Γερμανία: Το κενό των 40 δισ. ευρώ που θα μπορούσε να σκοτώσει την κυβέρνηση

Εάν μπορούσε να τεθεί ένα τίμημα στην επιβίωση της κυβέρνησης συνασπισμού στη Γερμανία, αυτό θα έφτανε περίπου τα 40 δισεκατομμύρια ευρώ.

Αυτό είναι το εκτιμώμενο ποσό κατά το οποίο ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς και οι εταίροι του στον συνασπισμό θα πρέπει να περικόψουν τις ομοσπονδιακές δαπάνες προκειμένου να καλύψουν το δημοσιονομικό κενό της κυβέρνησης για το 2025.

Σύμφωνα με το Politico, μετά τα καταστροφικά αποτελέσματα των ευρωπαϊκών εκλογών για τα τρία κόμματα του αριστερού συνασπισμού της Γερμανίας – που μαζί συγκέντρωσαν μόνο το 31% των ψήφων – η επιβίωση της κυβέρνησης Σολτς μπορεί κάλλιστα να εξαρτηθεί από το αν τα κόμματα μπορούν να καταλήξουν σε συμφωνία για τον προϋπολογισμό χωρίς μεγάλες διαφωνίες.

«Είτε θα τα καταφέρουμε τώρα είτε θα τα αφήσουμε όλα να περάσουν», δήλωσε στο Politico ο Τιμ Κλίσεντορφ, βουλευτής του SPD στην επιτροπή οικονομικών.

Μετά τη Γαλλία, η σειρά της Γερμανίας; Το crash test του Σολτς

Ενδοκυβερνητικές έριδες στη Γερμανία

Κοινή διαπίστωση στο Βερολίνο είναι ότι ο σοβαρά αποδυναμωμένος συνασπισμός δεν μπορεί να επιβιώσει από άλλη μια βαριά διαμάχη για τον προϋπολογισμό, όπως συνέβη πέρυσι, όταν η απόφαση -βόμβα από το ανώτατο δικαστήριο της Γερμανίας άφησε τρύπα 60 δισεκατομμυρίων ευρώ στα οικονομικά της χώρας. Αυτή η απόφαση περιόρισε την ικανότητα της κυβέρνησης να αντλεί χρήματα από ειδικά ταμεία που είχαν συσταθεί για να παρακάμψουν το συνταγματικό φρένο χρέους , το οποίο μειώνει το ομοσπονδιακό έλλειμμα στο 0,35% του ΑΕΠ εκτός από περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.

Οι συνέπειες αυτής της απόφασης συνεχίζουν να στοιχειώνουν την κυβέρνηση συνασπισμού, αναγκάζοντάς την να προβεί σε απότομες περικοπές στις ομοσπονδιακές δαπάνες για το 2025.

Ο υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ, ο υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ και ο Σολτς αναμένεται να καταθέσουν προσχέδιο προϋπολογισμού έως τις αρχές Ιουλίου, πριν από τις καλοκαιρινές διακοπές της Bundestag.

Αναλυτές εκτιμούν ότι στον απόηχο της δεινής εκλογικής ήττας και εν μέσω πιέσεων από τους ηγέτες της συντηρητικής αντιπολίτευσης για πρόωρες εκλογές, το πολιτικό μέλλον των κυβερνητικών εταίρων πιθανότατα εξαρτάται από το αν θα καταλήξουν σε συμφωνία.

Λίγες ελπίδες

Αλλά η σύναψη μιας συμφωνίας με την οποία όλοι θα είναι ευχαριστημένοι φαίνεται απομακρυσμένη, δεδομένων των διαφορετικών πολιτικών προτεραιοτήτων στο εσωτερικό του συνασπισμού. Τα μέλη των αριστερών κυβερνητικών κομμάτων – του SPD και των Πρασίνων – είναι σταθερά κατά των περικοπών στα κοινωνικά προγράμματα και τάσσονται υπέρ της χαλάρωσης των αυστηρών κανόνων για τις δαπάνες, ενώ οι Ελεύθεροι Δημοκράτες θέλουν να τηρούν αυτούς τους κανόνες.

Όπως επισημαίνει το Politico η πολιτική αδυναμία των κομμάτων σημαίνει παράλληλα ότι οι φατρίες είναι πιθανό να διπλασιάσουν τις βασικές -και συχνά αντιφατικές- προτεραιότητες πολιτικής τους σε μια προσπάθεια να συσπειρώσουν τις βάσεις τους.

Όπως έχουν τώρα τα πράγματα, τα κόμματα του συνασπισμού έχουν επίσης λίγα περιθώρια για δημοσιονομικούς ελιγμούς σε έναν προϋπολογισμό που προβλέπεται να ανέλθει σε περίπου 450 δισεκατομμύρια ευρώ για το 2025.

«Σχεδόν ο μισός ομοσπονδιακός προϋπολογισμός μπλοκάρεται τελικά για κοινωνικές δαπάνες και επιδοτήσεις συντάξεων, πράγμα που σημαίνει ότι τα περιθώρια περικοπής δαπανών είναι πολύ περιορισμένα», δήλωσε ο Moritz Schularick, πρόεδρος του Ινστιτούτου Kiel για την Παγκόσμια Οικονομία. Η επίτευξη περικοπών σε δεκάδες δισεκατομμύρια θα ήταν αδύνατη χωρίς μείωση των κοινωνικών δαπανών, πρόσθεσε.

Ωστόσο, μέλη του SPD έχουν προειδοποιήσει ενάντια σε τέτοιες περικοπές.

Εκτακτη ανάγκη

Ένα βασικό θέμα διαμάχης αφορά στην άμυνα και το πώς θα βρεθούν τα χρήματα για να εκπληρωθούν οι υποσχέσεις του Σολτς να ανοικοδομήσει τον στρατό της Γερμανίας και να εκπληρώσει τον στόχο δαπανών του ΝΑΤΟ του 2% του ΑΕΠ κάθε χρόνο στο μέλλον.

Ο υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους είπε ότι περίπου 6,5 δισεκατομμύρια ευρώ σε πρόσθετες στρατιωτικές δαπάνες θα χρειαστούν το 2025 για να εκπληρωθούν οι αμυντικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης. Για να χρηματοδοτήσει αυτές τις υποσχέσεις, πρότεινε να πληρωθούν οι αμυντικές δαπάνες με ειδικό ταμείο εκτός του κανονικού προϋπολογισμού της Γερμανίας, υποστηρίζοντας ότι οι Γερμανοί πολίτες έχουν συνταγματικό δικαίωμα στην ασφάλεια.

Η υπουργός Εξωτερικών των Πρασίνων, Αναλένα Μπέρμποκ, υποστηρίζει επίσης ότι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία συνιστά έκτακτη ανάγκη, δικαιολογώντας έτσι την αναστολή του φρένου χρέους προκειμένου να χρηματοδοτηθούν οι στρατιωτικές δαπάνες και η υποστήριξη του Κιέβου.

«Τι μεγαλύτερη έκτακτη ανάγκη θα μπορούσε να υπάρξει από αυτόν τον πόλεμο στη μέση της Ευρώπης;» είπε σε συνέντευξή της στη γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung . «Θα ήταν μοιραίο να λέμε σε λίγα χρόνια: «Σώσαμε το φρένο του χρέους, αλλά χάσαμε την Ουκρανία».

Ωστόσο, ο υπουργός Οικονομικών του FDP, Κρίστιαν Λίντνερ, έχει απορρίψει την ιδέα ότι οι αμυντικές δαπάνες πρέπει να προέρχονται από ένα ειδικό ταμείο.

«Με ενοχλεί που το SPD δεν χάνει ποτέ την ευκαιρία να αμφισβητεί επανειλημμένα τη συμμόρφωση με το φρένο χρέους», είπε στο POLITICO η βουλευτής του FDP, Κλαούντια Ράφελχουσεν, η οποία συμμετέχει στις επιτροπές προϋπολογισμού και οικονομικών. «Η κατάργησή του θα απαιτούσε πλειοψηφία δύο τρίτων στο κοινοβούλιο, κάτι που δεν θα συμβεί».

Παρά τη φαινομενικά δυσεπίλυτη σύγκρουση, οι ηγέτες της κυβέρνησης συνασπισμού λένε ότι θα αποφύγουν το είδος της παρατεταμένης διαμάχης, οποία το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να αυξήσει τις πιέσεις για πρόωρες εκλογές, όπως συνέβη στη Γαλλία.

«Η μεγαλύτερη χάρη που θα μπορούσαμε να κάνουμε στους εχθρούς της φιλελεύθερης δημοκρατίας στο εσωτερικό και στο εξωτερικό θα ήταν μια άλλη ευρωπαϊκή δημοκρατία να προχωρήσει σε πρόωρες εκλογές», είπε η Μπέρμποκ.