Γαλλία: Εντονες συζητήσεις προκαλεί η ανανέωση του Κέντρου Πομπιντού

Η ανακαίνιση του εμβληματικού Κέντρου Πομπιντού στο Παρίσι, αναμένεται ότι θα διαρκέσει πέντε χρόνια και αυτό είναι μια σοβαρή αιτία για τις συζητήσεις και τις αντιδράσεις που έχουν προκληθεί.

Το Κέντρο Πομπιντού προοριζόταν να είναι ένα κτίριο που ενσαρκώνει την αλλαγή και τη μεταμόρφωση. Ως απάντηση στις διαμαρτυρίες του δρόμου και τον ριζοσπαστισμό του 1968, αντιπροσώπευε μια ιδέα μιας λιγότερο ελιτιστικής, πιο προσιτής κουλτούρας: ανοιχτής και δημόσιας.

Τεράστιο ποσό για τον πίνακα που απαγόρευσαν οι Ναζί

Αγκάλιασε τις υψηλές και τις χαμηλές τέχνες όπως η avant garde και η ποπ, μια δημόσια βιβλιοθήκη και μια πληθώρα νέων μέσων. Έχει γίνει, ωστόσο, σαν το Λούβρο, ένα βαριά προστατευόμενο εθνικό μνημείο, ένα κτήριο πολιτιστικής κληρονομιάς.

Το Κέντρο επίσης δεν σχεδιάστηκε ποτέ για να διαρκέσει εκατοντάδες χρόνια – είναι ένα κτίριο της εποχής του, βαριά συντηρημένο και δύσκολο στη συντήρηση.

Ρέντζο Πιάνο

Ο αρχιτέκτονάς του, Renzo Piano (ο οποίος το σχεδίασε και το έχτισε με τον Richard Rogers μεταξύ 1971 και 1977) πρότεινε αρχικά να αναθεωρείται πλήρως κάθε 25 χρόνια, αναφέρουν οι FT.

Τώρα σχεδόν 50 ετών, πρόκειται τώρα να υποστεί μια τεράστια μεταμόρφωση, την πρώτη της από τη δεκαετία του 1990 και τη μεγαλύτερη από ποτέ. Ένα τεχνικό έργο για την αποκατάσταση του κτιρίου, την επισκευή της δομής, την αφαίρεση του αμιάντου και την ενημέρωση των υπηρεσιών του έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει το 2025.

Υπάρχει διαμάχη σχετικά με τον αρχικό προϋπολογισμό των 262 εκατ. ευρώ (τώρα μοιάζει περισσότερο με 358 εκατ. ευρώ), με τη χρηματοδότηση να είναι ακόμη ημιτελής, και καλλιτέχνες και πολιτιστικές προσωπικότητες έχουν εκφράσει την οργή τους για τα σχέδια να κλείσουν το Pompidou για πέντε χρόνια κατά τη διάρκεια των ανακαινίσεων.

Ωστόσο, τα έργα θα δώσουν την ευκαιρία για μια επανεξέταση των χρήσεων των αχανών χώρων του κτηρίου, πολλών υπόγειων και απρόσιτων έως τώρα.
Ένας αρχιτεκτονικός διαγωνισμός ξεκίνησε πέρυσι για αυτήν την οργανωτική και καλλιτεχνική επανερμηνεία των πολιτιστικών και διοικητικών χώρων, τον οποίο κέρδισαν οι αρχιτέκτονες Moreau – Kusunoki με έδρα το Παρίσι με τη μεξικανή/αμερικανή συνεργάτιδα Frida Escobedo Studio.

Ενώ οι προτάσεις τους δεν φαίνονται ιδιαίτερα ριζοσπαστικές (δεν θα υπάρξουν μεγάλες αλλαγές στην εμφάνιση της δομής), είναι εκπληκτικά εκτεταμένες. «Η ιδέα είναι να αυξηθεί η πρόσβαση, το άνοιγμα στην πόλη και η διαφάνεια», λέει ο αρχιτέκτονας Νικολας Μορό (Nicolas Moreau). «Υπάρχει μια επανεξέταση της εισόδου, της σειράς και της σχέσης με την πόλη».

Αν και μοιάζει με αυτό που έκανε όταν άνοιξε το 1977, υπήρξαν πολλές αλλαγές, ειδικά μια …συσσώρευση τοίχων, φραγμών και σημείων ελέγχου ασφαλείας. Μετά από αυξανόμενους φόβους για την τρομοκρατία, η κυλιόμενη σκάλα που κάποτε ήταν από μόνη της ένα δωρεάν δημόσιο θέαμα τέθηκε πίσω από φραγμούς ασφαλείας και οι εσωτερικοί χώροι έγιναν σταδιακά λιγότερο ανοιχτοί με τα χρόνια.

«Προσπαθούμε να ανοίξουμε τη ροή του ισογείου», λέει ο Ν.Μορό . «Η εξωτερική πλατεία θα γίνει πιο προσιτή, αντικαθιστώντας τα σκαλοπάτια με μια κλίση, ενώ τα συμπαγή πάνελ στην πρόσοψη (τα οποία προορίζονταν στα αρχικά σχέδια να είναι γυάλινα αλλά έγιναν συμπαγή) γίνονται πιο διαφανή χρησιμοποιώντας νέο πυρίμαχο γυαλί που δεν ήταν διαθέσιμο στη δεκαετία του 1970 .»

Αξιοποίηση εργαστηρίων και αποθηκών

Επιπλέον, το γυάλινο κουτί που φιλοξενεί ένα αντίγραφο του ατελιέ του καλλιτέχνη Constantin Brancusi (σχεδιασμένο από τον Piano και ολοκληρώθηκε το 1997) θα στεγάζει τώρα τη βιβλιοθήκη Kandinsky, μια ερευνητική εγκατάσταση για την τεράστια συλλογή αρχείων καλλιτεχνών του κέντρου.

Το πιο εκτεταμένο στοιχείο του σχεδίου είναι η επέκταση των επιπέδων του υπογείου σε χώρους που παλαιότερα ήταν εργαστήρια ή αποθήκες εργαζομένων ή αποθηκών, δημιουργώντας χώρους παραστάσεων, γκαλερί  και δύο νέους κινηματογράφους.

Ο αρχιτέκτονας Χιρόκο Κουσουόκι (Hiroko Kusunoki) λέει ότι «Αυτοί οι χώροι έχουν πολύ διαφορετικό χαρακτήρα, χωρίς φυσικό φως, επομένως προσφέρονται για καθηλωτικά μέσα».

Συνολικά, τα σχέδια θα οδηγήσουν στο άνοιγμα επιπλέον 6.600 τ.μ. για το κοινό ενω υπάρχει πλέον εκθεσιακός χώρος 18.110 τ.μ.

«Υπάρχει ένας κόσμος κάτω από το κτίριο, σαν μια πόλη κάτω από την πόλη», προσθέτει ο Μορό . «Υπήρχε ακόμη και μια σήραγγα που κατασκευάστηκε για να μεταφέρονται τα έργα τέχνης, αλλά δεν ήταν αρκετά φαρδιά για τα φορτηγά, οπότε δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ» και θα παραμείνει αχρησιμοποίητη μετά την ανακαίνιση.