![Επενδύσεις και παραγωγικό μοντέλο στην Ελλάδα](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2021/12/ελιαμεπNEW.png)
Παρατηρώντας κανείς την εξέλιξη και τα συστατικά των εγχώριων επενδύσεων από το 1995 έως σήμερα, λαμβάνει μια εικόνα του παραγωγικού μοντέλου της χώρας, της ανθεκτικότητάς του, καθώς και της δυνατότητας του να ανακάμψει ύστερα από ισχυρή ύφεση. Η μελέτη της πορείας των επενδύσεων καθιστά ευδιάκριτες τις φάσεις της ελληνικής οικονομίας την τελευταία εικοσαετία, και υποδεικνύει την πορεία που πρέπει να ακολουθηθεί στο μέλλον.
Σύμφωνα με το γράφημα, η Ελλάδα γνώρισε ισχυρή φάση ανάπτυξης (1997-2007), με τον ακαθάριστο σχηματισμό πάγιου κεφαλαίου να τριπλασιάζεται μέσα σε μία δεκαετία, από 20 δισ. ευρώ το 1997 σε 60 δισ. το 2007 (σε σταθερές τιμές 2015). Με το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης, οι επενδύσεις προμηνύουν την ύφεση της οικονομίας. Ενδεικτικό του τι επέρχεται είναι πως το 2010, για πρώτη φορά από το 1995, οι αποσβέσεις κεφαλαίου ξεπερνούν τις επενδύσεις καταδεικνύοντας την αντιστροφή των επενδυτικών κινήτρων και τη δημιουργία ενός επενδυτικού κενού (αρνητική διαφορά επενδύσεων – αποσβέσεων) το οποίο επιμένει μέχρι και σήμερα. Μέσα σε 7 χρόνια, (2007-2014), οι εγχώριες επενδύσεις καταφέρνουν να χάσουν το κερδισμένο έδαφος των προηγούμενων 15 χρόνων πέφτοντας ξανά στο αρχικό επίπεδο των 20 δισ. Από εκεί και πέρα, οι επενδύσεις συρρικνώνονται, φτάνοντας το 10,1% του ΑΕΠ το 2019 (έναντι 22.2% στην ΕΕ).
Το γεγονός πως από το 2017 μέχρι και το ξέσπασμα της πανδημικής κρίσης οι επενδύσεις αδυνατούν να ακολουθήσουν την αναιμική, έστω, αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης υποδεικνύει την προβληματική σύσταση και φύση τους διαχρονικά. Κοιτώντας πίσω, κατά τη φάση ανάπτυξης έως το 2007, οι κατασκευές (δημόσια έργα και κατοικίες) συγκέντρωναν τη μερίδα του λέοντος, αφήνοντας τις παραγωγικές επενδύσεις (σε μηχανολογικό και μεταφορικό εξοπλισμό) σε δεύτερο πλάνο. Με το πέρας της δεκαετούς οικονομικής κρίσης, με τα δημόσια έργα σε στασιμότητα και τα νοικοκυριά αποδυναμωμένα, το επενδυτικό κενό εμποδίζει την ελληνική οικονομία να διαμορφώσει την απαραίτητη παραγωγική βάση που θα οδηγήσει στην ανάκαμψη.
Η ισχνή παραγωγική δομή γεννά ερωτήματα σχετικά με τη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα του παραγωγικού μοντέλου της χώρας. Η ευκαιρία για την επανεκκίνηση των δημόσιων επενδύσεων και τη μερική κάλυψη του επενδυτικού κενού δίνεται από τον ευρωπαϊκό Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Οι στόχοι του για πράσινη μετάβαση και ψηφιακό μετασχηματισμό μπορούν να δώσουν την απαραίτητη ώθηση στις αλλαγές που απαιτεί το ελληνικό παραγωγικό μοντέλο.
Σε πρώτο επίπεδο, η πράσινη μετάβαση θα τροφοδοτήσει μεγάλα δημόσια έργα για την ηλεκτροδότηση των νησιών, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την ενεργειακή αναβάθμιση κτηρίων, ενώ ο ψηφιακός μετασχηματισμός θα διευκολύνει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην καθημερινή λειτουργία τους και στις συναλλαγές τους με το κράτος, παρακινώντας την ιδιωτική πρωτοβουλία να αναπτυχθεί και να προχωρήσει σε μικρές αλλά πολλές παραγωγικές επενδύσεις.
Σε δεύτερο επίπεδο, το σχέδιο θα επιτρέψει στο παραγωγικό μοντέλο να ξεφύγει από τις κατασκευές και να επεκταθεί σε επενδύσεις υψηλής προστιθέμενης αξίας.
Οι πόροι των ευρωπαϊκών ταμείων δεν θα αλλάξουν από μόνοι τους την οικονομία της χώρας, ούτε θα διορθώσουν παραγωγικές στρεβλώσεις δεκαετιών. Ωστόσο μπορούν να ανοίξουν το δρόμο για ένα νέο βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης με μακροχρόνιο ορίζοντα.
Σοφία Τσαρούχα
Οικονομική Αναλύτρια
Γιώργος Μανάλης
Μεταδιδακτορικός Ερευνητής,
Υπότροφος της Ερευνητικής Έδρας Α. Γ. Λεβέντη
Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής & Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ)
Μάνος Ματσαγγάνης
Κύριος Ερευνητής
Επικεφαλής του Παρατηρητηρίου Ελληνικής & Ευρωπαϊκής Οικονομίας
Υπότροφος της Έδρας «Σταύρος Κωστόπουλος»
Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής & Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ)
![ot.gr](/wp-content/themes/whsk_otgr/common/imgs/fav.ico/favicon-32x32.png)
![ot.gr](/wp-content/themes/whsk_otgr/common/imgs/fav.ico/favicon-32x32.png)
Latest News
![Κίνα: οι δύο όψεις της ζήτησης](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/03/china-flags-600x498.jpg)
Κίνα: οι δύο όψεις της ζήτησης
Η Κίνα πρέπει να στραφεί σε ένα μοντέλο ανάπτυξης που να υποστηρίζει την ανάπτυξη του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών
![Μακροοικονομική διαχείριση και αναπτυξιακή εμπλοκή στην Ευρώπη, το έτος 2024](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/10/ot_eu_economy1-600x352.png)
Μακροοικονομική διαχείριση και αναπτυξιακή εμπλοκή στην Ευρώπη, το έτος 2024
Δεν είναι υπερβολή να θεωρήσουμε ότι το 1992 καθορίστηκαν οι βασικές κατευθυντήριες γραμμές για τη διαχείριση της μακροοικονομικής πολιτικής των κρατών μελών της ΕΕ για τις επόμενες δεκαετίες
![Αντιφάσεις και αδιέξοδα των μνημονιακών μειώσεων των συντάξεων στην Ελλάδα](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2021/10/ImgSrc-2-1-600x400.jpg)
Αντιφάσεις και αδιέξοδα των μνημονιακών μειώσεων των συντάξεων στην Ελλάδα
Η μείωση των συντάξεων, της συνταξιοδοτικής δαπάνης σωρευτικά την περίοδο 2010 -2022 ήταν 90 δις ευρώ ως απώλεια εισοδήματος των συνταξιούχων
![Τι σημαίνει η κίνηση Μπάιντεν](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/05/biden-e1706815158927-600x434.jpg)
Τι σημαίνει η κίνηση Μπάιντεν
Η αποχώρηση του Μπάιντεν και η επακόλουθη προώθηση της Κάμαλα Χάρις την αφήνουν σε καλή θέση για να πάρει το χρίσμα για την υποψηφιότητα
![Άδειες που δικαιούται ο εργαζόμενος γονέας](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/06/vacation.work_-600x361.webp)
Άδειες που δικαιούται ο εργαζόμενος γονέας
Ο εργαζόμενος γονέας πρέπει να έχει συμπληρώσει ένα έτος συνεχόμενης ή με διαδοχικές συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου στον ίδιο εργοδότη
![Πώς θα προσδιοριστεί το ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα των ατομικών επιχειρήσεων (Ε’ Μέρος)](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/06/forologia-2-600x400-1.jpg)
Πώς θα προσδιοριστεί το ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα των ατομικών επιχειρήσεων
Όσα πρέπει να γνωρίζουν οι επιχειρήσεις
![Κριτήρια ESG και Επιβίωση των Επιχειρήσεων](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2022/06/ESG_CORRECT-1024x666-1-600x390.jpg)
Κριτήρια ESG και Επιβίωση των Επιχειρήσεων
Υπάρχει ένα χρόνιο έλλειμμα διδασκαλίας και επιμόρφωσης στα κριτήρια ESG και τη βιώσιμη ανάπτυξ
![Αναταράξεις στην πορεία μείωσης του πληθωρισμού](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/11/ot_inflation_WORLD-600x352.png)
Αναταράξεις στην πορεία μείωσης του πληθωρισμού
Τα δημοσιονομικά ελλείμματα σε ΗΠΑ ή και στη Γαλλία, συνεχίζουν να προβληματίζουν όσον αφορά την περαιτέρω αποκλιμάκωση του πληθωρισμού.
![Το νέο Ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο των Εκθέσεων Εταιρικής Βιωσιμότητας (Sustainability Reporting Directive, CSRD)](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/10/business-e1677578242434-600x330.jpg)
Το νέο Ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο των Εκθέσεων Εταιρικής Βιωσιμότητας (Sustainability Reporting Directive, CSRD)
Το ενδιαφέρον της ΕΕ για τον τομέα της βιωσιμότητας χρονολογείται από τις αρχές αυτού του 21ου αιώνα με την «Πράσινη Βίβλο»
![Ρύθμιση χρεών στο δημόσιο – Οδηγίες για την υποβολή της αίτησης](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/01/EFORIA-DORO-2048x1365-1-600x400.jpg)
Ρύθμιση χρεών στο δημόσιο – Οδηγίες για την υποβολή της αίτησης
Πως υποβάλουμε την αίτηση ρύθμισης – Πληρωμή πρώτης δόσης – Δεύτερη ευκαιρία – Επιβαρύνσεις – Απώλεια της ρύθμισης και συνέπιες