Ερντογάν: Συνδέει την υποψηφιότητα της Σουηδίας για το ΝΑΤΟ με την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ

Tην έγκριση της Άγκυρας για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ συνέδεσε ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με την ένταξη της χώρας του στην ΕΕ,  δυσχεραίνοντας την προσπάθεια της Στοκχόλμης να ενταχθεί στην στρατιωτική συμμαχία.

«Απευθύνομια σε εκείνους που άφησαν την Τουρκία να περιμένει στην πόρτα της ΕΕ για περισσότερα από 50 χρόνια, ανοίξτε το δρόμο για την Τουρκία και εμείς θα ανοίξουμε το δρόμο για τη Σουηδία» τόνισε ο Ερντογάν σε συνέντευξη Τύπου τη Δευτέρα, καθώς ετοιμαζόταν να αναχωρήσει για την κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Λιθουανία.

ΝΑΤΟ: Συνεχίζεται το «σήριαλ» ένταξης της Σουηδίας – Διπλωματικός «πυρετός» ενόψει Βίλνιους

Ο αιφνιδιασμός του Τούρκου προέδρου

Οι αξιωματούχοι της ΕΕ εξέφρασαν την έκπληξή τους για τη χρονική στιγμή, όπως αναφέρει δημοσίευμα των Financial Times, αλλά συνέδεσαν την απαίτηση του με τους υψηλούς διπλωματικούς εκβιασμούς του Τούρκου ηγέτη κατά τη μεταναστευτική κρίση του 2015. «Ο Ερντογάν ανεβάζει τους τόνους» λέει χαρακτηριστικά πηγή που επιθυμεί να διατηρήσει την ανωνυμία της. «Είναι λίγο υπερβολικό».

Ο Ερντογάν θα συναντηθεί στο Βίλνιους της Λιθουανίας με τον πρωθυπουργό της Σουηδίας Ουλφ Κρίστερσον, τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν και άλλους διεθνείς ηγέτες.

Ο Τούρκος πρόεδρος έχει διαμηνύσει ότι θα ασκήσει πιέσεις για την επανεκκίνηση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας στην ΕΕ και για την έγκριση από το Κογκρέσο των ΗΠΑ της αγοράς μαχητικών αεροσκαφών F-16 αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει υποστηρίξει το αίτημα της Τουρκίας να αγοράσει τα αεροσκάφη, αλλά οι αναλυτές αναμένουν ότι η Τουρκία θα πρέπει να εγκρίνει την υποψηφιότητα της Σουηδίας για το ΝΑΤΟ για να ξεκλειδώσει τη συμφωνία.

Η Τουρκία ξεκίνησε την προσπάθειά της να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα το 1987 και κηρύχθηκε επιλέξιμη για ένταξη στην ΕΕ 12 χρόνια αργότερα. Ωστόσο, οι σχέσεις επιδεινώθηκαν καθώς ο Ερντογάν, ο οποίος εισέρχεται στην τρίτη δεκαετία του ως ηγέτης της Τουρκίας, διολίσθησε προς την απολυταρχία.

Μετά τις πανεθνικές διαδηλώσεις του 2013 και την απόπειρα πραξικοπήματος τρία χρόνια αργότερα, ο Ερντογάν υπονόμευσε τις πολιτικές ελευθερίες και προχώρησε σε μεγάλες εκκαθαρίσεις στο δικαστικό σώμα, τον στρατό, τα κυβερνητικά θεσμικά όργανα και τον ακαδημαϊκό χώρο. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε το 2019 υπέρ της αναστολής των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας με την ΕΕ.

Η κίνηση της Τουρκίας το 2021 να αποχωρήσει από τη συνθήκη-ορόσημο του Συμβουλίου της Ευρώπης που αποσκοπεί στην πρόληψη της βίας κατά των γυναικών, γνωστή ως Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, προκάλεσε επίσης έντονη ανησυχία στην ΕΕ.

Οι προσπάθειες της Σουηδίας

Η Σουηδία έχει κάνει αρκετές παραχωρήσεις για να προσεταιριστεί την Άγκυρα. Ανάμεσα τους συμπεριλαμβάνεται η ψήφιση νέου αντιτρομοκρατικού νόμου, αλλά ο Ερντογάν επιμένει ότι η Στοκχόλμη θα πρέπει να πάρει περαιτέρω μέτρα, συμπεριλαμβανομένων των περιορισμών των δημόσιων διαδηλώσεων των υποστηρικτών του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK).

«Η στάση της Σουηδίας απέναντι στην τρομοκρατική οργάνωση PKK είναι προφανής. Ποια είναι η στάση σας σχετικά με την ένταξη στο ΝΑΤΟ;» αναρωτήθηκε ο Ερντογάν.

Η απόφαση της Στοκχόλμης τον περασμένο μήνα να επιτρέψει να καεί ένα Κοράνι σε διαμαρτυρία έξω από ένα τζαμί κατά την έναρξη μιας σημαντικής μουσουλμανικής γιορτής έχει επίσης επιδεινώσει σοβαρά τις εντάσεις μεταξύ της Άγκυρας και της Στοκχόλμης. Ένας πρώην ανώτερος Τούρκος διπλωμάτης χαρακτήρισε το κάψιμο του Κορανίου «πολύ ανόητο» και δήλωσε ότι αμφιβάλλει αν η Άγκυρα θα συμφωνήσει άμεσα στην ένταξη της Σουηδίας.

Η στάση του Στόλτενμπεργκ

Από την πλευρά του ΝΑΤΟ, ο γ.γ.  Γενς Στόλτενμπεργκ τονίζει  ότι η ένταξη της Σουηδίας θα μπορούσε να επικυρωθεί αυτή την εβδομάδα, παρά την τελευταία απαίτηση του Ερντογάν. Ο Στόλτενμπεργκ εξήγησε ότι υποστηρίζει το αίτημα της Άγκυρας για ένταξη στην ΕΕ, αλλά επιμένει ότι η Στοκχόλμη έχει ήδη εκπληρώσει τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για την ένταξη στη συμμαχία των 31 μελών.

«Αυτό που συμφωνήσαμε στη Μαδρίτη ήταν ένας συγκεκριμένος κατάλογος προϋποθέσεων που πρέπει να πληροί η Σουηδία για να γίνει πλήρες μέλος της συμμαχίας και η Σουηδία έχει εκπληρώσει αυτές τις προϋποθέσεις», δήλωσε ο Στόλτενμπεργκ σε συνέντευξη Τύπου προσθέτοντας: «Είναι ακόμα δυνατό να έχουμε μια θετική απόφαση για τη Σουηδία στο Βίλνιους».