Με το σύνθημα «περιορίστε τη χρήση πλαστικού», τα χάρτινα καλαμάκια εισέβαλαν στην καθημερινότητά μας ως μία εναλλακτική και φιλική προς το περιβάλλον λύση.
Μία πρόσφατη μελέτη, όμως, έβαλε άνω τελεία στον ισχυρισμό αυτό, δείχνοντας πως (και) τα καλαμάκια φτιαγμένα από το αθώο χαρτί όχι μόνο επιβαρύνουν… αιώνια το περιβάλλον αλλά και την υγεία των καταναλωτών.
Καλαμάκια από χαρτί και μπαμπού – Το 80-90% με τοξικές ουσίες
Τι αποκάλυψαν ερευνητές
Τα ανατρεπτικά αυτά δεδομένα προέκυψαν όταν ερευνητές του Πανεπιστημίου της Αμβέρσας εξέτασαν 39 διαφορετικές μάρκες καλαμάκια, κατασκευασμένα από διάφορα υλικά, όπως χαρτί, μπαμπού, γυαλί, ανοξείδωτο ατσάλι και πλαστικό. Αυτά τα καλαμάκια υποβλήθηκαν σε δύο γύρους δοκιμών για τον εντοπισμό επιβαρυντικών ουσιών που φέρουν την κωδική ονομασία «PFAS».
Τι προέκυψε; Το 69% από τα καλαμάκια περιείχε PFAS, με τα χάρτινα να είναι πρώτα στη λίστα.
Ενδεικτικά αναφέρεται πως τα χάρτινα καλαμάκια περιέχουν σε 90% των αναλύσεων τις ουσίες PFAS, ενώ τα κατασκευασμένα από μπαμπού σε 80% και τα πλαστικά σε 75%. Για την ιστορία, τα γυάλινα διαπιστώθηκε πως είναι η καλύτερη εναλλακτική, καθώς περιέχουν σε 40% των αναλύσεων τα χημικά αυτά. Στην ερώτηση, γιατί τα καλαμάκια από χαρτί είναι αυτά που έχουν «διαποτιστεί» με περισσότερα χημικά, οι ερευνητές δεν έχουν σαφή απάντηση.
Τι είναι οι ουσίες PFAS
Υποψιάζονται, πάντως, πως η παρουσία PFAS πιθανόν να στοχεύει στη δημιουργία μίας αδιάβροχης επίστρωσης – ομολογουμένως, όχι και ιδιαίτερα επιτυχημένης, καθώς στην πράξη τείνουν να μουλιάζουν σε σύντομο χρονικό διάστημα.
«Οι ουσίες PFAS είναι μια ομάδα ανθρωπογενών χημικών ουσιών που χαρακτηρίζονται από ισχυρό δεσμό μεταξύ φθορίου και άνθρακα. Λόγω αυτού του ισχυρού δεσμού, τα PFAS παρέχουν ελαστικότητα και ανθεκτικότητα στα προϊόντα που εφαρμόζονται», σημειώνει μιλώντας στα «ΝΕΑ» ο Ιωάννης Κατσογιάννης, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Χημείας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και πρόεδρος της Ενωσης Ελλήνων Χημικών.
Οπως εξηγεί, αυτές οι ιδιότητες είναι χρήσιμες για εκατοντάδες βιομηχανικά και καταναλωτικά προϊόντα, όπως χαλιά, ενδύματα, ταπετσαρίες, περιτυλίγματα χαρτιού τροφίμων, επιστρώσεις μαγειρικών σκευών.
«Εξαιτίας, όμως, του χημικού δεσμού άνθρακα-φθορίου, ο οποίος είναι πολύ ισχυρός, οι ουσίες αυτές δεν διασπώνται εύκολα, βιοσυσσωρεύονται είναι απίστευτα ανθεκτικές στο περιβάλλον και για αυτό τον λόγο αναφέρονται στη βιβλιογραφία ως τα «αιώνια χημικά» (forever chemicals)». Είναι αξιοσημείωτο δε πως αυτά τα «αιώνια χημικά» χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία από τη δεκαετία του 1940 και είχαν ήδη ανιχνευθεί στο ανθρώπινο αίμα από τη δεκαετία του 1970.
Πρόκληση καρκίνου νεφρών
«Τα PFAS, παρότι ανιχνεύονται συνήθως σε πολύ μικρές συγκεντρώσεις, επειδή συσσωρεύονται, προστίθενται στον οργανισμό ή στο περιβάλλον και αυξάνουν το λεγόμενο χημικό φορτίο στον ανθρώπινο οργανισμό. Επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει συσχετίσεις μεταξύ της έκθεσης σε συγκεκριμένα PFAS και ποικίλων επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία, όπως πρόκληση καρκίνου νεφρών και όρχεων, χαμηλό βάρος γέννησης, νόσος του θυρεοειδούς, μειωμένη ποιότητα σπέρματος, και άλλες ασθένειες», συμπληρώνει ο Ιωάννης Κατσογιάννης.
Αυτός είναι και ο λόγος που ο ειδικός συστήνει την αποφυγή, όπου μπορούμε, της χρήσης ρυπασμένων αντικειμένων, ιδιαίτερα όταν αυτά εμπλέκονται στη διατροφή μας.
«Για παράδειγμα, τα καλαμάκια, τα οποία βρέθηκε σε πρόσφατες μελέτες να περιέχουν PFAS, μπορούν κατά την επαφή τους με υγρά, να απελευθερώσουν τις ενώσεις αυτές στο ποτό ή στον καφέ μας και στη συνέχεια να γίνει απευθείας κατάποσή τους και έκθεση του ανθρώπινου οργανισμού σε ενώσεις που συσσωρεύονται. Οταν αυτή η συνήθεια είναι καθημερινή, τότε η έκθεση στις ενώσεις αυτές είναι μακροχρόνια και είναι πολύ πιθανό να έχει επιβλαβείς συνέπειες σε αρκετά μεγάλο μέρος του πληθυσμού».
Μάλιστα, τα χάρτινα καλαμάκια, τα οποία διαπιστώθηκε ότι περιέχουν PFAS σε συντριπτικό ποσοστό των δειγμάτων, επειδή καταστρέφονται κατά την επαφή τους με το υγρό μετά από κάποιο χρονικό διάστημα, «ενδέχεται να απελευθερώνουν μεγάλο ποσοστό των PFAS στο υγρό και συνεπώς να είναι επικίνδυνα για την ανθρώπινη υγεία».
Και ο καθηγητής του ΑΠΘ καταλήγει με νόημα: «Μετά τα αποτελέσματα των τελευταίων ερευνών η πρότασή μου είναι να αποφεύγεται η χρήση τους, όπου αυτό είναι εφικτό».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ «ΤΑ ΝΕΑ»
Latest News
Πρόγραμμα Εξοικονομώ 2025: Επιδοτήσεις έως 100% - Προϋποθέσεις και δικαιούχοι
Οι αιτήσεις για το Εξοικονομώ 2025 θα υποβάλλονται μόνον ηλεκτρονικά και υποχρεωτικά μέσω της πλατφόρμας του προγράμματος.
Όμιλος ΟΤΕ: Πάνω από 90% η εταιρική χρήση ηλεκτρικών οχημάτων έως το 2028
Ο Όμιλος ΟΤΕ στοχεύει στην επίτευξη κλιματικής ουδετρότητας έως το 2040 - Θα διαθέτει 828 νέα αμιγώς ηλεκτρικά οχήματα για τεχνικούς έως τις αρχές του 2025
Οι προοπτικές των ΑΠΕ μετά το deal της ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ - Συνάντηση Σκυλακάκη με Περιστερη και Al Ramahi
Αφορμή για τη συνάντηση στάθηκε η πρόσφατη ολοκλήρωση της απόκτησης του 70% των μετοχών της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και λοιπών μετόχων της ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ
Θα πιάσουν οι μεγαλύτερες εταιρείες τους στόχους μηδενικού άνθρακα; [γραφήματα]
Τι δείχνει η μελέτη της Accenture για τις εκπομπές άνθρακα - Πώς η άνθηση της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI) έχει δυσμενείς συνέπειες
Το αστρονομικό κόστος των ξηρασιών – Κίνδυνος ερημοποίησης της Ελλάδας
H έλλειψη νερού και η συρρίκνωση καλλιεργούμενων εκτάσεων κοστίζει ήδη 300 δισ. δολάρια τον χρόνο
Νέο δικαστικό «όχι» στον Μασκ για τα 56 δισ. που θα λάμβανε από την Tesla
Μια δικαστής του Ντέλαγουερ αποφάσισε ότι ο Ιλον Μασκ εξακολουθεί να μην δικαιούται να λάβει το παχυλό πακέτο αποζημίωσης
Μαύρος (ΔΕΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ): Στο επόμενο διάστημα παραδίδουμε τα πρώτα μας έργα ΑΠΕ σε χώρες της ΝΑ Ευρώπης
Ο CEO της ΔΕΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ παρομοίασε με τον ελέφαντα στο δωμάτιο, το πρόβλημα της χωρητικότητας των ηλεκτρικών δικτύων
H Τeslα πάτησε... γκάζι στην αξία της με τον πιο γρήγορο ρυθμό παγκοσμίως [πίνακας]
Η κεφαλαιοποίηση της Tesla αυξήθηκε κατά 38,1%, στα 1,1 τρισεκατομμύρια δολάρια - Ποιες εταιρείες αποτελούν την πρώτη 20άδα
Σκληρό παζάρι στη Βρετανία για φθηνά δάνεια και μικρότερα πρόστιμα στις βιομηχανίες για τα EV
Οι προκλήσεις της αγοράς στη Βρετανία καθιστούν το οικονομικό καθεστώς γύρω από τη μετάβαση στα ηλεκτρικά οχήματα «ανεφάρμοστο»
Το λόμπι των πετροχημικών «μπλοκάρει» τη διεθνή συμφωνία για τα πλαστικά
Ενώ η διεθνής σύνοδος του ΟΗΕ για τα πλαστικά οδεύει στο τέλος της, οι ισχυρές πετρελαιοπαραγωγοί χώρες μπλοκάρουν τη λήψη απόφασης