COVID – Πώς οι εμβολιασμοί ανέκοψαν το τρίτο και αποδυνάμωσαν το τέταρτο κύμα της πανδημίας 

Τη σημασία των εμβολιασμών και την αξία των εμβολίων επιβεβαιώνει στατιστική έρευνα της Santé publique France που δημοσιοποιήθηκε την Τετάρτη στη Γαλλία και δείχνει πώς η έναρξη των εμβολιασμών περιόρισε το τρίτο κύμα της πανδημίας από τις αρχές Μαρτίου έως τα τέλη Μαΐου 2021 (εντάξει, συνέβαλε και η βελτίωση του καιρού με την έλευση της άνοιξης) και στη συνέχεια αποδυνάμωσε την ισχύ του τέταρτου κύματος (από τα μέσα Ιουλίου έως τα τέλη Οκτωβρίου).

Το κύμα αυτό σάρωσε κυρίως τις περιοχές της γαλλικής επικράτειας όπου οι εμβολιασμοί καθυστέρησαν σημαντικά (τις υπερπόντιες κτήσεις όπως η Γουαδελούπη, η Μαρτινίκα και η Γουιάνα). Σάρωσε επίσης περιοχές στην ηπειρωτική χώρα όπου συγκεντρώνουν τους περισσότερους «αρνητές», όπως η Προβηγγία, οι Άλπεις, η Κυανή Ακτή και επίσης το προάστιο του Παρισιού Σεν-Σεν-Ντενί.

Εν προκειμένω η Γαλλία βρίσκεται αντιμέτωπη με το πέμπτο κύμα της πανδημίας, το οποίο αφορά κυρίως τους ανεμβολίαστους αλλά πιθανότατα και όσους «αμελήσουν» να κάνουν επαναληπτική δόση εμβολίου. Διότι κακά τα ψέματα, η προστασία από το φονικό ιό πέφτει κάθετα με την πάροδο των μηνών κι αυτό φάνηκε με την εκτόξευση των επιμολύνσεων των υγειονομικών κατά τους θερινούς μήνες στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, αφού η κατηγορία αυτή είχε πλήρως εμβολιαστεί από τον Ιανουάριο και οι εμβολιασμοί για την τρίτη δόση δεν είχαν ακόμα ξεκινήσει.

Και η παρέλευση μακρού χρόνου από την χορήγηση της δεύτερης δόσης του εμβολίου, πάντως, προστατεύει από τις σοβαρές νοσηλείες και αποτρέπει διασωληνώσεις και θανάτους, όπως έδειξε η διεθνής εμπειρία από το θερινό κύμα νόσησης των υγειονομικών. Οι επαναληπτικές δόσεις προφανώς αποτελούν για όλους την καλύτερη εγγύηση για ένα σαφώς ασφαλέστερο χειμώνα.

Η αλήθεια των αριθμών

«Πολλές έρευνες έχουν αποδείξει την αποτελεσματικότητα των εμβολίων. Γνωρίζουμε, για παράδειγμα, ότι ο εμβολιασμός μειώνει κατά 85% τον κίνδυνο νόσησης από την παραλλαγή Άλφα, που κυριάρχησε κατά το τρίτο κύμα της πανδημίας. Γνωρίζουμε ότι είναι λιγότερο αποτελεσματικά για να εμποδίσουν τη μόλυνση από την παραλλαγή Δέλτα, όμως περιορίζουν κατά 88% τον κίνδυνο να νοσηλευθεί κάποιος στο νοσοκομείο», γράφει η Σολβέιγκ Γκοντελίκ στην οικονομική εφημερίδα «Les Echos» αναλύοντας τα στοιχεία της πλέον πρόσφατης έρευνας.

«Η έρευνα αυτή», εξηγεί η αρθρογράφος, «δείχνει την προοδευτική πτώση των κρουσμάτων μεταξύ του εμβολιασμένου πληθυσμού στη χώρα, ανάλογα με την ηλικιακή ομάδα στην οποία επεκτείνονταν οι εμβολιασμοί. Και δείχνει επίσης την εξομάλυνση των καμπυλών νόσησης και νοσηλείας μεταξύ των εμβολιασμένων».

Η Σοφί Βο, εξάλλου, που συνυπογράφει τη μελέτη της Santé publique France, τονίζει ότι «τα αποτελέσματα υπογραμμίζουν την αποτελεσματικότητα της στρατηγικής τής όσο το δυνατόν ταχύτερης έναρξης των εμβολιασμών με προτεραιότητα τα άτομα η ζωή των οποίων διατρέχει τον υψηλότερο κίνδυνο αν νοσήσουν».

Διαβάστε επίσης: Βέλγιο – Πώς ο εμβολιασμός έσωσε τα νοσοκομεία από την καταστροφή

Σαφή τα ευρήματα

Κατά τη διάρκεια του τρίτου κύματος της πανδημίας πρόλαβαν να εμβολιαστούν μόνο τα άτομα που βρίσκονταν σε δομές ηλικιωμένων και εξαρτώμενων προσώπων, σε μονάδες ατόμων που χρειάζονται μακροχρόνια ιατρική και κοινωνική φροντίδα και οι ηλικιωμένοι άνω των 75 ετών. Οι άλλες ομάδες του πληθυσμού μόνο κατ’ εξαίρεση εμβολιάστηκαν (οι υγειονομικοί για παράδειγμα).

Από τις 28 του περασμένου Φεβρουαρίου, εν προκειμένω, το 71% των διαβιούντων σε δομές μακράς φροντίδας είχαν κάνει τουλάχιστον μία δόση εμβολίου και έως τις αρχές Απριλίου σε ποσοστό 67% ήταν πλήρως εμβολιασμένοι. Η έρευνα έδειξε ότι παρά το ότι λίγους μήνες νωρίτερα η κατηγορία αυτή των ατόμων είχε πληγεί σκληρά από το δεύτερο κύμα της πανδημίας (αρχές Οκτωβρίου έως τέλη Νοεμβρίου 2020), στο τρίτο κύμα οι επιμολύνσεις από τον κορωνοϊό μειώθηκαν κατά 89%. Και κατά το ίδιο ακριβώς ποσοστό μειώθηκαν οι βαρέως νοσήσαντες.

Για τους άνω των 75 ετών που ζουν σε οίκους ευγηρίας ο ρυθμός εμβαλιασμού ήταν λίγο πιο καθυστερημένος και πιο αργός. Στα μέσα του τρίτου κύματος η εμβολιαστική τους κάλυψη έφθανε μόλις το 29%. Ως εκ τούτου η μείωση των κρουσμάτων συγκριτικά με το δεύτερο κύμα ήταν πιο περιορισμένη στην κατηγορία αυτή (-47%). Στις 19 Ιουλίου, που θεωρείται ότι ξεκίνησε το τέταρτο κύμα στη Γαλλία, η κάλυψή τους είχε φθάσει στο 80%, ποσοστό που επιτρέπει την εξαγωγή ασφαλέστερων συμπερασμάτων για την αποτελεσματικότητα της εμβολιαστικής διαδικασίας.

Έτσι λοιπόν, την ώρα που ξεκινούσε το τέταρτο κύμα η μείωση των κρουσμάτων στους οίκους ευγηρίας έφθανε το 84% σε σύγκριση με το δεύτερο κύμα, η μείωση των περιπτώσεων που έχρηζαν νοσηλείας έφθανε στο 77% και η μείωση των θανάτων στο 82%.

Διαβάστε επίσης: Κορωνοϊός – Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εξηγεί γιατί το τέταρτο κύμα πλήττει την Ευρώπη

Το τρίτο κύμα και οι ηλικίες 50-74 ετών

Οι ηλικίες από 50 έως 74 ετών, που ήταν εξίσου ευάλωτες στην Covid-19 αλλά πιο ανθεκτικές σ’ αυτή, έπρεπε να περιμένουν περισσότερο για να εμβολιαστούν. Στις 28 Φεβρουαρίου μόνο το 5% εξ αυτών είχε εμβολιαστεί, αλλά στις 18 Ιουλίου το 71% είχε κάνει ήδη και τις δύο δόσεις. Η επέλαση του τρίτου κύματος ήταν σαρωτική για τις ηλικίες αυτές και το μέσο εβδομαδιαίο ποσοστό νοσηλειών αυξήθηκε κατά 18%, ενώ οι εισαγωγές στις ΜΕΘ αυξήθηκαν κατά 48%. Μόνο οι θάνατοι μειώθηκαν συγκριτικά με το δεύτερο κύμα.

Αντίθετα, κατά τη διάρκεια του τέταρτου κύματος η ηλικιακή αυτή ομάδα τα πήγε πολύ καλύτερα. Οι νοσηλείες μειώθηκαν κατά 70% συγκριτικά με το δεύτερο κύμα, οι εισαγωγές σε ΜΕΘ μειώθηκαν κατά 59% και οι θάνατοι κατά 56%.

Τέλος, οι ηλικίες από 18 έως 49 ετών ήταν πολύ λίγο καλυμένες με εμβόλιο κατά τη διάρκεια του τέταρτου κύματος, διότι οι πόρτες των εμβολιαστικών κέντρων άργησαν να ανοίξουν γι’ αυτές. Έτσι μόνο το 40% είχε εμβολιαστεί πλήρως στις 18 Ιουλίου. Παρά ταύτα, τα κρούσματα είχαν μειωθεί κατά 35% συγκριτικά με το δεύτερο κύμα, ενώ και οι έφηβοι από 12 έως 17 ετών, που ξεκίνησαν να εμβολιάζονται στις 15 Ιουνίου και έως τις 15 Ιουλίου μόνο το 6% εξ αυτών είχε εμβολιαστεί πλήρως, εμφάνιζαν πτώση των επιμολύνσεων της τάξεως του 25%.

Οι εισαγωγές για νοσηλεία των νέων ενηλίκων από 18 έως 49 ετών μειώθηκαν κατά 24% την χρονική αυτή περίοδο, ενώ οι νοσηλείες των εφήβων μειώθηκαν κατά 11%.

Οι στρεψοδικίες κατά μέρος

Εν κατακλείδι, οι συντάκτες της μελέτης της Santé publique France παραδέχονται ότι υπάρχουν πολλοί παράγοντες που μπορούν να διαστρέψουν την ερμηνεία των στατιστικών – ποσοστά προσυμπτωματικών ελέγχων (τεστ) στο σύνολο του πληθυσμού, αλλαγές στη θεραπεία των νοσούντων που επηρεάζουν την πορεία του ασθενή κλπ. Είναι προφανές ότι αν θέλει κάποιος να αρχίσει τις στρεψοδικίες και το κυνήγι μαγισσών, έχει τις ευκαιρίες και τα «επιχειρήματα».

Τονίζουν όμως οι επιστήμονες ότι ένα πράγμα όμως είναι σίγουρο: η βελτίωση των στατιστικών δεδομένων δεν μπορεί να αποδοθεί στη συχνότητα των τεστ ή στη χρήση αποτελεσματικότερων φαρμάκων – πρόσβαση στα μονοκλωνικά εξάλλου μόνο μια ευάριθμη ελίτ έχει.

Δύο λόγους αναφέρουν οι Γάλλοι ερευνητές για να ενισχύσουν την αξιοπιστία των στατιστικών δεδομένων στα οποία βασίστηκε η μελέτη τους: Πρώτον «από το Μάιο του 2021, με την έλευση της άνοιξης στη Γαλλία, η συστηματική υιοθέτηση μέτρων πρόληψης της νόσου άρχισε να φθίνει». Και δεύτερον, «η σαρωτική επέλαση της πολύ ευκολότερα μεταδιδόμενης παραλλαγής Δέλτα λειτούργησε εις βάρος των εμβολίων». Που όμως «ευτυχώς, είχαν τη δύναμη  να τη συγκρατήσουν», όπως υπογραμμίζουν.