Θεμιστοκλέους (UBS) στον ΟΤ: Σταδιακά τα οφέλη της επενδυτικής βαθμίδας θα περάσουν στην οικονομία

Να αξιοποιήσει τα ειδικά πλεονεκτήματά της, να συνεχίσει την καλή δημοσιονομική επίδοση και να επενδύσει στην προσέλκυση ταλέντων ήταν το τρίπτυχο που συνέστησε για την Ελλάδα ο Θέμης Θεμιστοκλέους, ο επικεφαλής του Γραφείου Επενδύσεων της UBS Global Wealth Management για την περιοχή ΕΜΕΑ (Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Αφρική), μιλώντας στον ot.gr, καθώς ανέλυσε τις προοπτικές τόσο της ευρωπαϊκής όσο και της ελληνικής οικονομίας.

Όπως επιβεβαίωσε, ήδη υπάρχουν πολλά οφέλη για την ελληνική οικονομία ως αποτέλεσμα της αναβάθμισης. Σταδιακά θα δούμε το χαμηλότερο κόστος δανεισμού και στις επιχειρήσεις, σε πρώτη φάση για τις μεγάλες και στη συνέχεια για την υπόλοιπη οικονομία. Και αυτό θα είναι θετικό για τη χώρα.

Ελληνική οικονομία: Τι σημαίνει η αναβάθμιση από τη Fitch

Ο κ. Θεμιστοκλέους μίλησε για τις ενεργειακές προκλήσεις της Ευρώπης και τον περιφερειακό ρόλο της Ελλάδας, τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας σε μια περίοδο που τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης απαιτούν σωστή διαχείριση, αλλά και για το μέλλον μιας οικονομίας που εμφανίζει σοβαρές δημογραφικές αδυναμίες, αλλά και έλλειμμα υποδομών.

Η δυναμική του Ταμείου Ανάκαμψης

Η ελληνική οικονομία αναδεικνύεται ως μια εκ των περισσότερο ωφελημένων από το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ, με τα κονδύλια που έχουν εισέλθει και αναμένεται να εισέλθουν να είναι καταλύτες διατήρησης των υψηλών ρυθμών ανάπτυξης. Και σε αυτό το μέτωπο, ο κ. Θεμιστοκλέους είναι αισιόδοξος, αλλά η «επόμενη ημέρα», δηλαδή το κατά πόσο θα δημιουργήσει μια μακροπρόθεσμη δυναμική θα κριθεί στο πως θα διαχειριστεί τις επενδύσεις η κυβέρνηση. «Εάν η κυβέρνηση καταφέρει να ενισχύσει την παραγωγικότητα θα δημιουργήσει δυναμική μακροπρόθεσμα».

Όπως εξήγησε, μακροπρόθεσμα οι τράπεζες θα ενισχύσουν την πιστωτική τους επέκταση, αυτή με τη σειρά της θα βελτιώσει την κερδοφορία των επιχειρήσεων, δημιουργώντας ένα πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα στην ανάπτυξη μετά το 2026, με την Ελλάδα να αναμένεται να μπορεί να πετύχει ρυθμούς ανάπτυξης της τάξεως του 2%, ένα ελκυστικό επίπεδο. «Η διαφορά μεταξύ της τάσης αύξησης του 1% και των προσδοκιών της UBS για περίπου 2% αναμένεται να προέλθει από τη βελτίωση της παραγωγικότητας, που ανέφερα προηγουμένως, η οποία εν μέρει προέρχεται από τις επενδύσεις του RRF», δήλωσε ο κ. Θεμιστοκλέους.

Μάλιστα, ο ίδιος επισήμανε την πρόοδο που έχει κάνει η ελληνική κυβέρνηση στο μέτωπο της ψηφιοποίησης, ενώ κάποιες από τις μεταρρυθμίσεις/ορόσημα θα προσελκύσουν περισσότερες επενδύσεις. Χρειάζεται όμως να κάνει ακόμη περισσότερα, όπως για παράδειγμα στο δικαστικό σύστημα.

«Τα πάντα έχουν να κάνουν με τις μεταρρυθμίσεις και το να συνεχίσεις να έχεις επενδύσεις. Η Ελλάδα θα πρέπει να αξιοποιήσει την εμπειρία άλλων χωρών, να δει ποιες είναι οι πραγματικές της δυνάμεις και να χτίσει πάνω σε αυτές».

Βροχή… αναβαθμίσεων

Ο κ. Θεμιστοκλέους αναφέρθηκε και στις πρόσφατες αναβαθμίσεις της ελληνικής οικονομίας σε επίπεδο επενδυτικής βαθμίδας, εξαίροντας την πρόοδο που έχει κάνει. Η επόμενη φάση όμως των αξιολογήσεων θα είναι περισσότερο δύσκολη. «Η Ελλάδα πρέπει να χτίσει στην αξιοπιστία της, η οικονομία να συνεχίσει να αναπτύσσεται και οι μεταρρυθμίσεις να έχουν συνέχεια».

Στο μέτωπο του κόστους δανεισμού ο κ. Θεμιστοκλέους επιβεβαίωσε ότι οι αγορές είχαν ήδη τιμολογήσει την αναβάθμιση. Εκεί αποδίδεται και στο ότι το spread των ελληνικών ομολόγων έναντι των γερμανικών είναι πλέον χαμηλότερο από το αντίστοιχο της Ιταλίας. Άλλωστε δεν υπάρχει άμεση πίεση στην κυβέρνηση για δανεισμό. Το επόμενο σημείο αναφοράς για το κόστος δανεισμού της Ελλάδας θα είναι η σύγκριση με αυτό της Ισπανίας. Αυτό θα είναι το μεγάλο στοίχημα για την Ελλάδα, τόνισε ο κ. Θεμιστοκλέους.

Παρόλα αυτά, ήδη υπάρχουν πολλά οφέλη για την ελληνική οικονομία ως αποτέλεσμα της αναβάθμισης. Σταδιακά θα δούμε το χαμηλότερο κόστος δανεισμού και στις επιχειρήσεις, σε πρώτη φάση για τις μεγάλες και στη συνέχεια για την υπόλοιπη οικονομία. Και αυτό θα είναι θετικό για τη χώρα.

Μπορεί η Ελλάδα να ανέβει στο «τρένο» της τεχνητής νοημοσύνης

Με αφορμή την πρόσφατη έκθεση Year Ahead για το 2024, η UBS μίλησε για μια δεκαετία μετασχηματισμού της παγκόσμιας οικονομίας, με αιχμή την τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ), τονίζοντας το ρόλο της στην οικονομική ανάπτυξη, ειδικά στο μέτωπο της παραγωγικότητας.

Όπως εξήγησε ο κ. Θεμιστοκλέους, ένα από τα ζητήματα της επόμενης δεκαετίας είναι το δημογραφικό πρόβλημα, το οποίο θέτει σοβαρές προκλήσεις για την παγκόσμια οικονομία. Άλλωστε και στην Ελλάδα θεωρείται μείζον πρόβλημα, ενώ θεωρείται ο μεγαλύτερος καταλύτης για την πορεία της οικονομίας τις επόμενες δεκαετίες.

«Εάν δεν έχεις υψηλή οικονομική ανάπτυξη θα πρέπει να ενισχύσεις την παραγωγικότητα», σημείωσε ο κ. Θεμιστοκλέους. Αυτό μπορεί να γίνει με την ψηφιοποίηση. Και εκεί υπεισέρχεται και η ΑΙ, οι εφαρμογές της οποίας θα παίξουν μεγάλο ρόλο στην ενίσχυση της παραγωγικότητας της οικονομίας.

Η ανάπτυξη της ΑΙ θα περάσει από διάφορες φάσεις. Η πρώτη φάση θα είναι όφελος για τις μεγάλες εταιρείες, καθώς χρειάζονται μεγάλα κεφάλαια για την έρευνα και την ανάπτυξη και για την κατασκευή εξοπλισμού (ημιαγωγών). Είναι δηλαδή επενδύσεις εντάσεως κεφαλαίου, τα οποία διαθέτουν ως επί το πλείστον μεγάλες εταιρείες, με τις μικρότερες (όπως οι ελληνικές) να είναι δύσκολο να τις ανταγωνιστούν σε αυτό το επίπεδο.

Στις επόμενες φάσεις της ανάπτυξης της ΑΙ θα υπάρξει όφελος σε άλλα επίπεδα, καθώς αρκετές εταιρείες θα επιδοθούν στην ανάπτυξη λογισμικού που θα καθιστά τις εφαρμογές της πιο προσιτές. Το επόμενο στάδιο, οι εφαρμογές ευρείας χρήσης, όπως αυτές που βλέπουμε για παράδειγμα μέσω των κινητών μας τηλεφώνων, θα είναι ένα πεδίο για «μικρότερους» παίκτες, όπως η Ελλάδα. Το τελευταίο αυτό στάδιο απαιτεί λιγότερα κεφάλαια για την ανάπτυξη του, με τις ελληνικές εταιρείες να βρίσκουν πιο εύκολα ένα πεδίο δραστηριοποίησης.

Προσέλκυση ταλέντων στην «ηλιόλουστη Ελλάδα»

Η Ελλάδα δεν χρειάζεται κατ’ ανάγκη να μπει στο χάρτη της ΑΙ, την ώρα που μεγάλοι διεθνείς κολοσσοί (ιδίως αμερικανικές εταιρείες) έχουν επενδύσει εκατοντάδες εκατ. για την ανάπτυξη της. Ωστόσο, όπως επισήμανε ο κ. Θεμιστοκλέους μπορεί να επωφεληθεί εάν καταφέρει να στηρίξει την επιχειρηματικότητα μικρών επιχειρήσεων και να προσελκύσει ταλέντα της ΑΙ.

«Το προνόμιο που έχει η Ελλάδα είναι ο καλός καιρός, και μπορεί να προσελκύσει δυναμικό εάν δημιουργήσει καλές συνθήκες εργασίας», εξήγησε. «Δεν έχει σημασία πως θα τους πούμε (digital nomads), σημασία έχει κάποιος να βρίσκεται σε ένα καλό περιβάλλον. Εάν θέλεις να φτιάξεις ένα app, μπορείς να το φτιάξεις από παντού. Γι’ αυτό χρειάζεσαι καλές και σωστές υποδομές, ευνοϊκό θεσμικό πλαίσιο που θα βοηθήσει τις εταιρείες να ξεκινήσουν και ένα πολιτικό σταθερό περιβάλλον», εξήγησε ο κ. Θεμιστοκλέους.

Ο επικεφαλής του Γραφείου Επενδύσεων της UBS Global Wealth Management, μάλιστα, δήλωσε ότι τον εξέπληξε θετικά ότι η Ελλάδα μας εξέπληξε που προχώρησε στη συγκρότηση Συμβουλευτικής Επιτροπής Υψηλού Επιπέδου για την Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) με επικεφαλής τον καθηγητή της Επιστήμης των Υπολογιστών στο ΜΙΤ Κωνσταντίνο Δασκαλάκη. «Δείχνει ότι υπάρχει διάθεση να επιστρέψουν στην Ελλάδα ταλέντα και να επωφεληθούν από αυτήν την τάση», ενώ επισήμανε ότι εάν κάποιος επιθυμεί να κάνει μια επένδυση για τα επόμενα 10 χρόνια, δεν θα ήθελε να είναι εν μέσω μίας ασταθούς οικονομίας.

Ο ενεργειακός γρίφος

Η Ελλάδα προσπαθεί να λάβει ένα μερίδιο στο μεγάλο ζήτημα του ενεργειακού ανεφοδιασμού της Ευρώπης, την ώρα μάλιστα που ο κόσμος προσπαθεί να λύσει το γρίφο της μετάβασης σε πιο “καθαρές μορφές ενέργειας”, χωρίς να κινδυνέψει με μία ακόμη ενεργειακή κρίση. Ωστόσο, ο κ. Θεμιστοκλέους θεωρεί ότι η Ελλάδα μπορεί να παίξει μόνο περιφερειακό ρόλο σε αυτό το διαρκώς μεταβαλλόμενο τοπίο.

«Η Ελλάδα έχει κάποιο ρόλο στη μεταφορά και την αποθήκευση φυσικού αερίου, αλλά σε περιφερειακό επίπεδο, στη Νότια Ευρώπη», εξηγεί. Ωστόσο, υπενθυμίζει ότι το φυσικό αέριο δεν είναι ανανεώσιμη πηγή ενέργειας, είναι ορυκτό καύσιμο. Είναι όμως πιο «πράσινη» ενέργεια από ότι είναι το πετρέλαιο και ο άνθρακας.

«Η Ευρώπη είναι μια μεγάλη αγορά, η οποία προσπαθεί να επιτύχει υψηλό βαθμό διασυνδεσιμότητας. Είμαστε όμως σε ένα ενδιάμεσο στάδιο, θα πάρει πολύ χρόνο να φτάσουμε τους στόχους ειδικά στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Ο στόχος των μηδενικών ρύπων είναι δύσκολος».

«Ακόμη και για την παραγωγή πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας (αυτοκίνητα, σπίτια) είμαστε πολύ πίσω. Δεν είμαι αισιόδοξος, είμαι ρεαλιστής», ανέφερε ο κ. Θεμιστοκλέους, τονίζοντας ότι χρειάζονται σημαντικές επενδύσεις.

«Βλέπω ότι η Ελλάδα προσπαθεί να γίνει εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας στις γύρω χώρες, αλλά δεν μπορώ να δω εάν αυτές οι προσπάθειες στηρίζονται στην τρέχουσα κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας ή όχι. Δεν είναι ξεκάθαρο εάν μπορεί στο μέλλον η Ελλάδα να διατηρήσει τα πλεονάσματα ηλεκτρικής ενέργειας». Ωστόσο, δεν μπορεί να παραβλέψει κανείς την πρόοδο που έχει κάνει στους τομείς παραγωγής αιολικής και ηλιακής ενέργειας, τος δύο πυλώνες δηλαδή της «πράσινης οικονομίας».

Σε ερώτηση εάν η Ευρώπη παραμένει ευάλωτη σε γεωπολιτικές εντάσεις, ο κ. Θεμιστοκλέους το επιβεβαίωσε. «Η Ευρώπη εξακολουθεί να είναι εκτεθειμένη σε γεωπολιτικούς κινδύνους, δεδομένης της σημερινής, ακόμη υψηλής έκθεσής της στα ορυκτά καύσιμα. Όμως, έχει βάλει πολύ φιλόδοξους στόχους όσον αφορά τη βελτίωση της ενεργειακής αυτάρκειας μέσω της μεγαλύτερης συμβολής των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ωστόσο, πολλές κυβερνήσεις κατάλαβαν ότι τα μέτρα της «πράσινης μετάβασης» είχαν σοβαρές επιπτώσεις στους καταναλωτές. «Η μετάβαση θα είναι πολύ δύσκολη».