Στη συζήτηση γύρω από το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας και ειδικά τη θεσμοθέτηση μη κρατικών πανεπιστημίων, ένα ερώτημα είναι ίσως το πιο κρίσιμο. Αυτό που αφορά το τι είναι τελικά ένα πανεπιστήμιο.
Αν αποφασίσουμε ότι ένα πανεπιστήμιο είναι απλώς ένα εκπαιδευτήριο, ένας χώρος όπου ένας αριθμός διδασκόντων μεταφέρει κάποια γνώση – έστω και με την υποχρέωση παράλληλα να ασκεί και ερευνητικό έργο – σε κατάλληλες εγκαταστάσεις, ικανοποιώντας τις προσδοκίες των χρηστών να λάβουν έναν τίτλο σπουδών που θα το προσθέσουν στο βιογραφικό τους, τότε είναι πάρα πολύ εύκολο να αποδεχθούμε όχι μόνο την προτεινόμενη ρύθμιση, αλλά ακόμη και πλήρως κερδοσκοπικά επιχειρηματικά ιδρύματα που θα προσέφεραν το συγκεκριμένο προϊόν.
Ομως, εάν κοιτάξουμε την ιστορία των πανεπιστημίων, σε όλες τις διαφορετικές παραδόσεις τους, θα διαπιστώσουμε ότι είναι κάτι πολύ παραπάνω (και πολύ διαφορετικό) από εγκαταστάσεις και έναν αριθμό κατόχων διδακτορικού τίτλου με επαρκείς δημοσιεύσεις. Τα πανεπιστήμια είναι εξαιρετικά σύνθετες κοινωνικές διεργασίες, που περιλαμβάνουν όχι απλώς την τυπική διδασκαλία, αλλά έναν συνολικότερο διάλογο που δεν γίνεται μόνο εντός τους αλλά και με την κοινωνία.
Στελεχώνονται από λειτουργούς, με ειδικό καθεστώς και όχι «υπαλλήλους». Αναπτύσσουν πολύπλευρη ερευνητική δραστηριότητα και παραγωγή κρίσιμης γνώσης που δεν περιορίζεται σε κάποιες δημοσιεύσεις. Αναπαράγουν μια ειδική μορφή κοινωνικότητας («ακαδημαϊκή κοινότητα») που δεν μπορεί να περιοριστεί στην απλή σχέση διδασκόντων και διδασκομένων και που προάγει τη διαλογική και κριτική σκέψη. Προϋποθέτουν ένα ακαδημαϊκό ήθος που περιλαμβάνει μια ευθύνη συμβολής στην πνευματική ζωή μιας κοινωνίας που υπερβαίνει την απλή «μετάδοση γνώσης».
Και βέβαια εσωτερικεύουν τις συνολικότερες διεργασίες και αναζητήσεις μιας κοινωνίας, κάτι που εκφράζεται με έντονη πολιτικοποίηση και αγωνιστικότητα που αποτελούν πλευρές του μορφωτικού τελικά τους ρόλου, όπως αποτυπώνει η ιστορική συσχέτιση ανάμεσα σε κύκλους φοιτητικού ριζοσπαστισμού και μεγάλες επιστημονικές και διανοητικές τομές. Είναι προφανές ότι τα προτεινόμενα ιδιωτικά τριτοβάθμια εκπαιδευτήρια θα απέχουν πολύ από το να είναι όντως πανεπιστήμια.
Latest News
Το θέμα δεν είναι μόνο η ανάπτυξη
Το ρεπορτάζ των Financial Times απλώς είπε την αλήθεια για την κατάσταση στη χώρα
Πανεπιστήμια στην αγορά
Ο πραγματικός αθέμιτος ανταγωνισμός απέναντι στο δημόσιο πανεπιστήμιο
Γιατί είναι σημαντικό το ομόλογο;
Αυτές οι εκδόσεις είναι σχεδόν «υποχρεωτικές»
Η τιμή του μπρόκολου
Ποιος ασχολείται με εκδόσεις και αποπληρωμή χρεών, μόνο οι τιμές στο ράφι μετράνε
Ακριβή ασφάλεια
Το μεγαλύτερο όφελος, η «προίκα» που έχει αυτή η χώρα και μας πηγαίνει εδώ και χρόνια και ελπίζουμε και τα πολλά επόμενα, είναι ότι βρισκόμαστε σε μια ρώτα δημοσιονομικής ασφάλειας
Το ζήτημα της ενεργειακής μετάβασης
Κάθε υπερβολή σε στόχους και φιλοδοξίες μπορεί να στοιχίσει ακριβά όχι μόνο σε οικονομικούς πόρους και κοινωνικές αντιδράσεις αλλά και να προκαλέσει σοβαρές πολιτικές αναταράξεις
Γιατί δεν πληρώνει;
Το σύγχρονο «γεφύρι της Αρτας», συνεχώς το «άδειαζαν» και συνεχώς αυτό ξαναγέμιζε
Η Δύση και το Ισραήλ
Η ισραηλινή κυβέρνηση, θα πρέπει να καταλάβει ότι ο δυτικός κόσμος που την στηρίζει, εξυπηρετεί την ιστορία και όχι προσωπικές φιλοδοξίες και διάφορες άλλες επιδιώξεις
Ευρωεκλογές στην κόψη του ξυραφιού
Οσον αφορά τα πρόσωπα που επιλέγονται για υποψήφια, ελάχιστα τηρούν τα απαραίτητα κριτήρια
Η χώρα «πάει καλά», αλλά αυτό δεν είναι αρκετό
Να κάνουν «εικόνα» τη βελτίωση που υπάρχει σε επίπεδο μεγεθών