Μισθοί: Η έλλειψη συμβάσεων μειώνει τους μέσους μισθούς

Η απομείωση των μέσων μισθών είναι αποτέλεσμα της κατάρρευσης των συλλογικών συμβάσεων.

Το γεγονός αυτό απεικονίζεται εύγλωττα στην έκθεση του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, η οποία καταγράφει πως οι ελάχιστες κλαδικές συμβάσεις που υπεγράφησαν στο μεγαλύτερο μέρος τους δεν επηρέασαν της αποδοχές των εργαζομένων, δηλαδή δεν προέβλεπαν αυξήσεις.

Μισθοί: Πόσο υποχώρησαν οι πραγματικοί μισθοί τη διετία 2021 – 2022 [έρευνα ΓΣΕΕ]

Συγκεκριμένα μόνο εννέα από τις 24 κλαδικές και ομοιοεπαγγελματικές συμβάσεις  που υπογράφηκαν το 2022 προβλέπουν αύξηση των αποδοχών. Οι υπόλοιπες διατηρούν αμετάβλητες τις αμοιβές όπως είχαν διαμορφωθεί από τις προηγούμενες συμβάσεις.

Η έκθεση επισημαίνει ότι το 2022 δεν σημειώθηκε καμία πρόοδος στο θέμα της αναμόρφωσης του θεσμικού πλαισίου των συμβάσεων, ούτε αυξήθηκε ο αριθμός τους. Σημειώνεται ότι τα συνδικάτα ζητούν την επαναφορά του νομικού πλαισίου που ίσχυε πριν την οικονομική κρίση.

Κατώτατος μισθός

Επίσης υπογραμμίζει το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή  Οδηγία 2022/2041 για τους «επαρκείς κατώτατους μισθούς» προβλέπει ότι στα κράτη – μέλη (όπως η Ελλάδα) θα πρέπει να καλύπτεται το 70% των εργαζομένων του από συλλογικές διαπραγματεύσεις. Σημειώνεται ότι η χώρα μας υπολείπεται αυτού του στόχου.

Ειδικότερα, κατά το 2022 υπογράφηκαν 25 ΣΣΕ κλαδικού ή ομοιοεπεγγελματικού, εθνικού ή τοπικού χαρακτήρα. Από αυτές, η μια σύμβαση αφορά την ανανέωση της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (ΕΓΣΣΕ) του 2022, η οποία περιλαμβάνει μόνο θεσμικούς όρους. Οι 16 είναι εθνικές, κλαδικές και ομοιοεπαγγελματικές και οι οκτώ είναι τοπικές, κλαδικές και ομοιοεπαγγελματικές.

Επιπλέον, κατά το ίδιο έτος υπογράφηκαν 217 επιχειρησιακές συμβάσεις. Ως προς την κάλυψη των εργαζομένων από ΣΣΕ σε επιχειρησιακό επίπεδο, με βάση τις μηνιαίες εκθέσεις του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ του έτους 2022, οι 217 νέες επιχειρησιακές συμβάσεις καλύπτουν 168.362 μισθωτούς.

Η συντριπτική πλειονότητα των συμβάσεων αυτών, δηλαδή οι 137 επιχειρησιακές συμβάσεις (63%), οι οποίες καλύπτουν 140.993 μισθωτούς εργαζομένους, διατηρούν αμετάβλητες τις αποδοχές, ενώ οι υπόλοιπες 80 επιχειρησιακές συμβάσεις (27%) προβλέπουν μισθολογικές αυξήσεις και αφορούν 27.369 εργαζομένους.

Οι κλάδοι

Σε κλαδικό και ομοιοεπαγγελματικό επίπεδο, κατά τη διάρκεια του 2022, θα πρέπει να σημειωθεί ότι ήταν σε ισχύ συνολικά 38 συμβάσεις (μη συμπεριλαμβανομένης της ΕΓΣΣΕ). Δηλαδή, εκτός από τις 24 νέες κλαδικές συμβάσεις που υπογράφηκαν το 2022, βρίσκονταν σε ισχύ επιπλέον 14 συλλογικές συμβάσεις παρελθόντων ετών (λόγω της δυνατότητας υπογραφής συμβάσεων έως και τριετούς διάρκειας), οι οποίες είχαν συναφθεί τα έτη 2019, 2020 και 2021 και εξακολουθούν να ισχύουν.

Οι 38 κλαδικές συμβάσεις που βρίσκονται σε ισχύ καλύπτουν δυνητικά και θεωρητικά περί που 735.000 άτομα, αριθμός ο οποίος αντιστοιχεί περίπου στο 29% του συνόλου των μισθωτών εργαζομένων.

Τέλος, σε ο ,τι αφορά τους μισθολογικούς όρους των συλλογικών συμβάσεων που υπογράφηκαν το 2022, προκύπτει ότι στο μεγαλύτερο ποσοστό τους διατηρούν αμετάβλητες τις αποδοχές με βάση τις προηγούμενες συμβάσεις. Μόνο εννιά από τις 24 κλαδικές συμβάσεις  που υπογράφηκαν το 2022 προβλέπουν αύξηση των αποδοχών.