Το «Θ» του θανάτου και το… κυνικό Πνεύμα για τους αγωνιστές της ζωής

Οταν ο καρκινοπαθής πατέρας μου μπήκε στο νοσοκομείο για μια εγχείρηση, κυκλοφορούσε μια φήμη, κάτι σαν… αστικός μύθος. Αυτός ο μύθος έλεγε ότι σε ορισμένα νοσοκομεία οι φάκελοι για τους ηλικιωμένους που βρίσκονται και σε κάποια δύσκολη κατάσταση από πλευράς υγείας (καρκινοπαθείς, καρδιοπαθείς κ.λπ.) είχαν ένα μικρό σηματάκι.

Δηλαδή πάνω στους φακέλους οι γιατροί έβαζαν ένα «Θ» που δεν μπορούσαν να δουν πολλοί. Αυτό σήμαινε σε μια ενδονοσοκομειακή «γλώσσα» ότι αφού δεν είχαν πολλές ελπίδες δεν ήταν απαραίτητο να υπάρχει και μεγάλη προσοχή σ’ αυτούς. Στη λογική «έχουμε τόσους νέους να σώσουμε, δεν μπορούμε να ξοδεύουμε πόρους ή χρόνο για να σώσουμε κάποιον που δεν σώζεται».

«Θ», όπως θάνατος…

Επρόκειτο για αστικό μύθο που προσωπικά δεν θέλω να πιστέψω ότι υπάρχει. Δεν είδα δηλαδή κάποιον απάνθρωπο κυνισμό, κάποια άθλια συμπεριφορά ανθρώπων που έχουν πάρει τον όρκο του Ιπποκράτη, να περιθάλπουν κάποιο πολίτη που έχει ανάγκη. Ανεξάρτητα από ηλικία, φύλο, κοινωνική τάξη.

Δεν θέλω να πιστέψω ότι στην Ελλάδα μπορεί να υπάρχουν τέτοιοι γιατροί ή άλλοι εργαζόμενοι στην υγεία που σκέφτονται με τέτοιο ντροπιαστικό τρόπο.

Η δήλωση του πρώην βουλευτή Εύβοιας της ΝΔ και γιατρού, Σπύρου Πνευματικού, προκαλεί ήδη έντονες αντιδράσεις.

Ούτε λίγο ούτε πολύ ο υποψήφιος στις εκλογές φέρεται να είπε ότι για να μη σπαταλώνται τόσα χρήματα στο ΕΣΥ, για να μειωθεί το κόστος πρέπει να γίνεται… διαλογή καρκινοπαθών.

Όπερ σημαίνει ότι κάποιος αξιολογεί τον καρκινοπαθή και αν κρίνει ότι θα πεθάνει σύντομα, τον αφήνει στην τύχη του.

Είπε συγκεκριμένα: ««ένας καρκινοπαθής τελικού σταδίου δεν είναι υποχρεωτικό… Δεν θα τα καταφέρει, δεν έχει καλή πρόγνωση, πρέπει κάποια στιγμή να τραβήξουμε μια γραμμή. Γιατί; Γιατί είναι πάρα πολύ δύσκολο να μπορέσουμε να αντεπεξέλθουμε στα έξοδα που χρειάζονται για την αντιμετώπιση των συνανθρώπων»

Και συνέχισε: «Δεν σημαίνει ότι δεν αγαπάμε τον άρρωστο, αν πάμε και του πούμε ότι ‘δεν έχει νόημα να κάνουμε αυτό για σας’. Καταλήγει δε:

Η Αμερική είναι ένα τρομακτικό παράδειγμα: Ψάχνουν τα πάντα, ψάχνουν το κόστος των πράξεων, το cost benefit ratio σε μία πράξη κλπ. Όταν είχαμε πάει στις αρχές της δεκαετίας του ’90 με τη γυναίκα μου στην Αμερική, η πρώτη συζήτηση που είχαμε ακούσει ήταν πραγματικά πόσο ακριβό είναι το αμερικάνικο σύστημα. Γιατί ήταν τόσο πολύ ακριβό; Γιατί όλοι φτάνανε στο νοσοκομείο, σε όποια κατάσταση κι αν ήταν και γινόντουσαν τα πάντα για όλους. Και με αυτό τον τρόπο ανακαλύψανε ότι μετά από λίγο καιρό δεν θα μπορούσαν να παρέχουν υπηρεσίες σε κανέναν. Άρα, θα πρέπει να κάνουν μια σχετική επιλογή το πόσο μπορούν να ξοδέψουν… Ακούγεται λίγο κυνικό – δεν είναι κυνικό, είναι ανθρώπινο».

Τι να πει κανείς; Πώς να τα χαρακτηρίσει όλα αυτά;

Γιατί λένε για τον Πνευματικό ότι πολλοί ασθενείς του «πίνουν νερό στο όνομά του» για την επιστημοσύνη του και τα καλά που έχει κάνει.

Αυτό όμως δεν μπορεί να εμποδίζει κάποιον να κρίνει όσα έχει πει. Διότι είναι πράγματι κυνισμός, όσο κι αν ο ίδιος πιστεύει ότι είναι ανθρώπινο να σκεφτόμαστε έτσι.

Γιατί αν κάποιος χρειάζεται μεγαλύτερη φροντίδα από όλους είναι ο καρκινοπαθής είτε είναι σε αρχικό είτε σε τελικό στάδιο. Αυτός που δίνει μάχη για να κρατηθεί στη ζωή, που ακόμη και την ύστατη ώρα θέλει να πιαστεί από ένα σταθερό χέρι, του γιατρού, του νοσοκόμου, όποιου θα τον κοιτάξει στα μάτια και θα του δώσει την ελπίδα που χρειάζεται.

Ισως δεν υπάρχει πιο συγκλονιστική στιγμή από το να σε κοιτάζει ένας καρκινοπαθής στα μάτια. Αυτό το βλέμμα του φόβου για την επόμενη ημέρα αλλά και της ελπίδας που δεν πρέπει να χαθεί.

Πώς λοιπόν να κάνεις διαλογή ασθενών; Ποιον να κρατήσεις και ποιον να αφήσεις;

Και όλα αυτά να τα κάνεις για να μειώσεις έσοδα; Για να μην… χάνονται πόροι στην υγεία; Για να ασχοληθούμε με τα υπόλοιπα βάζοντας ένα «Θ» του θανάτου στους φακέλους.

Συγγνώμη αλλά είναι τραγικό να συνδέει οποιοσδήποτε την ανθρώπινη ζωή με το κόστος. Δεν μπαίνει στη ζυγαριά κάτι τέτοιο. Δεν μπορείς… να τραβήξεις γραμμή και να χωρίσεις αυτούς για τους οποίους αξίζει να παλέψεις και αυτούς που μπορείς να τους αφήσεις να πεθάνουν.

Δεν έχουμε να κάνουμε με περιπτώσεις όπου ο θάνατος είναι απαλλαγή από τον πόνο και την ταλαιπωρία. Μιλάμε για ανθρώπους που δίνουν μάχη και αξίζει να τους βοηθήσουμε να παλέψουν.

Ο κ. Πνευματικός ζήτησε συγγνώμη και μπορεί αυτό να τον τιμά.

Όμως, η συγγνώμη δεν μπορεί να δίνεται επειδή κάποιοι τον πίεσαν από τη ΝΔ να ανακαλέσει κι επειδή δημιουργείται πολιτικό ζήτημα.

Αλλά πρέπει να είναι στάση ζωής και σεβασμού σε όλους τους ανθρώπους που αντικρύζουν το θάνατο με γενναιότητα την οποία δύσκολα συναντάς