Με το σύνθημα «περιορίστε τη χρήση πλαστικού», τα χάρτινα καλαμάκια εισέβαλαν στην καθημερινότητά μας ως μία εναλλακτική και φιλική προς το περιβάλλον λύση.
Μία πρόσφατη μελέτη, όμως, έβαλε άνω τελεία στον ισχυρισμό αυτό, δείχνοντας πως (και) τα καλαμάκια φτιαγμένα από το αθώο χαρτί όχι μόνο επιβαρύνουν… αιώνια το περιβάλλον αλλά και την υγεία των καταναλωτών.
Καλαμάκια από χαρτί και μπαμπού – Το 80-90% με τοξικές ουσίες
Τι αποκάλυψαν ερευνητές
Τα ανατρεπτικά αυτά δεδομένα προέκυψαν όταν ερευνητές του Πανεπιστημίου της Αμβέρσας εξέτασαν 39 διαφορετικές μάρκες καλαμάκια, κατασκευασμένα από διάφορα υλικά, όπως χαρτί, μπαμπού, γυαλί, ανοξείδωτο ατσάλι και πλαστικό. Αυτά τα καλαμάκια υποβλήθηκαν σε δύο γύρους δοκιμών για τον εντοπισμό επιβαρυντικών ουσιών που φέρουν την κωδική ονομασία «PFAS».
Τι προέκυψε; Το 69% από τα καλαμάκια περιείχε PFAS, με τα χάρτινα να είναι πρώτα στη λίστα.
Ενδεικτικά αναφέρεται πως τα χάρτινα καλαμάκια περιέχουν σε 90% των αναλύσεων τις ουσίες PFAS, ενώ τα κατασκευασμένα από μπαμπού σε 80% και τα πλαστικά σε 75%. Για την ιστορία, τα γυάλινα διαπιστώθηκε πως είναι η καλύτερη εναλλακτική, καθώς περιέχουν σε 40% των αναλύσεων τα χημικά αυτά. Στην ερώτηση, γιατί τα καλαμάκια από χαρτί είναι αυτά που έχουν «διαποτιστεί» με περισσότερα χημικά, οι ερευνητές δεν έχουν σαφή απάντηση.
Τι είναι οι ουσίες PFAS
Υποψιάζονται, πάντως, πως η παρουσία PFAS πιθανόν να στοχεύει στη δημιουργία μίας αδιάβροχης επίστρωσης – ομολογουμένως, όχι και ιδιαίτερα επιτυχημένης, καθώς στην πράξη τείνουν να μουλιάζουν σε σύντομο χρονικό διάστημα.
«Οι ουσίες PFAS είναι μια ομάδα ανθρωπογενών χημικών ουσιών που χαρακτηρίζονται από ισχυρό δεσμό μεταξύ φθορίου και άνθρακα. Λόγω αυτού του ισχυρού δεσμού, τα PFAS παρέχουν ελαστικότητα και ανθεκτικότητα στα προϊόντα που εφαρμόζονται», σημειώνει μιλώντας στα «ΝΕΑ» ο Ιωάννης Κατσογιάννης, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Χημείας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και πρόεδρος της Ενωσης Ελλήνων Χημικών.
Οπως εξηγεί, αυτές οι ιδιότητες είναι χρήσιμες για εκατοντάδες βιομηχανικά και καταναλωτικά προϊόντα, όπως χαλιά, ενδύματα, ταπετσαρίες, περιτυλίγματα χαρτιού τροφίμων, επιστρώσεις μαγειρικών σκευών.
«Εξαιτίας, όμως, του χημικού δεσμού άνθρακα-φθορίου, ο οποίος είναι πολύ ισχυρός, οι ουσίες αυτές δεν διασπώνται εύκολα, βιοσυσσωρεύονται είναι απίστευτα ανθεκτικές στο περιβάλλον και για αυτό τον λόγο αναφέρονται στη βιβλιογραφία ως τα «αιώνια χημικά» (forever chemicals)». Είναι αξιοσημείωτο δε πως αυτά τα «αιώνια χημικά» χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία από τη δεκαετία του 1940 και είχαν ήδη ανιχνευθεί στο ανθρώπινο αίμα από τη δεκαετία του 1970.
Πρόκληση καρκίνου νεφρών
«Τα PFAS, παρότι ανιχνεύονται συνήθως σε πολύ μικρές συγκεντρώσεις, επειδή συσσωρεύονται, προστίθενται στον οργανισμό ή στο περιβάλλον και αυξάνουν το λεγόμενο χημικό φορτίο στον ανθρώπινο οργανισμό. Επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει συσχετίσεις μεταξύ της έκθεσης σε συγκεκριμένα PFAS και ποικίλων επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία, όπως πρόκληση καρκίνου νεφρών και όρχεων, χαμηλό βάρος γέννησης, νόσος του θυρεοειδούς, μειωμένη ποιότητα σπέρματος, και άλλες ασθένειες», συμπληρώνει ο Ιωάννης Κατσογιάννης.
Αυτός είναι και ο λόγος που ο ειδικός συστήνει την αποφυγή, όπου μπορούμε, της χρήσης ρυπασμένων αντικειμένων, ιδιαίτερα όταν αυτά εμπλέκονται στη διατροφή μας.
«Για παράδειγμα, τα καλαμάκια, τα οποία βρέθηκε σε πρόσφατες μελέτες να περιέχουν PFAS, μπορούν κατά την επαφή τους με υγρά, να απελευθερώσουν τις ενώσεις αυτές στο ποτό ή στον καφέ μας και στη συνέχεια να γίνει απευθείας κατάποσή τους και έκθεση του ανθρώπινου οργανισμού σε ενώσεις που συσσωρεύονται. Οταν αυτή η συνήθεια είναι καθημερινή, τότε η έκθεση στις ενώσεις αυτές είναι μακροχρόνια και είναι πολύ πιθανό να έχει επιβλαβείς συνέπειες σε αρκετά μεγάλο μέρος του πληθυσμού».
Μάλιστα, τα χάρτινα καλαμάκια, τα οποία διαπιστώθηκε ότι περιέχουν PFAS σε συντριπτικό ποσοστό των δειγμάτων, επειδή καταστρέφονται κατά την επαφή τους με το υγρό μετά από κάποιο χρονικό διάστημα, «ενδέχεται να απελευθερώνουν μεγάλο ποσοστό των PFAS στο υγρό και συνεπώς να είναι επικίνδυνα για την ανθρώπινη υγεία».
Και ο καθηγητής του ΑΠΘ καταλήγει με νόημα: «Μετά τα αποτελέσματα των τελευταίων ερευνών η πρότασή μου είναι να αποφεύγεται η χρήση τους, όπου αυτό είναι εφικτό».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ «ΤΑ ΝΕΑ»
Latest News
Πρωτοφανές κύμα ζέστης πλήττει τη νότια Ασία – 30 νεκροί στη Ταϊλάνδη
Στη Μιανμάρ το θερμόμετρο άγγιξε την Τετάρτη τους 45,9 βαθμούς Κελσίου
Οι παράπλευρες απώλειες της κρουαζιέρας
Επιβάρυνση της ατμόσφαιρας, ακόμα και σε «υπεράνω υποψίας» προορισμούς
Έγραψε ρεκόρ η Xiaomi με την παράδοση του SU7 - Πόσες παραγγελίες έχει «κλειδώσει»
Η Xiaomi στοχεύει σε περισσότερες από 100.000 παραδόσεις για το SU7 της εντός του 2024
Ποιες είναι οι παγκόσμιες φιλοδοξίες της κινεζικής BYD
Τα παγκόσμια σχέδια της εταιρείας κυμαίνονται από ηλιακές μονάδες και ηλεκτρικά λεωφορεία, φορτηγά και τρένα έως πολύπλοκα συστήματα μεταφορών. Αλλά μήπως προσπαθεί να κάνει πάρα πολλά;
Η Ιταλία πιέζει την G7 για ημερομηνία σταδιακής κατάργησης του άνθρακα
Η Ιταλία, η οποία ηγείται της εκ περιτροπής προεδρίας της G7 φέτος, σχεδιάζει επί του παρόντος να απενεργοποιήσει τους σταθμούς παραγωγής ενέργειας από άνθρακα έως το 2025
Τα καλά και τα άσχημα νέα για τις τιμές αερίου - Τι συμβαίνει στην Ελλάδα
Η Ελλάδα πέτυχε πέρυσι μείωση 42% στις τιμές φυσικού αερίου για νοικοκυριά, τη μεγαλύτερη μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκή Ενωσης
Σκρέκας: Στο τέλος του 2025 οι πρώτες γεωτρήσεις νοτιοδυτικά της Κρήτης
«Η Ελλάδα δεσμεύτηκε για τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων ήδη από το 2019», τόνισε ο υπουργός
Η κλιματική αλλαγή απειλεί το αγαπημένο κηπευτικό των Ιρλανδών
Η κλιματική αλλαγή ευθύνεται για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι μεγαλύτεροι καταναλωτές του κόσμου
Πώς ο απρόβλεπτος Μασκ βυθίζει την Tesla στο χάος
Χιλιάδες απολύσεις, μια πτωτική πορεία πωλήσεων και αποτίμησης και η απόσυσρση προγράμματος φτηνού EV κλονίζουν εταιρεία και μετόχους
Η ηλεκτροκίνηση της Ευρώπης μένει από... ρεύμα
Το ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο εξηγεί γιατί η ΕΕ χάνει τον στόχο της απανθρακοποίησης έως το 2035