Επιτόκια: Όλα τα βλέμματα στην ομιλία του επικεφαλής της Fed, Τζερόμ Πάουελ

Μηνύματα αναφορικά με τις επόμενες κινήσεις τις Fed για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού αναμένεται να στείλει ο Τζερόμ Πάουελ, στη σημερινή του ομιλία στην Επιτροπή Τραπεζών της αμερικανικής Γερουσίας που θα πραγματοποιηθεί στις 17:00 ώρα Ελλάδας. Όπως σχολιάζει το Reuters, αυτό που όλοι αναμένουν να δουν είναι αν ο επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας θα παραμείνει πιστός στην αισιόδοξη τελευταία του τοποθέτηση, όταν εκτιμούσε ότι έχει ξεκινήσει μια «αποπληθωριστική διαδικασία», ή τα μηνύματα από την αμερικανική οικονομία θα τον οδηγήσουν σε μια πιο σκληρή στάση.

Πάουελ: Ο πληθωρισμός άρχισε μεν να αποκλιμακώνεται αλλά έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε

Όπως σχολιάζει το Reuters, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής που έχουν τοποθετηθεί μετά τα πιο πρόσφατα στοιχεία για τον πληθωρισμό έχουν ανοίξει την πόρτα σε νέες αυξήσεις επιτοκίων, με τους επενδυτές και τους οικονομολόγους να αυξάνουν τις δικές τους προσδοκίες για το πόσο ψηλά μπορεί τελικά να οδηγήσει η Fed το επιτόκιο-στόχο.

Στον απόηχο του «μπαράζ» αυξήσεων των επιτοκίων

Η ομιλία του Πάουελ και οι απαντήσεις στις ερωτήσεις των βουλευτών θα είναι η πρώτη δημόσια ευκαιρία του να δηλώσει αν θεωρεί τα πρόσφατα στοιχεία ως «παρέκκλιση» από την πορεία αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού, ή αν αποτελούν ένδειξη ότι η Fed ολισθαίνει πίσω από την καμπύλη του πληθωρισμού, κάτι που θα οδηγούσε σε περαιτέρω σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής.

Η τελευταία έκθεση νομισματικής πολιτικής του Πάουελ προς το Κογκρέσο εστάλη τον Ιούνιο, στις αρχές αυτού που μετατράπηκε στον πιο επιθετικό κύκλο αυξήσεων των επιτοκίων της Fed από τη δεκαετία του 1980. Μια διαδικασία που οδήγησε σε αύξηση του κόστους δανεισμού για στεγαστικά δάνεια, συνέβαλε στη μεταβλητότητα στις παραδοσιακές αγορές μετοχών καθώς και σε εναλλακτικά περιουσιακά στοιχεία όπως τα κρυπτονομίσματα, και πυροδότησε κάποιες ευρύτερες συζητήσεις σχετικά με την αποτελεσματικότητα της Fed.

Ορισμένοι αναλυτές, για παράδειγμα, έχουν επικεντρωθεί στα δισεκατομμύρια δολάρια ζημιών που δημιουργούν πλέον οι δραστηριότητες της Fed, καθώς πληρώνει υψηλότερα επιτόκια για τις καταθέσεις που διατηρούν οι μεγάλες τράπεζες στους λογαριασμούς αποθεματικών της κεντρικής τράπεζας από ό,τι κερδίζει από τις δικές της τοποθετήσεις σε κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ και τίτλους που εξασφαλίζονται με υποθήκες.

Άλλοι έχουν επικεντρωθεί στις επανειλημμένες δηλώσεις της Fed ότι η ανεργία πρέπει να αυξηθεί για να μειωθεί ο πληθωρισμός, μια άποψη που είναι πιθανό να συγκεντρώσει τα βέλη των Δημοκρατικών σε Γερουσία και Βουλή των Αντιπροσώπων.

Οι αυξήσεις των επιτοκίων της Fed «έχουν σχεδιαστεί για να βλάψουν την αγορά εργασίας. Δεν βλέπουμε πληθωρισμό εξαιτίας των άπληστων εργαζομένων. Αυτό που βλέπουμε είναι ένα πλήθος παραγόντων που οδηγούν τον πληθωρισμό, από τα διευρυμένα περιθώρια κέρδους μέχρι τον πόλεμο στην Ουκρανία, οι οποίοι δεν επηρεάζονται ιδιαίτερα από τα επιτόκια», δήλωσε πρόσφατα ο Ρακίν Μαμπούντ, επικεφαλής οικονομολόγος της δεξαμενής σκέψης Groundwork Collaborative που στηρίζει τα συμφέροντα των εργαζομένων.

Η πορεία του πληθωρισμού

Ο πληθωρισμός έχει μειωθεί από την τελευταία εμφάνιση του Πάουελ στο Κογκρέσο. Αφού κορυφώθηκε στο 9,1% ετησίως τον Ιούνιο, ο πληθωρισμός των τιμών καταναλωτή μειώθηκε στο 6,4% τον Ιανουάριο. Ο ξεχωριστός δείκτης τιμών προσωπικών καταναλωτικών δαπανών, τον οποίο χρησιμοποιεί η Fed ως βάση για τον στόχο του 2%, κορυφώθηκε στο 7% τον Ιούνιο και υποχώρησε  στο 5,4% τον Ιανουάριο.

Όμως, όπως σχεδόν σίγουρα θα επαναλάβει ο Πάουελ, η πρόοδος ήταν αργή, και στην περίπτωση των στοιχείων του Ιανουαρίου ο ΔΤΚ μειώθηκε λιγότερο από το αναμενόμενο. Ακόμα, τα αναθεωρημένα στατιστικά στοιχεία για τους προηγούμενους μήνες έδειξαν μικρότερη πρόοδο από αυτήν που αναμενόταν από τον Πάουελ, ενώ ο πληθωρισμός που αφορά τις προσωπικές καταναλωτικές δαπάνες στην πραγματικότητα αυξήθηκε.

Το μεγάλο ερώτημα

Παραδόξως, μέχρι στιγμής οι ΗΠΑ έχουν απορροφήσει τις αυξήσεις των επιτοκίων της κεντρικής τράπεζας χωρίς σοβαρή απώλεια οικονομικής δυναμικής ή ενδείξεις ότι οι εταιρείες βρίσκονται στα πρόθυρα μαζικών απολύσεων.

Στην πραγματικότητα, η οικονομική ανάπτυξη και η αύξηση της απασχόλησης συνεχίζεται ταχύτερα από ό,τι αναμενόταν, με τον Ιανουάριο να προκαλεί ένα ακόμη σοκ στον Πάουελ λόγω των περισσότερων από μισό εκατομμύριο επιπλέον θέσεων εργασίας που έστειλε την ανεργία στο 3,4%, ποσοστό που δεν έχει παρατηρηθεί από τη δεκαετία του 1960. Παρά ορισμένες ανακοινώσεις απολύσεων από εταιρείες υψηλού προφίλ, οι εβδομαδιαίες νέες αιτήσεις ανεργίας παρέμειναν κάτω από 200.000 για επτά συνεχείς εβδομάδες, συγκρίσιμες με τα προ της πανδημίας επίπεδα.

Αυτή η διατηρούμενη ισχύς της αμερικανικής οικονομίας θέτει και το βασικό ερώτημα που καλείται να απαντήσει ο Τζερόμ Πάουελ: Αν δηλαδή ο αντίκτυπος της σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής βρίσκεται «καθ’ οδόν», με τις συνέπειες να γίνονται ορατές μέσα στους επόμενους μήνες, ή αν πράγματι απαιτείται ακόμα μεγαλύτερη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής για να «ψυχρανθεί» η αμερικανική οικονομία.