Η καρδιά του προβλήματος

Το μόνο που δεν μπορεί κανείς να πει είναι ότι τα μέτρα που ανακοίνωσε χθες η κυβέρνηση είναι άδικα.

Αποδεδειγμένα η πλειονότητα των ελεύθερων επαγγελματιών «κλέβει» από την Εφορία. Αποδίδουν πολύ λιγότερα από όσα θα έπρεπε κανονικά να συνεισφέρουν στα δημόσια ταμεία. Εκτός και αν θέλουν να πιστέψουμε ότι ζουν και τρέφουν τις οικογένειές τους επί χρόνια με ποσά που βρίσκονται πολύ πιο κάτω από τον κατώτατο μισθό του νεοεισερχομένου στην αγορά εργασίας.

Από την άλλη βέβαια, η κυβέρνηση δεν εισήγαγε και κάποια μεταρρυθμιστική τομή. Απόδειξη ότι δεν βρήκε το «μαγικό» εργαλείο για να αποκαλύψει τα κρυμμένα εισοδήματα είναι ότι επαναφέρει τα τεκμήρια εισοδήματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες, τη στιγμή που η συζήτηση εντοπιζόταν στο πώς θα καταργήσουμε σταδιακά αυτά που ισχύουν εδώ και χρόνια για τον γενικό πληθυσμό. Τον Απρίλιο του 1994 με υπουργό Οικονομικών τον Αλέκο Παπαδόπουλο είχε πρωτοθεσπιστεί, με μικρές διαφορές με σήμερα, ο συγκεκριμένος τρόπος φορολόγησης. Απέδωσε για ένα διάστημα, αλλά δεν έλυσε το πρόβλημα. Απόδειξη ότι τρεις δεκαετίες μετά το ξανασυζητάμε.

Το πρόβλημα της φοροδιαφυγής της συγκεκριμένης εισοδηματικής ομάδας, στην οποία ανήκουν δεκάδες επαγγέλματα, είναι μεγάλο, αλλά και πρωτότυπο πανευρωπαϊκά. Δεν είχαμε δηλαδή τη δυνατότητα να αντιγράψουμε και ένα έτοιμο σύστημα από άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Οπότε έπρεπε να κινηθούμε με υβριδικές διαδικασίες, οι οποίες όλες σχεδόν δημιουργούσαν άλλα προβλήματα ή ήταν δύσκολο να εφαρμοστούν. Πιθανότατα μια λύση θα ήταν η αύξηση του συντελεστή φορολόγησης, αλλά αυτό είχε αποκλειστεί νωρίς από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό. Επίσης ό,τι ανακοινωνόταν έπρεπε να συνδυαστεί με τη σταδιακή μείωση του τέλους επιτηδεύματος, ενός από τους τελευταίους μνημονιακούς φόρους, ο οποίος ωστόσο αποτελούσε σε πολλές περιπτώσεις τον μοναδικό φόρο που πλήρωναν οι αυτοαπασχολούμενοι.

Κάνοντας σούμα τις χθεσινές αποφάσεις της κυβέρνησης, χαμένοι είναι αυτοί που πρέπει να είναι, δηλαδή όσοι δήλωναν μηδενικό εισόδημα ή εισόδημα κάτω από τα 10.920 ευρώ. Αντίθετα, και αυτό είναι επίσης καλό, κερδισμένοι έστω και λίγο, μέσω της μείωσης του τέλους επιτηδεύματος, είναι όσοι δηλώνουν εισοδήματα πάνω από αυτό το ποσό. Εκτός των ανακοινώσεων, άρα χωρίς ουσιαστική αλλαγή, μένουν οι μισθωτοί με μπλοκάκι (εισόδημα σε ίδιο εργοδότη άνω του 75%) και οι αγρότες.

Ακόμα πάντως και για τους «χαμένους» οι επιβαρύνσεις θα είναι σχετικά μικρές και το πιθανότερο είναι οι περισσότεροι ελεύθεροι επαγγελματίες να τις δεχθούν, χωρίς να ασκήσουν το δικαίωμα που τους δίνει η νέα ρύθμιση να τις πολεμήσουν. Πού να μπλέκουν άλλωστε με τους ελέγχους της Εφορίας, που αν τους ψάξουν όλο και κάτι θα βρουν.

Ολα αυτά δεν απαντούν ωστόσο στην καρδιά του προβλήματος που είναι το γεγονός ότι τα ακαθάριστα έσοδα των ελεύθερων επαγγελματιών αγγίζουν τα 49 δισ. ευρώ και τα δηλωθέντα καθαρά κέρδη μετά την αφαίρεση των δαπανών φτάνουν μόλις τα 4,2 δισ. ευρώ! Αν αυτό δεν λυθεί με κάποιον τρόπο ώστε οι δαπάνες που δηλώνονται να είναι αληθινές και να αφορούν την άσκηση του επαγγέλματος του επιτηδευματία και όχι τον τρόπο ζωής του, τότε οι αποφάσεις που ελήφθησαν θα έχουν τα χαρακτηριστικά του «πολύ κακό για το τίποτα»…