Φυσικό αέριο: Και η Ολλανδία στο μπλοκ των χωρών για το πλαφόν

Έντονες είναι οι παρασκηνιακές διεργασίες στην Ε.Ε. ενόψει της συνόδου των 27 ηγετών στις 20 Οκτωβρίου για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης.

Όπως έγινε γνωστό από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, πέντε υπουργοί των χωρών της Ελλάδας, της Ιταλίας, του Βελγίου, της Ολλανδίας και της Πολωνίας, κατέληξαν σε ένα πλαίσιο προτεινόμενων μέτρων για τις υψηλές τιμές και την επάρκεια ενέργειας.

Αυτά συμπεριλήφθηκαν σε κοινή επιστολή, η οποία απεστάλη στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προκειμένου να διερευνήσει την εφαρμογή τους και να τα προτείνει στη σύνοδο κορυφής της 20ης Οκτωβρίου. Υπενθυμίζεται ότι η Κομισιόν στις 18 του μηνός θα προχωρήσει σε σχετικές ανακοινώσεις.

Διαβάστε επίσης – Σκρέκας: Άμεσες αποφάσεις για μείωση τιμών και επάρκειας φυσικού αερίου

Η συμμαχία

Οι δύο ειδήσεις που προκύπτουν από το περιεχόμενο της επιστολής των πέντε υπουργών είναι:

1. Αφενός η επαναφορά της ελληνικής πρότασης για την επιβολή πλαφόν στη χονδρεμπορική αγορά της Ε.Ε.. Αν και στο κείμενο της επιστολής σημειώνεται η διχογνωμία μεταξύ των χωρών.

2. Η προσχώρηση της Ολλανδίας στο μπλοκ των κρατών που στηρίζουν την επιβολή ανώτατης τιμής και ουσιαστικά η απομόνωση της Γερμανίας. Σημειώνεται ότι το Άμστερνταμ και το Βερολίνο τάσσονταν κατά της επιλογής του πλαφόν. Ωστόσο, από τους συνυπογράφοντες της επιστολής προκύπτει ότι ο σκληρός πυρήνας των τεσσάρων εκ των 15 χωρών που θέλουν την εφαρμογή ενός τέτοιου μέτρου, διευρύνθηκε με τη συμμετοχή της Ολλανδίας.

Διαβάστε επίσης – Προχωράει το σχέδιο για κοινές αγορές φυσικού αερίου

Έξι μέτρα

Από το κείμενο της επιστολής που έδωσε στη δημοσιότητα το ελληνικό υπουργείο Ενέργειας φαίνεται ότι η νέα συμμαχία των πέντε συμφωνεί στα ακόλουθα μέτρα, τα οποία και γνωστοποιεί στην φον ντερ Λάιεν:

1. Προμήθεια ποσοτήτων φυσικού αερίου μέσω της κοινής πλατφόρμας αγορών, ώστε να αξιοποιηθεί η διαπραγματευτική ισχύς της Ευρώπης.

2. Συντονισμός και βελτιστοποίηση των ρυθμών πλήρωσης των αποθηκών φυσικού αερίου (π.χ. με τη χρήση της πλατφόρμας).

3. Συντονισμός και εντατικοποίηση της ενεργειακής διπλωματίας για τις εισαγωγές φυσικού αερίου με όλους τους αξιόπιστους εταίρους.

4. Ανάπτυξη ενός νέου δείκτη αναφοράς LNG για τη μείωση του αντίκτυπου του δείκτη TTF στις συμβάσεις αερίου.

5. Ανάγκη ενισχυμένων προσπαθειών για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και

6. Ενίσχυση και επιτάχυνση της ανάπτυξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ιδίως με την άμεση άρση των ρυθμιστικών φραγμών.

Επιπλέον οι πέντε υπουργοί γνωστοποιούν στην πρόεδρο της Ευρ. Επιτροπής τις δύο διαφορετικές προτάσεις που έχουν διαμορφωθεί προκειμένου να αποκατασταθεί η ομαλότητα στην αγορά TTF και να ανταποκρίνεται στις πραγματικές συνθήκες της προσφοράς και της ζήτησης αερίου.

Η πρώτη προτεινόμενη λύση είναι να τροποποιηθούν οι αναφορές στον δείκτη TTF στις σχετικές συμβάσεις μέσω ενός νομικού ή/και ρυθμιστικού μέτρου της ΕΕ. «Οι απόψεις διίστανται σχετικά με τη νομική σκοπιμότητα μιας τέτοιας επιλογής και τις πιθανές παρενέργειες των αγορών».

Η δεύτερη προτεινόμενη λύση είναι να εφαρμοστεί ένα ανώτατο όριο τιμής/διάδρομος στην αγορά χονδρικής και να δημιουργηθεί ένας χωριστός μηχανισμός για την αντιστοίχιση της προσφοράς και της ζήτησης, εάν επιτευχθεί το ανώτατο όριο τιμής (Οι απόψεις διίστανται σχετικά με αυτήν την επιλογή και κατά πόσον ένα τέτοιο μέτρο είναι εφικτό και οικονομικά αποδοτικό ή εάν μπορεί να οδηγήσει σε ελλείψεις κλπ.)

Η ανακοίνωση του ΥΠΕΝ

Η πλήρης ανακοίνωση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχει ως εξής:

Μετά από πολύωρες διαπραγματεύσεις μεταξύ των Υπουργών Ενέργειας της Ελλάδας, της Ιταλίας, του Βελγίου, της Ολλανδίας και της Πολωνίας εστάλη μια κοινή επιστολή προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών φυσικού αερίου. Οι σχετικές συζητήσεις ξεκίνησαν το βράδυ της Τρίτης 11 Οκτωβρίου, κατά τη διάρκεια του άτυπου Συμβουλίου Ενέργειας, και ολοκληρώθηκαν πριν από λίγο, σε πνεύμα εποικοδομητικής συνεργασίας.

Τα δύο βασικά σημεία της επιστολής που βασίζονται στην πρόταση την οποία υπέβαλε ο Έλληνας Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, τον Μάρτιο στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen, είναι τα εξής:

1. Η επιβολή ενός πλαφόν στην αγορά χονδρικής του φυσικού αερίου.

2. Μέσα από έναν ευρωπαϊκό Κανονισμό, να προσδιοριστεί ένας νέος δείκτης με τον οποίον θα συνδέεται η τιμή του φυσικού αερίου στα μακροχρόνια συμβόλαια.

Για το θέμα αυτό, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Η κοινή επιστολή που στείλαμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τους άλλους τέσσερις ομολόγους μου αποτελεί ένα ουσιαστικό, θετικό βήμα στην προσπάθεια της Ευρώπης να αντιμετωπίσει από κοινού την ενεργειακή κρίση. Η πρόταση του Έλληνα Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, που έχει κατατεθεί από τον Μάρτιο στην Πρόεδρο της Κομισιόν, αποτέλεσε σημείο αναφοράς για την εξεύρεση αποτελεσματικής λύσης. Είμαι αισιόδοξος ότι οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν έγκαιρα, ώστε η Ενωμένη Ευρώπη να στηρίξει αποφασιστικά τους πολίτες της ενόψει του δύσκολου χειμώνα που έρχεται».

Ολόκληρο το κείμενο της επιστολής έχει ως εξής:

Joint request to the European Commission

for a common approach on a set of measures to address high gas prices

In recent weeks we (Italy, Poland, Greece, the Netherlands, Belgium and other member states) held open and constructive discussions to address the issue of high gas prices. We started with different ideas and papers. We met in the margins of the Informal Energy Council in Prague on 12. October spirit of compromise and in the shared conviction that we need common ground to pave the way for a strong common European answer to the crisis.

We wanted to jointly express our appreciation for the Czech Presidency for his leadership in the recent meetings of TTE Council and in particular Minister Jozef Sikela for guiding the discussion on how to address the current energy crisis today. We would also like to thank the European Commission for their guidance, preparation and proposals so far in this very pressing crisis.

We now jointly present the following request to the European Commission.

First, we have identified a set of no regret measures aimed at addressing high gas prices and a preventive way forward. Key measures include:

1. Leverage European market power through the a joint purchasing platform;

2. Coordinating and optimizing filling trajectories for gas storages (e.g., using the platform);

3. Coordinating and intensifying energy diplomacy on gas imports with all reliable partners;

4. Developing a new LNG benchmark to reduce the impact of the TTF index on gas contracts;

5. Need for enhanced efforts to reduce energy consumption, and

6. Boosting and accelerating the deployment of renewable energies, particularly by removing regulatory barriers immediately.

Second, we seek a solution which allows the strongly interconnected TTF zone to rely on a well-functioning market to match supply and demand without rationing, while at the same time, addressing the spillover effect for the non-TTF-zone since long-term contracts are often pegged to TTF. As a result, we would like the Commission to explore the following options and to propose possible solutions.

Option 1 is to amend references to the TTF index in the relevant contracts through a legal and/or regulatory EU measure. Views diverged on the legal feasibility of such option and the potential side effects of bifurcated markets.

Option 2 is to apply a price cap/corridor to the wholesale market and to create a separate mechanism to match supply and demand if the price cap is hit (e.g., through over the counter transactions, tenders, separate marketplace). Views diverged on this option and whether such measure is possible and economically efficient or whether it might lead to rationing, arbitrage or subsidies.