2023: Nα θυμηθούμε ότι η οικονομία δεν αφορά αριθμούς, αλλά ανθρώπους

Η ανατολή της νέας χρονιάς βρίσκει τον κόσμο της οικονομίας, στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς, αντιμέτωπο με ερωτήματα και διλήμματα.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία διαμόρφωσε πρωτόγνωρες καταστάσεις και μεγάλες πιέσεις.

Την ίδια ώρα η έξοδος από τους πανδημικούς περιορισμούς δεν οδήγησε σε κάποια απογείωση της παγκόσμιας οικονομίας, αλλά σε ένα πολύ πιο αντιφατικό τοπίο με υπαρκτή ανησυχία για την εμφάνιση υφεσιακών τάσεων.

Από την άλλη, η επιστροφή του πληθωρισμού, που αποδεικνύεται ότι δεν ήταν συγκυριακό φαινόμενο, αλλά ένα πιο δομικό πρόβλημα, ταυτόχρονα διαμορφώνει νέα δεδομένα για τον οικονομικό σχεδιασμό αλλά και επιβαρύνει σημαντικά τη μεσαία τάξη και τα λαϊκά στρώματα.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπόρεσε ούτε και αυτή τη φορά να ξεπεράσει το πάγιο πρόβλημα των καθυστερήσεων στη λήψη κρίσιμων αποφάσεων και την αδυναμία αναμέτρησης με προβλήματα. Αρκεί να αναλογιστούμε πόσο άργησε η απόφαση για το πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου.

Την ίδια ώρα η ελληνική οικονομία δείχνει να έχει βρει ξανά μια δυναμική ανάπτυξης.

Συνέβαλε σε αυτό και η καλή τουριστική χρονιά και η βελτίωση αυτού που συνήθως λέμε «επενδυτικό κλίμα».

Όμως, την ίδια στιγμή δεν θα πρέπει να παραβλέψουμε ότι η ελληνική οικονομία παραμένει ευάλωτη απέναντι σε ένα αρνητικό διεθνές περιβάλλον και με αρκετές ανοιχτές πληγές.

Η ανεργία υποχωρεί αλλά αυτό δεν σημαίνει πάντα καλοπληρωμένες δουλειές.

Η αναδιάρθρωση του τραπεζικού συστήματος εκκρεμεί και ο φόβος για νέο γύρο «κόκκινων δανείων» είναι υπαρκτός.

Ολόκληρες περιοχές, ιδίως όσες επηρεάζονται από την «πράσινη μετάβαση», εξακολουθούν να αναζητούν προοπτική.

Το ερώτημα της ανάπτυξης κλάδων υψηλής προστιθέμενης αξίας παραμένει ενεργό.

Όμως, το κυριότερο πρόβλημα με την οικονομία, τόσο την ελληνική όσο και την παγκόσμια, είναι ο τρόπος που τη συζητάμε.

Συνηθίσαμε για πάρα πολλά χρόνια να τη βλέπουμε απλώς ως στατιστικές, ή, ακόμη χειρότερα, ως το πεδίο όπου «όλα θα τα λύσει η αγορά».

Μόνο που αυτό παραβλέπει ότι η οικονομία, σε τελική ανάλυση, δεν αφορά αριθμούς αλλά ανθρώπους.

Ανθρώπους που παράγουν, ανθρώπους που δημιουργούν, ανθρώπους που εργάζονται, ανθρώπους που αγωνίζονται.

Και πάνω από όλα ανθρώπους που σκέφτονται.

Γιατί περισσότερο παρά ποτέ αυτό που χρειάζεται η οικονομία είναι να σταματήσουμε απλώς να εμπιστευόμαστε «μοντέλα» και κάθε λογής «οικονομικές ορθοδοξίες».

Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται να κινηθούμε με την επίγνωση ότι ζούμε σε έναν κόσμο που αλλάζει και η σκέψη μας πρέπει να αλλάζει και κυρίως να τολμά.

Να τολμά να στοχάζεται ότι στο νέο τοπίο και ο Κέυνς και ο Μαρξ χρειάζονται, γιατί μόνες οι αγορές δεν μπορούν να λύσουν τα προβλήματα.

Να τολμά να σκέφτεται ότι η επιχειρηματικότητα δεν μπορεί να ταυτιστεί με τη λογική του «εισοδηματία» που απλώς μεταφέρει πλούτο από τη μία επένδυση στην άλλη, με κριτήριο την απόδοση.

Να τολμά να σκέφτεται πώς η επιχειρηματικότητα θα ταυτιστεί ξανά με τη δημιουργικότητα, τη φαντασία, την επινοητικότητα και το όραμα.

Να τολμά να μην βλέπει την εργασία ως «κόστος εργασίας», αλλά να συνειδητοποιεί ότι ούτε ανάπτυξη ούτε επιχειρηματικότητα μπορούν να υπάρξουν χωρίς εργαζομένους που να νιώθουν αξιοπρεπείς και τελικά περήφανοι για αυτό που κάνουν, που παράγουν, που προσφέρουν.

Αυτή τη σκέψη και αυτή τη συζήτηση έχουμε ανάγκη.

Και πρέπει να την κάνουν όλοι οι φορείς της οικονομίας: το κράτος, οι φορείς της επιχειρηματικότητας, οι εργαζόμενοι, το επιστημονικό δυναμικό της χώρας.

Και πρέπει να την κάνουν έγκαιρα, έτσι ώστε τα συμπεράσματα να γίνουν πράξη και να μπορέσουμε να μιλάμε πραγματικά για ένα νέο βιώσιμο και «πράσινο» αναπτυξιακό υπόδειγμα.

Ο ΟΤ υπήρξε από την πρώτη μέρα τμήμα αυτής της συζήτησης.

Γιατί το όραμά μας δεν είναι απλώς ένα καλό «οικονομικό ενημερωτικό μέσο».

Θέλουμε ένα σταυροδρόμι ιδεών, οραμάτων, εμπειριών, σχεδίων και αναζητήσεων.

Για την οικονομία αλλά και για την κοινωνία που θέλουμε.

Αυτή είναι η δέσμευσή μας.

Με αυτό τον τρόπο θα βαδίσουμε και το 2023.