Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας, παραβάσεις χορήγησης αδειών, βία και παρενόχληση

Από το Γραφείο Τύπου του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων εκδόθηκε ανακοίνωση, με την οποία κοινοποιεί το σχέδιο της ΥΑ που προωθείται για δημοσίευση στο ΦΕΚ, η οποία προβλέπεται σε εφαρμογή των ρυθμίσεων του ν. 48008/2021 σχετικά με την βία & παρενόχληση στην εργασία, την Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας και τις γονικές άδειες και την επιβολή διοικητικών κυρώσεων (προστίμων) σε περίπτωση παραβίασης των ρυθμίσεων αυτών.

Πέρα από τις κυρώσεις για την παραβίαση των εν λόγω νέων διατάξεων, η Υπουργική Απόφαση επαναλαμβάνει και ολόκληρο το υφιστάμενο πλαίσιο ήτοι ΥΑ 60201 του 2019, όπως ισχύει, των κυρώσεων για τις παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας, για λόγους διευκόλυνσης εφαρμογής της νομοθεσίας τόσο από τις επιχειρήσεις όσο και από τους ελεγκτές.

Συνοπτική παρουσίαση της υπό δημοσίευση ΥΑ

Ειδικότερα οι νέες κυρώσεις –ανά περίπτωση- έχουν ως εξής:

1.2.1.  Βία και παρενόχληση:
Με το νόμο 4808/2021, υπενθυμίζεται ότι κυρώθηκε η σχετική Σύμβαση 190 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας και θεσπίστηκαν υποχρεώσεις των εργοδοτών (ενημέρωση-πρόληψη, λήψη μέτρων προστασίας των θιγόμενων, απαγόρευση απόλυσης του καταγγέλοντος κ.ά.).

Τα πρόστιμα διακρίνονται:

• Σε αυτά που έχουν προληπτικό χαρακτήρα, όταν δηλαδή ο εργοδότης
• δεν λαμβάνει τα προβλεπόμενα μέτρα ή
• δεν υιοθετεί πολιτικές στην επιχείρησή του για να αποφεύγονται περιστατικά βίας και παρενόχλησης.

Στις περιπτώσεις αυτές κυμαίνονται -αναλόγως του μεγέθους της επιχείρησης- από 1.800 ως 8.000€.

• Στα κατασταλτικά, όταν δηλαδή υπάρξει περιστατικό παραβίασης, οπότε αναλόγως της βαρύτητας της προσβολής μπορεί να επιβληθεί στον εργοδότη πρόστιμο από 2.000€ έως 10.500€, που είναι και το υψηλότερο πρόστιμο που προβλέπεται στην εργατική νομοθεσία.
• Εάν ο εργοδότης δεν λαμβάνει μέτρα κατά του/ης καταγγελομένου/ης, ή αν ο/η καταγγέλων/ ουσα, έχει δυσμενή μεταχείριση έως και απόλυση εξαιτίας της καταγγελίας που έκανε, προβλέπεται επιβολή προστίμου από 4.000€.

Εφαρμογή Αστικού Κώδικα & Ποινικού Κώδικα

Εξυπακούεται ότι οι πράξεις βίας και παρενόχλησης εξακολουθούν να διώκονται και να τιμωρούνται και με βάση τις υφιστάμενες διατάξεις του Αστικού και Ποινικού δικαίου.

Υπενθυμίζεται επίσης ότι στις καταγγελίες για βία και παρενόχληση στους χώρους εργασίας ισχύει η αντιστροφή του βάρους της απόδειξης, δηλαδή ο καταγγελλόμενος καλείται να αποδείξει ότι δεν συνέτρεξαν οι σχετικές περιστάσεις.

Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας:

Η ενίσχυση της εφαρμογής της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας που ήδη ξεκίνησε από 1ης Ιουλίου σε τράπεζες και σούπερ μάρκετ, είναι αναγκαίο να θωρακισθεί με τον ορισμό των προστίμων και λοιπών διοικητικών κυρώσεων.

Χαρακτηρισμός παραβάσεων

Χαρακτηρίζονται πολύ υψηλές, οι παραβάσεις στην περίπτωση που εργοδότης

• απέχει από την εφαρμογή του συστήματος ή
• δεν αυτό εφαρμόζει ορθά.

Άλλες περιπτώσεις παραβάσεων.

Επίσης, για κάθε περίπτωση απόκλισης της καταγραφής του χρόνου εργασίας από τον πραγματικό χρόνο εργασίας επιβάλλεται πρόστιμο 3.000€.

Εάν ο εργοδότης παρεμποδίζει την απόδειξη του πραγματικού χρόνου εργασίας εξαλείφοντας τα στοιχεία το πρόστιμο είναι 4.000€.

Προβλέψεις νόμου

Όπως προβλέπει ο νόμος 4808/2021

• Στην περίπτωση που δεν ενεργοποιείται η ψηφιακή κάρτα εργασίας το πρόστιμο ανέρχεται στα 10.500€.
• Ο νόμος, αναγνωρίζοντας τυχόν προβλήματα που μπορούν να ανακύψουν κατά την εφαρμογή του νέου συστήματος η επιβολή προστίμων για την μη ενεργοποίηση της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας ξεκινά μετά την παρέλευση διμήνου από την ημερομηνία υποχρεωτικής εφαρμογής της ανά κλάδο.

Γονικές άδειες

Με το νόμο 4808/2021 θεσπίστηκε -μεταξύ άλλων:

• άδεια πατρότητας 14 ημερών μετ’ αποδοχών (έναντι δύο ημερών που ίσχυε πριν),
• γονική άδεια διάρκειας τεσσάρων μηνών -με επιδότηση από τον ΟΑΕΔ για τους δυο μήνες- και για τον πατέρα και για τη μητέρα για κάθε παιδί μέχρι οκτώ ετών,
• δικαίωμα ευέλικτων ρυθμίσεων εργασίας (τηλεργασία, ευέλικτο ωράριο, μερική απασχόληση), για γονείς παιδιών ηλικίας έως και 12 ετών,
• άδεια φροντιστή (η οποία βεβαιώνεται με ιατρική γνωμάτευση,  για την οποία δεν προβλέπεται καταβολή αποδοχών (Ν. 4808/2021 άρθρο 29 & Εγκ 47972/2021)
  για συγγενείς ή πρόσωπα που συγκατοικούν με τον εργαζόμενο και έχουν ανάγκη σημαντικής φροντίδας,
• επέκταση της άδειας υποβοηθούμενης αναπαραγωγής στον ιδιωτικό τομέα, δικαίωμα απουσίας λόγω ανωτέρας βίας για επείγοντα οικογενειακά ζητήματα (2 φορές το χρόνο, μία ημέρα κάθε φορά), κ.α.

Παρεμπόδιση από τον εργοδότη των νέων αυτών δικαιωμάτων

Η παρεμπόδιση από τον εργοδότη των νέων αυτών δικαιωμάτων, συνοδεύεται πλέον και από την επιβολή προστίμων, που περιπτωσιολογικά έχουν ακριβώς την ίδια αντιμετώπιση με τα υφιστάμενα πρόστιμα για ήδη προβλεπόμενες αντίστοιχες ή ανάλογες παραβάσεις (αναλυτικός πίνακας με τα πρόστιμα για τις περιπτώσεις αυτές στο τέλος της παρούσας ενημέρωσης).

Πρόστιμα για ευθέως αποδεικνυόμενες παραβιάσεις από τους Επιθεωρητές Εργασιακών Σχέσεων

Καθιερώνει και πρόστιμα για ευθέως αποδεικνυόμενες παραβιάσεις από τους Επιθεωρητές Εργασιακών Σχέσεων του άρθρου 24 του Ν. 3996/2011, ως έχουν τροποποιηθεί και ισχύουν με το άρθρο 123 του Ν. 4808/2021.

Στις παραβάσεις αυτές περιλαμβάνονται:

• Μη ανάρτηση πίνακα προσωπικού και προγράμματος ωρών εργασίας
• Μη ανάρτηση κανονισμού εργασίας σε υπόχρεες επιχειρήσεις
• Μη επίδειξη βιβλίου αδειών
• Μη τήρηση στον τόπο εκτέλεσης του έργου αντιγράφου του εντύπου της αναγγελίας για κάθε ημέρα απασχόλησης του προσωπικού που απασχολείται για την εκτέλεση οικοδομικής εργασίας ή τεχνικού έργου
• Μη επίδειξη εντύπων όρων ατομικών συμβάσεων εργασίας του προσωπικού
• Μη επίδειξη εκκαθαριστικών σημειωμάτων αποδοχών προσωπικού για το τελευταίο τουλάχιστον τρίμηνο
• Μη επίδειξη του βιβλίου δρομολογίων των οδηγών φορτηγών αυτοκινήτων και οδηγών τουριστικών λεωφορείων
• Μη καταχώρηση στο Πληροφοριακό Σύστημα (ΠΣ) ΕΡΓΑΝΗ του αριθμού κυκλοφορίας του μοτοποδηλάτου ή της μοτοσυκλέτας που χρησιμοποιείται για την εκτέλεση της εργασίας για τη μεταφορά ή διανομή προϊόντων και αντικειμένων.

*Ο Παλαιολόγος Ι. Λιάζος είναι Εργασιακός Σύμβουλος