Τουρισμός: Μάχη κατά των παράνομων ενοικιάσεων κατοικιών για διακοπές

Στο κυνήγι των παράνομων ενοικιαστών παραθεριστικών ακινήτων, οι αρχές της Μαγιόρκα μεγιστοποιούν τις προσπάθειές τους. Mε ένα «σχέδιο δράσης» κόστους 700.000 ευρώ, όχι μόνο έχει αυξηθεί ο αριθμός των επιθεωρητών από 15 σε 20, αλλά σύμφωνα με δημοσιεύματα των μέσων ενημέρωσης, αυτοί έχουν επιπλέον στη διάθεσή τους πιστωτικές κάρτες, ώστε να μπορούν να κάνουν διαδικτυακές κρατήσεις σε ύποπτα ακίνητα χωρίς καθυστέρηση, προκειμένου να λάβουν τις ακριβείς τους διευθύνσεις, ακριβώς σαν να ήταν τουρίστες. Ακόμη, οι έλεγχοι πραγματοποιούνται πλέον και τα βράδια και τα Σαββατοκύριακα. Πολλοί ενοικιαστές παραθεριστικών ακινήτων ανέβαζαν τις αγγελίες τους στο διαδίκτυο μόνο όταν ήταν σίγουροι ότι οι επιθεωρήσεις είχαν ολοκληρωθεί. Όμως κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συμβεί πλέον. Ο Άντρεου Σέρρα, επικεφαλής του τμήματος υπεύθυνου τουρισμού, λέει πως είναι αποφασισμένοι να καταπολεμήσουν την παράνομη προσφορά.

Airbnb: Κέρδη-ρεκόρ για την «πλατφόρμα διαμοιρασμού» που εξελίχθηκε σε βιομηχανία δισεκατομμυρίων

Οι ενοικιάσεις κατοικιών για διακοπές αποτελούν ένα ιδιαιτέρως αμφιλεγόμενο ζήτημα στη Μαγιόρκα, όπως και σε πολλούς άλλους περιζήτητους προορισμούς διακοπών. Οι επιπτώσεις στην αγορά ενοικιάσεων είναι σημαντικές. Ενώ η προσφορά διαμερισμάτων διακοπών σε διαδικτυακές πλατφόρμες όπως η Airbnb αυξάνεται συνεχώς, οι τιμές για τα κανονικά ενοικιαζόμενα διαμερίσματα εκτοξεύονται συχνά τόσο πολύ που οι ντόπιοι δύσκολα μπορούν να βρουν κάτι προσιτό. Στην πρωτεύουσα της Μαγιόρκα, την Πάλμα, για παράδειγμα, δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου προσφορές ενοικίασης για λιγότερo από 900 ευρώ και αυτό με μέσο μισθό στα 1.600 ευρώ μεικτά.

Οι τουρίστες είναι κομμάτι της καθημερινότητας

Το 2018, η διοίκηση της πόλης είχε κηρύξει ως παράνομες τις ενοικιάσεις διαμερισμάτων για διακοπές σε πολυκατοικίες. Λόγω αυτού, δεν θα έπρεπε να έχουν απομείνει σχεδόν καθόλου προσφορές, παρά μόνο σε ανεξάρτητες πολυκατοικίες. Αλλά η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Οι τουρίστες είναι κομμάτι της καθημερινότητας ακόμη και σε περιοχές όπου διαμένουν αμιγώς μόνιμοι κάτοικοι. Όταν η κυβέρνηση των Βαλεαρίδων Νήσων επέβαλε βαρύ πρόστιμο στην Airbnb πριν από λίγο καιρό, αυτό κρίθηκε δικαστικώς ως παράνομο, με την αιτιολογία πως η διαδικτυακή πλατφόρμα λειτουργούσε απλώς ως μεσάζων. Τώρα υπάρχει η ελπίδα πως οι αυστηρότεροι έλεγχοι θα βελτιώσουν την κατάσταση.

Στην Πορτογαλία, η κυβέρνηση αντιμετωπίζει επίσης ένα αντίστοιχο πρόβλημα, αφ’ ότου υπήρξαν επανειλημμένες διαμαρτυρίες πολιτών λόγω της τεταμένης κατάστασης στην αγορά ακινήτων. Όσον αφορά τουλάχιστον στις μεγάλες πόλεις δεν πρόκειται να εκδοθούν πλέον νέες άδειες για ενοικιάσεις ακινήτων σε τουρίστες. Σχετικές συζητήσεις πραγματοποιούνται και στην Ιταλία, όπου η υπουργός Τουρισμού Ντανιέλα Σαντάνκε επέκρινε προσφάτως τις «μεθόδους της Άγριας Δύσης» στην αγορά ενοικιάσεων για διακοπές και απαίτησε μία «πραγματική ρύθμιση».

Περισσότερη διαφάνεια μέσω του νέου κανονισμού της Ε.Ε.

Εν τω μεταξύ, η Ε.Ε επίσης παραδέχεται πως οι υπάρχουσες συνθήκες είναι προβληματικές. Ένας νέος κανονισμός, ο οποίος θα τεθεί σε ισχύ κατά πάσα πιθανότητα το επόμενο έτος, πρόκειται να διασφαλίσει ένα ομοιόμορφο κανονιστικό πλαίσιο καθώς και μεγαλύτερη διαφάνεια. Μεταξύ άλλων, προβλέπεται η υποχρέωση εγγραφής των παρόχων εξοχικών κατοικιών, την οποία θα οφείλουν να ελέγχουν οι διαδικτυακές πλατφόρμες. Επιπλέον, αναμένεται να βελτιωθεί η ανταλλαγή δεδομένων με τις αρχές. H Ευρωπαϊκή Επιτροπή κρίνει ότι αυτό θα «μειώσει τον αριθμό των παράνομων προσφορών» και «θα βελτιώσει την ικανότητα των αρχών να αξιολογούν και να μετριάζουν τις αρνητικές εξωτερικές επιπτώσεις των βραχυχρόνιων μισθώσεων».

Ο Τζέρι Γουπ, υφυπουργός για θέματα  Ευρώπης του Βερολίνου και μέλος της Επιτροπής των Περιφερειών στις Βρυξέλλες, συμφωνεί σε μεγάλο βαθμό με τα σχέδια. Η πρόταση φαίνεται «εφικτή», λέει. «Είμαστε βέβαιοι ότι θα μπορούμε να ελέγχουμε και να επιβάλλουμε κυρώσεις στη διαδικασία εκμίσθωσης πιο αποτελεσματικά», λέει. Μια έρευνα του 2019 είχε δείξει ότι μόνο στο Βερολίνο προσφέρονταν 26.500 κατοικίες μέσω της Airbnb. «Ο αριθμός έχει σίγουρα αυξηθεί από τότε», δήλωσε ο Γουπ, γεγονός που επιδεινώνει περαιτέρω την κατάσταση στην αγορά κατοικίας. Εδώ και αρκετό καιρό ισχύουν αυστηροί κανόνες για τις ενοικιάσεις κατοικιών για διακοπές στο Βερολίνο. Ωστόσο, είναι δύσκολο να ελεγχθεί αν τηρούνται οι κανονισμοί και όπως λέει ο Γουπ, «μέχρι στιγμής δεν υπάρχει δυνατότητα επιβολής κυρώσεων».

Ο νέος κανονισμός της Ε.Ε. δημιουργεί ελπίδες πως θα αλλάξει τις συνθήκες και στη Βαρκελώνη. Ο τοπικός δήμος προσπαθεί μάταια εδώ και χρόνια να θέσει υπό έλεγχο το πρόβλημα των παράνομων παραθεριστικών ενοικιάσεων και ο ευρωπαϊκός κανονισμός είναι ένα πρώτο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, λέει η Ζάνετ Σανθ, υπεύθυνη του αρμόδιου τμήματος στο δημαρχείο της καταλανικής πρωτεύουσας. Ακόμη, είναι πιθανό να υπάρξουν τροποποιήσεις που θα καταστήσουν τους παρόχους όπως η Airbnb να είναι περισσότερο υπόλογοι, ώστε να αναλαμβάνουν οι ίδιοι δράση κατά της παράνομης προσφοράς. Αυτό ζητά και ο υπουργός Τουρισμού των Βαλεαρίδων, Ιάγο Νεγκερουέλα, ο οποίος πρόσφατα πραγματοποίησε ειδική επίσκεψη στις Βρυξέλλες για τον σκοπό αυτό. «Δεν γίνεται αντιληπτό ότι διαδικτυακές πλατφόρμες εξακολουθούν να δημοσιεύουν αγγελίες στέγασης που είναι παράνομες», λέει.

Πρόστιμο έως 400.000 ευρώ

Οι αυστηρότεροι έλεγχοι στη Μαγιόρκα ήδη έχουν αποτέλεσμα. Κατά τους τρεις πρώτους μήνες του έτους ελέγχθηκαν 337 παραθεριστικές κατοικίες και σε 45 περιπτώσεις ξεκίνησαν οι διαδικασίες για την επιβολή κυρώσεων. Ίσως αυτό να είναι αρκετά αποτρεπτικό, καθώς οι επαπειλούμενες κυρώσεις είναι αυστηρές, Όποιος προσφέρει ένα ακίνητο για ενοικίαση για διακοπές στη Μαγιόρκα χωρίς άδεια κινδυνεύει με ένα πρόστιμο μεταξύ 40.000 και 400.000 ευρώ.

Γιόνας Μαρτίνι

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς

Πηγή: DW