Η συγκρότηση και λειτουργία της γραφειοκρατίας απασχόλησε το νέο ελληνικό κράτος από τη σύστασή του. Το Σύνταγμα της Επιδαύρου της 1ης Ιανουαρίου 1822 όριζε « Όλοι οι Έλληνες εις όλα τα αξιώματα και τιμάς έχουσι το αυτό δικαίωμα· δοτήρ δε τούτων μόνη η αξιότης εκάστου». Η αξιοσύνη κατοχυρώθηκε συνταγματικά ως το μοναδικό κριτήριο και για την κάλυψη μιας θέσης στο Δημόσιο.
Ο 19ος αιώνας χαρακτηρίζεται από την προσπάθεια του Καποδίστρια να αποτινάξει το οσμανικό διοικητικό σύστημα, την αντιπαλότητα συζήτηση εάν δικαιούνταν μη αυτόχθονες εξ εσπερίας να καταλαμβάνουν δημόσιες θέσεις, το γραφειοκρατικό σύστημα της Οθωνικής περιόδου, την εποχή του Κωλέττη που διακήρυσσε «πρέπει να φάνε οι Ελληναράδες μου!» (ψηφοφόροι του) με την ανάπτυξη του πελατειακού συστήματος και της βουλευτοκρατίας. Τέλος την εποχή Τρικούπη και την ατελέσφορη προσπάθειά του να εκσυγχρονίσει τη γραφειοκρατία.
Ο 20ος αιώνας χαρακτηρίζεται από τη συνταγματική κατοχύρωση της μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων (εφόσον δεν καταργούνται οι νομοθετημένες θέσεις των) και την ψήφιση του δημοσιοϋπαλληλικού Κώδικα (ν. 1811/1951).
Με την μεταπολίτευση και το Σύνταγμα του 1975 ξεκίνησαν νέες προσπάθειες εκσυγχρονισμού της δημόσιας διοίκησης. Η αξιοκρατία των προσλήψεων και η σταδιοδρομία των δημοσίων υπαλλήλων ήλθαν με έμφαση στο προσκήνιο. Η πρώτη κατοχυρώθηκε με την ίδρυση της ανεξάρτητης διοικητικής αρχής του ΑΣΕΠ το 1994. Η δεύτερη συνδέθηκε με τα συστήματα αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων.
Στον τομέα αυτόν η αποτυχία είναι πανθομολογούμενη. Το μαρτυρούν οι δεκάδες νόμοι, Προεδρικά Διατάγματα, Υπουργικές Αποφάσεις και Εγκύκλιοι που εκδόθηκαν, καθώς και η απουσία εφαρμογής όταν επιχειρήθηκε να υλοποιηθούν. Ενδεικτικά οι νόμοι 1943/1991, 2190/1994, 2362/1995, 3230/2004, 4250/2014, 4369/2016, 4533/2018, το π.δ. 182/1992 κ.α. Αξιομνημόνευτο το γεγονός ότι από την άνοιξη του 2018 έως σήμερα εκδόθηκαν 25 (!) Εγκύκλιοι για την αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων. Σε 48 μήνες 25 Εγκύκλιοι. Μια Εγκύκλιος κάθε 2 μήνες! Η τελευταία εκδόθηκε στις 3 Μαρτίου 2022. Το μαρτυρεί επίσης η νέα νομοθετική πρωτοβουλία για ψήφιση νέου νόμου για την αξιολόγηση. Ας ευχηθούμε να ευδοκιμήσει το νέο εγχείρημα προς όφελος του εκσυγχρονισμού της δημόσιας διοίκησης.
Ο νέος νόμος για την αξιολόγηση απαιτεί βεβαίως δύο προϋποθέσεις: Πρώτον, να αποκτήσει την ευρεία, ει δυνατόν, συναίνεση των πολιτικών δυνάμεων στις διατάξεις του, ώστε να επιβιώσει στο χρόνο. Δεύτερον, όχι απλά να καθορίσει τους κανόνες της νέας αξιολόγησης, αλλά να κερδίσει την εύνοια των δημοσίων υπαλλήλων, οι οποίοι δικαιολογημένα δυσπιστούν.
Η αποτυχία της αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων μεταπολιτευτικά ωφελεί τους ράθυμους και τους ανεπαρκείς, επιβραβεύει τη μετριοκρατία, οδηγεί στην αδράνεια, την αδιαφορία και την ακινησία, ρίχνει στα τάρταρα την παραγωγικότητα, γιγαντώνει την ατιμωρησία. Οι άξιοι υπάλληλοι δεν επιβραβεύονται ούτε ηθικά ούτε υλικά. Οι πολίτες και οι επιχειρήσεις δεν απολαμβάνουν ποιοτικές υπηρεσίες από δημοσίους υπαλλήλους που δεν αξιολογούνται. Ως πότε;
Ο Μανώλης Γ. Αντωνόπουλος είναι Δικηγόρος – DEA στο δημόσιο δίκαιο Παν. René Descartes (PARIS V), πτυχιούχος πολιτικών επιστημών
Latest News
Το χαρακίρι του Ισραήλ
Η ισχύς είναι σαν το ωστικό κύμα που καταστρέφει ότι βρει μπροστά του μέσα στο πεδίο της εμβέλειάς της
Τραπεζική αργία για το Καθολικό Πάσχα και παρατάσεις
Όπως το συνηθίζει η ελληνική διοίκηση, έδωσε την τελευταία στιγμή
H Γερμανία πρέπει να κάνει μεταρρυθμίσεις
Pολλές μεταρρυθμίσεις υπέρ της ανάπτυξης θα κοστίσουν ακριβά
Οι έννοιες του Νοήματος και της Διαδικασίας στο σύγχρονο Μάνατζμεντ
Η κατανόηση πρέπει επιτακτικά να αντικαταστήσει τη ξέφρενη διαδικασία, διαφορετικά το μάνατζμεντ θα συνεχίσει να είναι μια απανθρωποποιημένη βιομηχανία τέτοιων παράλογων κανονισμών
Δημόσιο vs Ιδιώτες, σημειώσατε ΣΔΙΤ!
Η αέναη διαμάχη κρατιστών και αντικρατιστών συνθέτει τελικά και αυτή ένα ψευδοδίλημμα
Διοικητικές κυρώσεις για τη διαβίβαση δεδομένων στην πλατφόρμα myDATA – Γ’ Μέρος
Έναρξη, διαδικασία και λεπτομέρειες εφαρμογής των κυρώσεων
Η πορεία της ελληνικής οικονομίας «αντίβαρο» στις αβεβαιότητες
Η οικονομική ανάπτυξη δημιουργεί χρηματοδοτικούς πόρους
Συνεχείς επενδύσεις στην πορεία προς την αναβάθμιση
Το Χρηματιστήριο Αθηνών καλείται να προσελκύσει νέες εταιρείες και να αυξήσει το βάθος της αγοράς του
Δυναμικά στις αποκρατικοποιήσεις, δυναμικά στην ανάπτυξη
Σειρά από μεταρρυθμίσεις που θα ενισχύσουν ακόμη περισσότερο οικονομικά τη χώρα
Προϋποθέσεις για να χαρακτηριστεί ένας φορέας ως αναθέτουσα αρχή και οργανισμός δημοσίου δικαίου
Η πρόσφατη περίπτωση του ΣτΕ με το Ινστιτούτο Φαρμακευτικής Έρευνας & Τεχνολογίας