Φθηνότερο φυσικό αέριο από τη Gazprom ζητά ο Κώστας Σκρέκας

Ο ρωσικός ενεργειακός κολοσσός Gazprom δεν είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιείται από τη Μόσχα ως γέφυρα για την διπλωματική αναβάθμιση των σχέσεων της με την Αθήνα αλλά και ταυτόχρονα ως εργαλείο για την στρατηγική της επιρροή στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου.

Η πρώτη μεγάλη απόπειρα ήταν στη διάρκεια της διακυβέρνησης της χώρας από τον Κώστα Καραμανλή με το τότε επενδυτικό σχέδιο του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης για το οποίο μέχρι και υπογραφές είχαν πέσει στην Αθήνα από τους αρχηγούς των κρατών της Ελλάδας, της Ρωσίας και της Βουλγαρίας.

Η δεύτερη απόπειρα ήταν η προσπάθεια ιδιωτικοποίησης από την κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου της ΔΕΠΑ. Οι Ρώσοι της Gazprom με κάθε τρόπο έδειχναν το ενδιαφέρον τους για την απόκτηση της ελληνικής κρατικής εταιρίας. Ο επικεφαλής του ενεργειακού γίγαντα Αλεξέι Μίλερ επισκεπτόταν τακτικά την Αθήνα. Την ίδια περίοδο επίσης η Μόσχα επιδίωκε να φέρει το νέο αγωγό μεταφοράς ρωσικού αερίου στη Βαλκανική και Ν.Α. Ευρώπη, τον λεγόμενο South Stream.

Η τρίτη απόπειρα, ήταν η περίοδος διακυβέρνησης της χώρας από τους Τσίπρα – Καμμένο, όταν στην πρώτη θητεία της τότε κυβέρνησης ο πρωθυπουργός συνοδευόμενος από τον υπουργό Ενέργειας Παναγιώτη Λαφαζάνη ζητούσαν από τη Μόσχα και τον Βλαντιμίρ Πούτιν στήριξη για να μη χρεοκοπήσει η χώρα. Και το εργαλείο ήταν πάλι ένας αγωγός φυσικού αερίου, η συνέχεια του Turkish Stream.

Όλες οι απόπειρες δεν καρποφόρησαν. Κανένα μεγάλο επενδυτικό σχέδιο που στηριζόταν στην Gazprom δεν προχώρησε. Οι σχέσεις Αθήνας – Μόσχας μετά τα ναυάγια των προαναφερόμενων projects πάντα πάγωναν… αλλά και πάντα μετά από καιρό, λόγω και των πολυετών ιστορικών και θρησκευτικών δεσμών των δύο χωρών αναθερμαίνονταν.

Η νέα προσδοκία

Στις 8 Δεκεμβρίου έχει προγραμματιστεί στο Σότσι της Ρωσίας η επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη όπου και θα συναντηθεί με τον ισχυρό Βλαντιμίρ Πούτιν. Η ατζέντα των συζητήσεων δεν έχει γίνει γνωστή. Όμως θεωρείται δεδομένο ότι σε αυτή θα είναι τα ενεργειακά.

Ο μοναδικός δίαυλος που ενώνει τις δύο χώρες είναι η προμήθεια φυσικού αερίου της Gazprom από τη ΔΕΠΑ Εμπορίας. Οι ποσότητες του καυσίμου της συγκεκριμένης εταιρίας αντιστοιχούν περίπου στο 45% των συνολικών εισαγωγών.

Το αντικείμενο των συζητήσεων Αθήνας και Μόσχας ενόψει και της συνάντησης Πούτιν – Μητσοτάκη είναι η ετήσια σύμβαση προμήθειας φυσικού αερίου για το 2022. Η κυβέρνηση, λένε οι πληροφορίες, προσδοκά φθηνότερο αέριο. Αν και οι διαπραγματεύσεις των δύο εταιριών που κρατάνε εδώ και τρεις μήνες είναι ιδιαίτερα δύσκολες.

Η σύμβαση

Στο πλαίσιο της επίσημης συνάντησης Μητσοτάκη – Πούτιν, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας μεταβαίνει σήμερα στην Αγία Πετρούπολη όπου και θα προετοιμάσει την τελική ατζέντα από ελληνικής πλευράς για τα θέματα του φυσικού αερίου.

Στην Αγία Πετρούπολη βρίσκεται η νέα έδρα του ρωσικού κολοσσού Gazprom με τις εταιρίες της να στεγάζονται σε έναν εμβληματικό ουρανοξύστη ύψους 462 μέτρων, ο οποίος είναι ορατός ακόμη και από τη Βαλτική. Κτίριο που αν μη τι άλλο αντικατοπτρίζει το μέγεθος και την ισχύ του ενεργειακού γίγαντα, ο οποίος πουλά τη μεγαλύτερη πλειονότητα των ποσοτήτων φυσικού αερίου στην Ευρώπη.

Εκεί λοιπόν, στο εμπορικό κτίριο Λάχτα, σύμφωνα με πηγές, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα συναντηθεί με τον ισχυρό άντρα της Gazprom Αλεξέι Μίλερ και πιθανότατα θα υπάρξει και συνάντηση και με τον Ρώσο υπουργό Ενέργειας Νίκολαι Σουλγκίνοφ. Στο τραπέζι των δύο πλευρών θα βρεθεί η ετήσια σύμβαση προμήθειας φυσικού αερίου της ΔΕΠΑ Εμπορίας, την οποία θα εκπροσωπεί, συνοδεύοντας τον Κώστα Σκρέκα, και ο διευθύνων σύμβουλος της ελληνικής εταιρίας Κώστας Ξιφαράς.

Οι διαπραγματεύσεις

Η ελληνική πλευρά επιδιώκει μία νέα αντιστροφή όρων της σύμβασης προμήθειας φυσικού αερίου, δηλαδή οι τιμές εισαγωγής να καθορίζονται κατά μεγαλύτερο βαθμό από την εξέλιξη των τιμών του αργού και σε μικρότερο από το ολλανδικό hub TTF. Τα συμβόλαια του τελευταίου έχουν εκτοξευτεί στα επίπεδα των 90 ευρώ/Μεγαβατώρα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΔΕΠΑ Εμπορίας είχε ζητήσει το 2020 και το 2021 και πέτυχε στις τότε διαπραγματεύσεις οι τιμές να βασίζονται περισσότερο στο TTF και λιγότερο στις τιμές του αργού πετρελαίου. Τώρα, όμως, είναι οι Ρώσοι που εμφανίζονται, κατά τις πληροφορίες σχεδόν ανυποχώρητοι στο ελληνικό αίτημα καθώς κερδίζουν περισσότερο από αυτή την εξέλιξη. Επιπλέον, σύμφωνα με άλλες πηγές συνολικά η Gazprom απέναντι σε αιτήματα ευρωπαϊκών εταιριών για συμβάσεις που έχουν μαζί της, δείχνει μία πιο δύσκαμπτη στάση έναντι άλλων εποχών. Κι αυτό καθώς υπάρχει στη μέση η υπόθεση με τον αγωγό Nord Stream 2.

Πάντως, οι δύο πλευρές και ιδίως η ελληνική κρατούν κλειστά τα χαρτιά τους ως προς το θέμα της διαπραγμάτευσης μεταξύ ΔΕΠΑ Εμπορίας και Gazprom. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ταξίδι του Κώστα Σκρέκα στην Αγία Πετρούπολη δεν έχει καν ανακοινωθεί επίσημα όπως επίσης ούτε και οι επαφές και οι συναντήσεις που θα έχει. Το ρωσικό αέριο έχει κυρίαρχο μερίδιο στην ελληνική αγορά. Οι ποσότητες που μπαίνουν στην Ελλάδα μέσω του Διαβαλκανικού Αγωγού αντιστοιχούν, όπως προαναφέρθηκε, στο 45% των εγχώριων εισαγωγών του συγκεκριμένου καυσίμου. Βασικός εισαγωγέας είναι η ΔΕΠΑ Εμπορίας, η οποία έχει συνάψει πολυετή σύμβαση με την Gazprom, η οποία λήγει το 2026. Κάθε χρόνο, όμως, οι δύο πλευρές βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις αναφορικά με επιμέρους όρους και ρήτρες προμήθειας.