Και οι άλλοι… 40 «ιστορικοί» προϋπολογισμοί μετά το 1982!

Η κατάθεσή τους στη Βουλή συνοδευόταν από «λογοτεχνικούς» χαρακτηρισμούς για προβλέψεις που συντρίβονταν από τις πραγματοποιήσεις, οι οποίες κι αυτές προκαλούσαν παρεμβάσεις της Eurostat για τις ωραιοποιήσεις τους με τη … «Δημιουργική Λογιστική»!

Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας συνόδευσε την κατάθεση και τη συζήτηση στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής  του νέου προϋπολογισμού του 2023  με έναν πρωτόγνωρο χαρακτηρισμό, που  έλειπε έως τώρα από  τον κατάλογο … εκατό  παρόμοιων διθυραμβικών που «καταρτίσθηκε» κυρίως  μετά το 1980. Συγκεκριμένα,  τόνισε ότι «ο προϋπολογισμός του 2023 είναι ένας ιστορικός προϋπολογισμός για την Ελλάδα, ένα ορόσημο στη σύγχρονη ιστορία της πατρίδας μας, διότι   είναι ο πρώτος προϋπολογισμός τα τελευταία 12 έτη που καταρτίζεται εκτός πλαισίου μνημονιακής επιτήρησης ή ενισχυμένης εποπτείας» προσθέτοντας μάλιστα  ότι «έτσι, κλείνει ένα δύσκολο, επίπονο κεφάλαιο για τη χώρα μας, έχοντας ήδη ανοίξει μια πιο ελπιδοφόρα σελίδα στο τόσο ρευστό περιβάλλον και απαιτητικό μέλλον που διαμορφώνουν οι διαδοχικές, εξωγενείς κρίσεις».

Διαβάστε επίσης: Σταϊκούρας: Ιστορικός, συμβολικός και κομβικός ο προϋπολογισμός

Θα ήθελα, ειλικρινά,  να συμμεριστώ ενθέρμως  αυτή  την αισιόδοξη  επισήμανση του υπουργού Οικονομικών  για «μια ελπιδοφόρα σελίδα»  στη χώρα μας και τις οικονομικές προοπτικές. Ωστόσο, ως  μοιραίος αποδέκτης (ως οικονομικός δημοσιογράφος) τέτοιων προηγούμενων  χαρακτηρισμών  και προβλέψεων, που ουδέποτε επιβεβαιώθηκαν κατά την πραγματοποίησή τους τα τελευταία πενήντα χρόνια, σε όλα τα σχόλιά μου στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο», τα «Νέα» και το «Βήμα» χαρακτήριζα όλους τους κρατικούς προϋπολογισμούς ως «μπακαλόχαρτα» με στοιχεία που παρουσίαζαν τις αποκλίσεις τους από τις προβλέψεις (παρέθετα και τους αντίστοιχους πίνακες!). Μάλιστα, ορισμένα από τα σχόλια αυτά και ιδιαίτερα το κύριο άρθρο που έγραφα στα «Νέα» στη στήλη «Ριπές» επί δέκα περίπου χρόνια  είχαν προκαλέσει την έντονη αντίδραση  υπουργών Οικονομικών!!!

Αυτά τα στοιχεία αυτά προέκυπτε  και προκύπτει (βλέπε παρατιθέμενο πίνακα με στοιχεία για τον προϋπολογισμό του 2022!) η απογοήτευση για την ανευθυνότητα με την οποία έγινε η διαχείριση  περίπου δύο τρις. ευρώ μετά το 1981 και από την οποία η χώρα δοκιμάζεται συνεχώς από οικονομικές κρίσεις, πακέτα λιτότητας, «καμένη γη», ανεργία, φτώχεια, ελλείμματα, υπερχρέωση, υπερφορολόγηση. Πρόκειται για  μόνιμες αποκλίσεις από τις προβλέψεις που παρουσιάζουν όλοι σχεδόν οι κρατικοί προϋπολογισμοί μετά το 1980 κατά την πραγματοποίησή τους, οι οποίες  λοιδορούν όλους σχεδόν τους συντάκτες τους.

Ανθολόγιο  «καλολογικών»… λογοτεχνικών  προϋπολογισμών 1982-2023

Σε επίρρωση της διαπίστωσης αυτής παραθέτω στη συνέχεια ένα «ανθολόγιο»  αμέτρητων και απίστευτης «λογοτεχνικής» έμπνευσης  χαρακτηρισμών  κρατικών προϋπολογισμών μετά το 1982 από αντίστοιχους υπουργούς Οικονομικών:

-1982: Μανόλης Δρεττάκης:  «Σταθεροποιητικός», «αναπτυξιακός», «αντιπληθωριστικός»

-1983: Δημήτρης Κουλουριάνος: «Αναπτυξιακός», «ειλικρινής», «κοινωνικά δίκαιος»

-1984: Ιωάννης Ποττάκης: «Ειλικρινής», «κοινωνικά δίκαιος», «αναπτυξιακός»

-1985: Γεράσιμος Αρσένης: «Αναπτυξιακός», «αντιπληθωριστικός», «σταθεροποιητικός», «αναδιανεμητικός», «φιλολαϊκός»

-1986: Δημήτρης Τσοβόλας: «Σταθεροποιητικός», «Αναπτυξιακός», «Κοινωνικά Δίκαιος», «Αποκεντρωτικός»»

-1987: Δημήτρης Τσοβόλας: «Σαφής», «Πλήρης», «Ειλικρινής»

-1988: Δημήτρης Τσοβόλας: «Σταθεροποιητικός», «Αναπτυξιακός», «Φορολογικά Δίκαιος»

-1989: Δημήτρης Τσοβόλας: «Ειλικρινής», «Κοινωνικά Δίκαιος», «Φορολογικά Δίκαιος»

-1990: Ιωάννης Παλαιοκρασσάς:  «Μεταβατικός», «Νοικοκυρεμένος»

-1991: Ιωάννης Παλαιοκρασσάς: «Αισιόδοξος»,  «Συνεπής», «Συνετός», «Συνεπής»,

-1992: «Εξυγιαντικός», «Ρεαλιστικός» «Καινοτόμος», «Ορθολογικός»

-1993: Στέφανος Μάνος: «Σημαντικός», «Εξυγιαντικός», «Συνεπής», «Εφικτός», «Αποτελεσματικός»

-1994: Γιώργος Γεννηματάς: «Ειλικρινής», «Αποτελεσματικός», « Αναπτυξιακός», «Κοινωνικός», «Σταθεροποιητικός», «Κοινωνικά Δίκαιος», «Ειλικρινής», «Κοινωνικά Ευαίσθητος», «Φιλόδοξος»

-1995: Αλέκος Παπαδόπουλος: «Αξιόπιστος», «Τολμηρός», «Ειλικρινής», «Φορολογικά Δίκαιος», «Συνετός», «Εξυγιαντικός»

-1996: Αλέκος Παπαδόπουλος: «Σταθεροποιητικός», «Συνεπής», «Φορολογικά Δίκαιος», «Αποφασιστικός»

-1997: Γιάννος Παπαντωνίου: «Εκσυγχρονιστικός», «Μεταρρυθμιστικός», Σταθεροποιητικός», «Αντιπληθωριστικός»

-1998: Γιάννος Παπαντωνίου: «Αξιόπιστος», «Ρεαλιστικός», « Δίκαιος», «Τολμηρός», « Αναπτυξιακός», «Κοινωνικός»

-1999: Γιάννος Παπαντωνίου: «Αναπτυξιακός», «Ρεαλιστικός»»

-2000: Γιάννος Παπαντωνίου: «Σταθεροποιητικός», «μεταρρυθμιστικός».

-2001: Γιάννος Παπαντωνίου:  «Πλεονασματικός», «Κοινωνικός» , «Εκσυγχρονιστικός»

-2002: Νίκος Χριστοδουλάκης: «Αναπτυξιακός», «Αντιγραφειοκρατικός», «Φορολογικά Δίκαιος»

-2003: Νίκος Χριστοδουλάκης: «Αναπτυξιακός»,  «Εξυγιαντικός», «Κοινωνικός», «Φιλεργατικός»

-2004: Γιώργος Αλογοσκούφης: «Αναπτυξιακός», «Ειλικρινής», «Σταθεροποιητικός»

-2005: Γιώργος Αλογοσκούφης: «Αξιόπιστος», «Διαφανής» «Μεταρρυθμιστικός»

-2006: Γιώργος Αλογοσκούφης: «Αναπτυξιακός», «Μεταρρυθμιστικός»

-2007: Γιώργος Αλογοσκούφης: Αναπτυξαικός, «Μεταρρυθμιστικός», «Εξορθολογιστικός», «Εξυγιαντικός»

-2008: Γιώργος Αλογοσκούφης: Δυναμικός», «Κοινωνικά Δίκαιος», «Δημοσιονομικά Διαφανής», «Εξυγιαντικός», «Μεταρρυθμιστικός», «Ισοσκελισμένος», «Φιλικός προς την Περιφέρεια»

-2009: Γιώργος Αλογοσκούφης (εκτελέστηκε από τον Γιάννη Παπαθανασίου) :  «Εξυγιαντικός», «Μεταρρυθμιστικός», «Αναπτυξιακός»

-2010: Γιώργος Παπακωνσταντίνου: «Κοινωνικά Δίκαιος», «Εξυγιαντικός», «Αξιόπιστος», «Αναπτυξιακός», «Ορθολογικός».

-2011: Γιώργος Παπακωνσταντίνου: «Εξυγιαντικός», «Φιλόδοξος», «Νοικοκυρεμένος»

-2012: Ευάγγελος Βενιζέλος:  «Μεταβατικός», «Διαρθρωτικός»

-2013: Γιάννης Στουρνάρας:  «Φορολογικά Δίκαιος», «Εξορθολογιστικός», «Δημοσιονομικά  Προσαρμοστικός»

-2014: Γιάννης Στουρνάρας: «Εκσυγχρονιστικός», «Εξυγιαντικός», «Μεταρρυθμιστικός» «Ρεαλιστικός»

-2015:  Γκίκας Χαρδούβελης: «Πρώτος Ισοσκελισμένος», «Μεταρρυθμιστικός», «Ρεαλιστικός»

-2016: Ευκλείδης Τσακαλώτος:  «Προστατευτικός ευάλωτων κοινωνικών στρωμάτων», «Διαρθρωτικός», «Αναπτυξιακός», «Μεταρρυθμιστικός»

-2017: Ευκλείδης Τσακαλώτος: «Αισιόδοξος», «Δημοσιονομικά Πειθαρχημένος», «Κοινωνικά Δίκαιος», «Αναπτυξιακός»

-2018: Ευκλείδης Τσακαλώτος: «Ασφαλής», «Συνεπής»

-2019: Ευκλείδης Τσακαλώτος: «Βιώσιμος Αναπτυξιακός», «Δημοσιονομικά Αξιόπιστος»

-2020: Χρήστος Σταϊκούρας:  «Πλεονασματικός», « Φορολογικά Δίκαιος», «Εξορθολογιστικός», «Συνεπής»

-2021: Χρήστος Σταϊκούρας:  «Δυναμικά Αναπτυξιακός», «Ισόρροπος»

-2022: Χρήστος Σταϊκούρας:  «Αναπτυξιακός», «Καινοτόμος», «Αντιγραφειοκρατικός»

-2023: Χρήστος Σταϊκούρας:  «Ρεαλιστικός», «Δημοσιονομικά ισόρροπος», «Μεταρρυθμιστικός»

Απογοητευτικές διαπιστώσεις

Όπως προανέφερα, όλοι «λογοτεχνικοί» χαρακτηρισμοί των κρατικών προϋπολογισμών από τους εκάστοτε υπουργούς Οικονομικών συντρίβονταν ύστερα από μερικούς μήνες κατά την «εκτέλεσή» τους! Παραθέτω επιγραμματικά  τις ακόλουθες διαπιστώσεις:

Πρώτον, σε όλη την περίοδο των τελευταίων σαράντα ετών, από το 1980 έως σήμερα (με ελάχιστες εξαιρέσεις), κάθε χρόνια τα δημόσια ελλείμματα εμφανίζονται απολογιστικά υψηλότερα από εκείνα που είχαν προβλεφθεί!

Δεύτερον, η ίδια απόκλιση παρατηρείται και στο σκέλος των εσόδων (υπερεκτίμηση) και στο σκέλος των δαπανών (υποεκτίμηση), με αποτέλεσμα να παρουσιάζεται σημαντική απόκλιση στο έλλειμμα, σε πείσμα  της οικονομετρικής επιστήμης  ότι πρέπει οι κυβερνήσεις, όπως και οι συνετοί νοικοκύρηδες, να  προϋπολογίζουν πρώτα τα έσοδα και μετά να εγγράφουν τις δαπάνες

Τρίτον, υποεκτίμηση ή υπερεκτίμηση παρατηρείται και στις προβλέψεις  για το ΑΕΠ, μολονότι παρατίθενται και οι (αισιόδοξες κατά κανόνα!) προβλέψεις για τους παράγοντες που το διαμορφώνουν (κατανάλωση, επενδύσεις, εξαγωγές, εισαγωγές), οι οποίες  όμως δεν ανταποκρίνονται στην … πρόβλεψη για πραγματικό ή ονομαστικό ΑΕΠ.

Τέταρτον, τραγελαφική είναι η εικόνα των προβλέψεων  για το Πρόγραμμα Δημόσιων Επενδύσεων, αφού πέρα από την απόκλιση που παρουσιάζει στην  πραγματοποίησή του, κακοποιείται κιόλας με τη διάθεση  σημαντικών εσόδων όχι για επενδύσεις, αλλά για … κατανάλωση!!!

Σαθρές οι βάσεις

Από τα απολογιστικά στοιχεία προκύπτει ότι ακόμα σε όλες τις χρήσεις συντρίβονταν όλες σχεδόν οι προβλέψεις όχι μόνο  των αντίστοιχων προϋπολογισμών, αλλά και των περιβόητων Προγραμμάτων Σύγκλισης ή Προγραμμάτων Σταθεροποίησης της Οικονομίας ή των μόνιμων σχεδόν  «Επικαιροποιημένων» Προγραμμάτων, τα οποία κατετίθεντο στην Ευρωπαϊκή Ένωση! Αυτό καταδείκνυε ότι υπήρχε μείζον πρόβλημα στην κατάρτισή τους ή ότι η κατάρτισή τους στηριζόταν σε σαθρές βάσεις.

Οι αποκλίσεις, για παράδειγμα, που σημειώθηκαν στο πρώτο Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης για την περίοδο 2000 – 2004, το οποίο υπέβαλε η κυβέρνηση Σημίτη στις 18 Δεκεμβρίου 2000 στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ecofin και με το οποίο δεσμευόταν τάχα ότι θα εφαρμοζόταν συνετή οικονομική και, κυρίως, δημοσιονομική πολιτική, είναι τεράστιες. Το Πρόγραμμα αυτό διαδεχόταν τα γνωστά Προγράμματα Σύγκλισης, αλλά είχε την ίδια πάντα σχεδόν τύχη ή τις ίδιες αποκλίσεις από τους στόχους, όπως και όλα τα προηγούμενα, τα οποία πάντα «επικαιροποιούνταν», αλλά και πάλι πάντα σχεδόν έπεφταν έξω στις προβλέψεις. Αρκεί να σημειωθεί τούτο. Το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης 2000 – 2004 πρόβλεπε μέσο ρυθμό ανάπτυξης 5,3% έως το 2004, αλλά ουδέποτε ξεπέρασε το 4,1%! Επίσης, πρόβλεπε για την ίδια περίοδο μέσο ρυθμό πληθωρισμού 2,3%, αλλά πάντοτε ήταν πάνω από το 3%! Ακόμη, πρόβλεπε ότι η ανεργία θα μειωνόταν στο 7,5% το 2004, αλλά εξακολουθούσε  να είναι πάνω από το 9%!.

Εκεί μάλιστα που συνετρίβη εντελώς η αξιοπιστία του Προγράμματος αυτού είναι στο δημοσιονομικό ισοζύγιο (έλλειμμα ή πλεόνασμα) και στο δημόσιο χρέος. Το Πρόγραμμα Σταθερότητας πρόβλεπε ότι οι κρατικοί προϋπολογισμοί θα ήταν κατά την περίοδο αυτή … πλεονασματικοί (πλεόνασμα 2% το 2004) και το δημόσιο χρέος θα διαμορφωνόταν το 2004 στο 84% του ΑΕΠ. Από τις πραγματοποιήσεις τα προηγούμενα χρόνια και τις προβλέψεις στον κρατικό προϋπολογισμό του 2004 προέκυπτε ότι, τελικά, όλοι οι κρατικοί προϋπολογισμοί, μετά τις παρεμβάσεις της Eurostat, ήταν … ελλειμματικοί (1,4% του ΑΕΠ το 2003 και –1,2% του ΑΕΠ το 2004!) και ότι το δημόσιο χρέος θα διαμορφωνόταν  στο 101,7% του ΑΕΠ το 2003 και στο 98,5% του ΑΕΠ το 2004!

Από τα στοιχεία αυτά προέκυπτε ακόμα ότι, παρά την ευνοϊκή ελληνική και διεθνή συγκυρία, τη σημαντική αύξηση των φόρων και τη σφιχτή εισοδηματική πολιτική, όχι μόνο δεν επετεύχθη ο εθνικός στόχος για δημοσιονομική εξυγίανση, αλλά επιδεινώθηκαν κιόλας βασικά οικονομικά μεγέθη. Πρόκειται για μια μελαγχολική διαπίστωση, αφού η δημοσιονομική εξυγίανση αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την προώθηση πραγματικών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και, φυσικά, του σταθερού εισοδήματος των εργαζομένων.

Παρεμβάσεις και αναθεωρήσεις στοιχείων από  της Eurostat!

Είναι αλήθεια ότι, όπως προκύπτει  από  εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η «Δημιουργική Λογιστική», δηλαδή η τακτική για ωραιοποίηση  εκουσίως ή ακουσίως βασικών οικονομικών μεγεθών, είχε γίνει «βούκινο» στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Απλώς υπενθυμίζω ότι  τα στατιστικά στοιχεία της Ελλάδας έχουν αναθεωρηθεί πολλές φορές, από το 1997 μέχρι σήμερα. Τα στοιχεία για το έλλειμμα και το χρέος κατά την περίοδο 2000 – 2008 έχουν αλλάξει 70 φορές !!! Οι περισσότερες από αυτές τις αναθεωρήσεις, όπως έχει επισημανθεί,  οφείλονται σε εγγενείς αδυναμίες, σε ζητήματα μεθοδολογίας, σε έλλειψη τεχνογνωσίας και ανθρώπινου δυναμικού  (οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης, νοσοκομεία, δημόσιες επιχειρήσεις, δημόσιες υπηρεσίες χωρίς  σύγχρονα λογιστικά συστήματα ή ειδικούς!) Επίσης, από  έκθεση πάλι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προκύπτει η χώρα μας  δήλωνε  ψευδή στοιχεία για την ελληνική οικονομία «σε όχι λιγότερους από ένδεκα διαφορετικούς τομείς».  Δηλαδή, οι αναθεωρήσεις στοιχείων από την Eurostat πήγαιναν σύννεφο, όπως και οι περιπτώσεις κατά τις οποίες  η ελληνική οικονομία ετίθετο τη συνέχεια και πολλάκις σε Διαδικασία Υπερβολικού ελλείμματος!

Κι ενώ, λοιπόν, γίνονταν όλα αυτά με τις προβλέψεις και πραγματοποιήσεις, τις παρεμβάσεις και τις αναθεωρήσεις στοιχείων από την Eurostat, η κατάρτιση σαθρών κρατικών προϋπολογισμών συνεχιζόταν κι όταν ακόμα η διεθνής κρίση χτυπούσε αλύπητα την ελληνική οικονομία. Απλώς αναφέρω ότι με την έκτη κατά σειρά αναθεώρηση του δημόσιου ελλείμματος ως ποσοστού του ΑΕΠ από την Eurostat ο κρατικός προϋπολογισμός του 2008 διεκδικούσε ίσως το παγκόσμιο ρεκόρ αναξιοπιστίας στην κατάρτισή του ή το χαρακτηρισμό του ως «μπακαλόχαρτου». Τότε, σε προεκλογικά άρθρα μου, όταν η ιαχή «Λεφτά Υπάρχουν»  συγκλόνιζε το … πανελλήνιο, επεσήμαινα, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:

«Από τα απολογιστικά στοιχεία και, κυρίως, από τις συνεχείς παρεμβάσεις της Eurostat προκύπτει ότι σε όλες τις χρήσεις συντρίβονταν όλες σχεδόν οι προβλέψεις των αντίστοιχων των κρατικών προϋπολογισμών, όπως συνέβη με την τελευταία αναθεώρηση του δημόσιου ελλείμματος από την Eurostat για το 2008 στο 5% του ΑΕΠ! Υπενθυμίζεται ότι η αρχική πρόβλεψη για δημόσιο έλλειμμα του 2008 ήταν 1,6% του ΑΕΠ. Ακολούθησαν οι εκτιμήσεις για 2,5% του ΑΕΠ, για 2,3% του ΑΕΠ, για 3,7% του ΑΕΠ, για 4,8% του ΑΕΠ και, τελικά, η Eurostat κατέληξε στο 5% του ΑΕΠ.  Οι αποκλίσεις μεταξύ στόχων και πραγματοποιήσεων, που σημειώνονται κάθε χρόνο στους κρατικούς προϋπολογισμούς καταδεικνύουν ότι υπάρχει μείζον πρόβλημα στην κατάρτισή τους. Το πρόβλημα αυτό είχε κορυφωθεί με την «Απογραφή» που διενήργησε από την πρώτη στιγμή της διακυβέρνησής της η Νέα Δημοκρατία και την αναθεώρηση – ράπισμα της Eurostat κυρίως για το έλλειμμα του 2004, το οποίο από πρόβλεψη 1,2% του ΑΕΠ διαμορφώθηκε, ύστερα από πολλές αρχικές εκτιμήσεις και αναθεωρήσεις, στο 7,4% του ΑΕΠ. Πρόκειται για την υψηλότερη αρνητική επίδοση της χώρα μας μετά το 2000. Η τελευταία αναθεώρηση από την Eurostat  του δημόσιου ελλείμματος στο 5% του ΑΕΠ αποτελεί την τρίτη χειρότερη επίδοση, αφού είχε προηγηθεί το 5,1% του ΑΕΠ το 2005 (η πρόβλεψη ήταν για 2,8% του ΑΕΠ!). Περιττό να σημειωθεί ότι η αξιοπιστία όλων των κρατικών προϋπολογισμών συντριβόταν και συντρίβεται συνεχώς και στην περίπτωση του δημόσιου χρέους»

Μετά τον κρατικό προϋπολογισμό του 2008 ήρθε η σειρά και του κρατικού προϋπολογισμού του 2009, τον οποίο κι αυτό στα άρθρα και σχόλιά μας χαρακτήριζα ως «αναξιόπιστο» και δικαιώθηκα από τις αναθεωρήσεις που έγιναν μετεκλογικά από την Eurostat. Έγραφα, λοιπόν, μεταξύ άλλων, τα εξής:

«Ο κρατικός προϋπολογισμός για το 2009 είναι σίγουρα ο πιο δύσκολος από όλους εκείνους που καταρτίστηκαν τα τελευταία τριάντα χρόνια και που πάντοτε σχεδόν αποδεικνύονταν αναξιόπιστοι, αφού σπανίως πετύχαιναν τους στόχους τους, μολονότι το ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον ήταν, τουλάχιστον τα τελευταία δέκα πέντε χρόνια, προκλητικά ευνοϊκό! Αντιλαμβάνεται κανείς πόσο αναξιόπιστος μπορεί να αποδειχθεί σε ένα περίπου χρόνο ο νέος κρατικός προϋπολογισμός, ο οποίος καταρτίζεται σε μια περίοδο κατά την οποία το διεθνές οικονομικό περιβάλλον χαρακτηρίζεται από συνθήκες κρίσης και εξαιρετική αβεβαιότητα, ενώ οι επιπτώσεις της έχουν περάσει με ένταση στην πραγματική οικονομία σε όλες τις χώρες του κόσμου. Έχουμε πλέον σημαντική επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας και πολλές οικονομίες έχουν εισέλθει σε ύφεση.

Είναι αμφίβολο αν ο προϋπολογισμός του 2009  καταρτίστηκε υπό τις παραδοχές των εξελίξεων και των επιπτώσεων της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης, όπως είναι η επιβράδυνση της οικονομίας, η μείωσης της ρευστότητας, η άνοδος των επιτοκίων και των περιθωρίων των επιτοκίων, αλλά και οι υποχρεώσεις της χώρας στο πλαίσιο της συμμετοχής της στην ευρωζώνη. Υπογραμμίζουμε τη διαπίστωση αυτή διότι ένας προϋπολογισμός που θα ελάμβανε υπόψη όλες αυτές τις παραδοχές δεν θα είχε τόσο υψηλούς, υπεραισιόδοξους, στόχους, εκτός αν για την αντιμετώπιση των υψηλών πιεστικών δαπανών θα προσπαθήσει να βγάλει από τη μύγα ξίγκι, δηλαδή θα συνεχίζει με σκληρότερο τρόπο της υπερφορολόγηση, όπως προκύπτει άλλωστε και από τους στόχους για άμεσους και έμμεσους φόρους και ειδικότερα για το ΦΠΑ, οι οποίοι δεν δικαιολογούνται καθόλου από τη χαμηλή (5,9%) ονομαστική αύξηση του ΑΕΠ…»

Τα υπόλοιπα, υπό τον τότε έντονο αντίλαλο της ιαχής «Λεφτά Υπάρχουν», και υπό τα Μνημόνια που ακολούθησαν είναι γνωστά.

Και 13 περιπτώσεις  «Καμένης Γης» μετά το 1980

Αλλά, πέρα από όλα αυτά που ήδη αναφέρθηκαν, και οι 13 περιπτώσεις «καμένης γης» που οι εκάστοτε νέοι πρωθυπουργοί παρελάμβαναν ασμένως  και παρέδιδαν,  καταγγέλλοντας στη συνέχεια, στους άλλους από το 1980 έως σήμερα, καταδεικνύουν ότι όλοι αυτοί οι «λογοτεχνικοί» χαρακτηρισμοί των κρατικών προϋπολογισμών ακούγονταν σε μιαν τεχνητά … «εύφορη κοιλάδα:

Η «Πρώτη Καμένη Γη» στην οικονομία παρελήφθη από τον Ανδρέα Παπανδρέου και μετά τις εκλογές της 18ης Οκτωβρίου 1981 ως αποτέλεσμα της πρώτης  μείζονος εγκατάλειψης της δημοσιονομικής σωφροσύνης.

Η  «Δεύτερη Καμένη Γη» διαπιστώθηκε στις 13 Οκτωβρίου 1985, λίγο μετά τις γνωστές εκλογές με σύνθημα « Για ακόμα καλύτερες μέρες!», όταν η τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ αναγκάστηκε, υπό την πίεση της ΕΟΚ και την ανάγκη λήψης της δεύτερης δόσης του κοινοτικού δανείου, να εξαγγείλει το πιο σκληρό πακέτο μέτρων λιτότητας.

Η «Τρίτη Καμένη Γη» σηματοδοτήθηκε το 1989 από τη γνωστή πρωθυπουργική ιαχή στο Περιστέρι «Τσοβόλα δώστα  όλα» και χαρακτηρίσθηκε από την περίοδο οικονομικής αστάθειας και λεηλασία της οικονομίας.

Η «Τέταρτη Καμένη Γη» επιβεβαιώθηκε από τη φοροεισπρακτική καταιγίδα στις 4 Αυγούστου 1992 και την εφαρμογή νέου σταθεροποιητικού προγράμματος, με το οποίο η τότε κυβέρνηση πήρε πίσω και πολλαπλάσια όσα είχαν δώσει οι προηγούμενες με το σταγονόμετρο!

Μετά το 1992, έγινε η παραλαβή και η παράδοση άλλων … εννιά περιπτώσεων “καμένης γης” όλων μετά το 2001, δηλαδή μετά την εισαγωγή του ευρώ! Συγκεκριμένα:

Η «Πέμπτη Καμένη Γη» διαπιστώθηκε από την Eurostat αρχικά το 2003 και το Μάρτιο του 2004 με  την αναθεώρηση προς τα πάνω βασικών μακροοικονομικών μεγεθών και ιδιαίτερα των ελλειμμάτων και του δημόσιου χρέους, τα οποία εμφανίζονταν ωραιοποιημένα με την περιβόητη «Δημιουργική Λογιστική» και με την υπαγωγή στη Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείμματος!

Η “Έκτη Καμένη Γη” διαπιστώθηκε με τη νέα υπαγωγή στη Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείμματος  τον Ιούλιο του 2005.

Η “Έβδομη Καμένη Γη” επισημοποιήθηκε πανηγυρικά με τη φοροεισπρακτική καταιγίδα του Σεπτεμβρίου του 2008, με το ΠΑΣΟΚ να υποστηρίζει ότι  «Λεφτά Υπάρχουν!», ενώ η ελληνική οικονομία δοκιμαζόταν αγρίως  από τη δεινή διεθνή οικονομική κρίση που σάρωνε τα πάντα στην Ελλάδα και την Ευρώπη.

Η “Όγδοη Καμένη Γη”  συνεχίστηκε με την υπαγωγή ξανά στη Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείμματος τον Απρίλιο του 2009.

Η «‘Ενατη Καμένη Γη”  σηματοδοτήθηκε με την ένταξη της χώρας μας στο Πρώτο επαχθές  Μνημόνιο  το 2010, επειδή το χρέος 129,7% του ΑΕΠ  δεν ήταν… «βιώσιμο», ενώ τώρα που είναι πάνω από το 200% του ΑΕΠ χαρακτηρίζεται …. «βιώσιμο»!!!

Η “Δέκατη Καμένη Γη”  επισημοποιήθηκε με την υπογραφή το 2012  του «Δεύτερου επαχθούς» Μνημονίου, όταν συνοδεύθηκε από τη μεγαλύτερη λεηλασία της ιδιωτικής περιουσίας με το «κούρεμα» 140 περίπου  δις. ευρώ, από το οποίο πήγαν σε μείωση του δημόσιου χρέους μόνο 51 δις. ευρώ (τα άλλα τα «έφαγαν» οι τράπεζες και οι ζημιογόνες  δημόσιες επιχειρήσεις!!!), όπως θα αναφέρω με στοιχεία πιο κάτω.

Η “Ενδέκατη Καμένη Γη» παρελήφθη τον Ιανουάριο του 2015 από τον Αλέξη Τσίπρα, η οποία στη συνέχεια «κατακάηκε» με τους γνωστούς «λεονταρισμούς» και τη βαρουφάκειο «Δημιουργική Ασάφεια».

Η “Δωδέκατη Καμένη Γη» παρελήφθη από τον Αλέξη Τσίπρα από τον … εαυτόν του και  προέκυψε με εντυπωσιακά περιπετειώδη τρόπο με την υπογραφή (αντί κατάργησης των προηγούμενων!) τον Αύγουστο του 2015 του τρίτου επονείδιστου Μνημονίου.

Η “Δέκατη Τρίτη” (και … γρουσούζικη;) παρελήφθη στις 8 Ιουλίου 2019 από τον Κυριάκο Μητσοτάκη με πολλά παλιά και νέα αρνητικά οικονομικά ρεκόρ και με την υγειονομική κρίση και την ουκρανική , που είναι σε εξέλιξη και  που “προικοδότησαν” τη χώρα με την εφιαλτική ύφεση – ρεκόρ όλων εποχών το 2020 και χρέος  σε επίπεδα ρεκόρ (206% του ΑΕΠ το 2020).