Διαχείριση περιουσίας: Μια αγορά για λίγους με συνολική αξία 510 τρισ. δολάρια

Οι υπερ-πλούσιοι έχουν μια πλειάδα από προσωπικούς εργαζόμενους στην υπηρεσία τους προκειμένου να ικανοποιούν τις απαιτητικές τους ανάγκες και τα ακριβά τους γούστα.

Ωστόσο, όπως επισημαίνει σε δημοσίευμά του ο Economist, από όλους τους ρόλους των προσωπικών εργαζομένων ή βοηθών, κανένας στη σημερινή εποχή δεν είναι πιο σημαντικός από εκείνον που διαχειρίζεται την περιουσία τους.

ΗΠΑ: Με πόσα χρήματα θεωρείται κάποιος οικονομικά άνετος

Αυτοί οι σύμβουλοι είναι διασκορπισμένοι σε όλο τον κόσμο σε πόλεις όπως η Γενεύη και η Νέα Υόρκη και απασχολούνται ως διαχειριστές των καταπιστευμάτων, κάτι που σημαίνει ότι είναι υποχρεωμένοι να ενεργούν προς το συμφέρον των πελατών τους. Ως εκ τούτου, είναι μυημένοι στην προσωπική ζωή των πλούσιων και διάσημων, οι οποίοι πρέπει να τους αποκαλύπτουν τα μυστικά τους, ώστε να μπορούν να προσφέρουν συμβουλές, π.χ. για την κληρονομιά ενός παιδιού που γεννήθηκε από εξωσυζυγική σχέση. Οι σύμβουλοι βοηθούν επίσης τις οικογένειες να κατανέμουν τις επενδύσεις, να αποκρύβουν μετρητά, να ελαχιστοποιούν τη φορολογία, να σχεδιάζουν τη συνταξιοδότησή τους, να κανονίζουν τη μεταβίβαση της περιουσίας και να ικανοποιούν ασυνήθιστες επιθυμίες.

Για δεκαετίες, η διαχείριση της ιδιωτικής περιουσίας ήταν μια εξειδικευμένη υπηρεσία, την οποία υποτιμούσε ο υπόλοιπος χρηματοπιστωτικός κλάδος. Σήμερα, είναι ίσως η πιο ελκυστική δραστηριότητα στον κλάδο. Οι κεφαλαιακές απαιτήσεις που τέθηκαν μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-09 κατέστησαν τη λειτουργία των επιχειρήσεων δύσκολη και δαπανηρή. Συγκριτικά, η παροχή συμβουλών περιουσίας δεν απαιτεί σχεδόν καθόλου κεφάλαιο. Τα περιθώρια κέρδους για τις επιχειρήσεις που φέρνουν αποτελέσματα κυμαίνονται συνήθως κοντά στο 25%.

Η διαχείριση της περιουσίας είναι ακόμη πιο ελκυστική λόγω του πόσο γρήγορα επεκτείνεται. Η παγκόσμια οικονομία έχει αναπτυχθεί με αρκετά αξιοπρεπή ρυθμό τις τελευταίες δύο δεκαετίες, με ρυθμό άνω του 3% ετησίως. Ωστόσο, έχει συγκρατηθεί από την ανάπτυξη της ιδιωτικής περιουσίας. Το διάστημα από το 2000 έως και το 2020 τα συνολικά κεφάλαια αυξήθηκαν από τα 160 τρισ. δολάρια, ή τέσσερις φορές την παγκόσμια οικονομική παραγωγή, σε 510 τρισ. δολάρια, ή έξι φορές την οικονομική παραγωγή. Αν και μεγάλο μέρος αυτής της περιουσίας είναι δεσμευμένο σε ακίνητα και άλλα περιουσιακά στοιχεία, τα μετρητά αποτελούν το ένα τέταρτο του συνόλου. Η εταιρεία συμβούλων Bain εκτιμά ότι τα μετρητά από λίγο περισσότερο από τα 130 τρισ. δολάρια θα αγγίξουν τα 230 τρισ. δολάρια μέχρι το 2030. Και για τα 100 αυτά τρισ. δολάρια είναι σίγουρο πως είναι θα είναι πολλοί οι μνηστήρες που θα θέλουν να εξασφαλίσουν τη διαχείρισή τους.

Προς το παρόν, η διαχείριση της ιδιωτικής περιουσίας είναι ένας κατακερματισμένος κλάδος. Οι τοπικές τράπεζες, όπως η BTG στη Βραζιλία, κατέχουν μεγάλα μερίδια στις εγχώριες τράπεζες. Στην Ασία κυριαρχούν οι Bank of Singapore και DBS. Στις ΗΠΑ υπάρχουν εξειδικευμένες εταιρείες όπως η Edward Jones, μια εταιρεία διαχείρισης περιουσίας, στην οποία οι σύμβουλοι πληρώνονται με προμήθειες από τις αγοραπωλησίες.

Διαφορετικές στρατηγικές

Σε παγκόσμιο επίπεδο ελάχιστα είναι τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που δραστηριοποιούνται στον κλάδο αυτό, όπως οι Goldman Sachs και JP Morgan. Ωστόσο, εκείνες οι τράπεζες που έχουν υπό διαχείριση τα μεγαλύτερα χαρτοφυλάκια είναι οι Morgan Stanley και UBS. Μετά από μια σειρά εξαγορών εταιρειών διαχείρισης περιουσίας την τελευταία δεκαετία, η Morgan Stanley διαχειρίζεται σήμερα περιουσιακά στοιχεία αξίας περί των 6 τρισ. δολαρίων. Μετά τη συγχώνευσή της με την Credit Suisse, η αξία των περιουσιακών στοιχείων που έχει υπό τη διαχείρισή της η UBS ανέρχεται στα 5,5 τρισ. δολάρια.

Οι στρατηγικές των δύο τραπεζών είναι εκ διαμέτρου αντίθετες. Η Morgan Stanley ανταγωνίζεται μεν σε παγκόσμιο επίπεδο, όμως κυριαρχεί στην Αμερική, και εστιάζει σε πιο διευρυμένο πελατολόγιο. Ο Τζέιμς Γκόρμαν, ο διευθύνων σύμβουλος της τράπεζας, έχει δηλώσει ότι αν η εταιρεία συνεχίσει να αυξάνει τα νέα περιουσιακά στοιχεία κατά περίπου 5% ετησίως -ο τρέχοντας ρυθμός ανάπτυξης-, σε μια δεκαετία περίπου η αξία τους θα έχει υπερβεί τα 20 τρισ. δολάρια.

Η συντηρητική UBS

Η UBS εφαρμόζει μια πιο παλιομοδίτικη προσέγγιση. Έχοντας εξαγοράσει την Credit Suisse, η ελβετική τράπεζα έχει την ευκαιρία να εδραιώσει ένα προβάδισμα σε περιοχές όπου η μέχρι πρότινος ανταγωνίστριά της άκμαζε, όπως η Βραζιλία και η Νοτιοανατολική Ασία. Η επιδέξια διαδικασία της συγχώνευσης θα καταστήσει την τράπεζα πρωτοπόρο σχεδόν σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Έτσι, προς το παρόν τουλάχιστον, η νέα στρατηγική της UBS θα επικεντρωθεί περισσότερο στο γεωγραφικό εύρος παρά στους απλώς πλούσιους.

Και οι δύο τράπεζες επιδιώκουν, με διαφορετικούς τρόπους, ακόμη περισσότερη διεύρυνση. Όταν οι πελάτες προσλαμβάνουν έναν διαχειριστή περιουσίας τείνουν να θέλουν ένα από τα δύο πράγματα. Μερικές φορές είναι η βοήθεια σε μια απόφαση όταν το κόστος μιας κακής επιλογής είναι υψηλό, όπως για παράδειγμα το πώς θα αποταμιεύσουν για τη συνταξιοδότηση ή την εκπαίδευση ενός παιδιού. Άλλες φορές πρόκειται για κάτι αποκλειστικά διαθέσιμο, όπως η πρόσβαση σε επενδύσεις που δεν είναι εφικτές μέσω ενός κανονικού χρηματιστηριακού λογαριασμού.

Ωστόσο, και οι δύο κολοσσοί διανύουν μεταβατικές περιόδους. Η UBS μόλις έχει ξεκινήσει τη μεταμόρφωση που απαιτείται κατά τη συγχώνευση δύο μεγάλων τραπεζών. Στο μεταξύ, ο Γκόρμαν, ο αρχιτέκτονας της στρατηγικής για τη διαχείριση της περιουσίας της Morgan Stanley, θα συνταξιοδοτηθεί κάποια στιγμή μέσα στους επόμενους εννέα μήνες. Η κούρσα διαδοχής μεταξύ τριών στελεχών, βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη. Οποιαδήποτε από τις δύο εταιρείες θα μπορούσε να πάρει τον στραβό δρόμο. Αν και οι δύο εφαρμόζουν διαφορετικές στρατηγικές, είναι σίγουρα μόνο θέμα χρόνου να συγκρουστούν. Η UBS βρίσκεται έχει επιδοθεί σε μια σειρά αθρόων προσλήψεων, η Morgan Stanley στοχεύει στην επέκτασή της σε ορισμένες αγορές ανά τον κόσμο, μεταξύ άλλων και της Ιαπωνίας.

Τα επόμενα χρόνια, οι δυο τους θα αναλωθούν στην εξασφάλιση περισσότερων πλουσίων, όμως δεν πρέπει να λησμονούνται και οι μικρότεροι παίκτες. Άλλωστε η πίτα των 100 τρισ. δολαρίων, είναι πολύ μεγάλη για να είναι υπόθεση μόνο για δύο.