ΕΚΤ: Αλλαγή πλεύσης και νέα νομισματική πολιτική μετά το καλοκαίρι

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα ξεκινήσει σύντομα την επόμενη αναθεώρηση της στρατηγικής της νομισματικής πολιτικής της, μια διαδικασία που θα μπορούσε να διαμορφώσει τις μελλοντικές δράσεις για τα επιτόκια και την αντίδρασή της σε κρίσεις.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg, η αξιολόγηση θα διεξαχθεί από κοινού με τις 20 εθνικές κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης και πιθανότατα θα ξεκινήσει μετά τις θερινές διακοπές της ΕΚΤ τον Αύγουστο, δήλωσαν οι πηγές του δημοσιεύματος. Το Διοικητικό Συμβούλιο θα ήθελε να παρουσιάσει τα αποτελέσματα το δεύτερο εξάμηνο του 2025, σημειώνει το δημοσίευμα.

Μία ίσον… καμία – Η διπλωματία της «μιας μείωσης των επιτοκίων» από την ΕΚΤ

Η επανεξέταση θα είναι πιθανότατα συντομότερη και λιγότερο εκτεταμένη από εκείνη που έληξε το 2021 -την πρώτη μετά από σχεδόν δύο δεκαετίες. Αλλά μπορεί να περιλαμβάνει συζητήσεις σχετικά με τους μελλοντικούς παράγοντες του πληθωρισμού και τα διδάγματα από τις πρόσφατες κρίσεις και θα μπορούσε επομένως να έχει σημαντικές επιπτώσεις.

Επίσημα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν σχολίασε το εν λόγω δημοσίευμα.

Η διαδικασία ξεκινάει καθώς η ΕΚΤ εξετάζει πόσο γρήγορα θα χαλαρώσει την πολιτική της μετά από μια άνευ προηγουμένου σειρά αυξήσεων των επιτοκίων για τον περιορισμό του πληθωρισμού. Άρχισε να μειώνει το κόστος δανεισμού αυτό το μήνα, αλλά δεν έχει δώσει σαφείς ενδείξεις για το τι θα κάνει στη συνέχεια.

Μόλις πριν από λίγους μήνες, τον Μάρτιο, η ΕΚΤ ολοκλήρωσε μια 15μηνη αναθεώρηση του επιχειρησιακού της πλαισίου, το οποίο καθορίζει τον τρόπο εφαρμογής της νομισματικής πολιτικής. Το αποτέλεσμα ήταν η συνέχιση του σημερινού συστήματος για την καθοδήγηση των επιτοκίων, με τους δανειστές να αποκτούν μεγαλύτερο λόγο για το πόσα μετρητά χρειάζονται για να λειτουργήσουν.

Η αναθεώρηση της στρατηγικής για το 2021 οδήγησε σε έναν νέο ορισμό της σταθερότητας των τιμών – καθιστώντας την ρητά συμμετρική γύρω από έναν μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%. Η ΕΚΤ είχε επισημάνει τότε ότι μια άλλη άσκηση θα μπορούσε να έρθει το 2025.

Για να ολοκληρωθεί η αναθεώρηση το επόμενο έτος, η διαδικασία πρέπει να ξεκινήσει σύντομα, αναφέρει το Bloomberg. Τα πρώτα βήματα είναι κυρίως προπαρασκευαστικά – πιθανότατα περιλαμβάνουν αποφάσεις σχετικά με τις ροές εργασίας και τις ομάδες εργασίας. Την τελευταία φορά, 13 ξεχωριστές γραμμές εργασίας εξέτασαν βασικούς τομείς, όπως η μέτρηση του πληθωρισμού, τα μέσα πολιτικής και η επικοινωνία.

Μόλις οι ομάδες εργασίας ολοκληρώσουν τις αναλύσεις τους, θα υπάρξουν διεξοδικές συζητήσεις στις αρμόδιες επιτροπές της ΕΚΤ και στο Διοικητικό Συμβούλιο.

Θέματα συζήτησης

Τα θέματα της τελευταίας άσκησης βρίσκονται ακόμη υπό συζήτηση και δεν έχει συμφωνηθεί τίποτα οριστικό. Μπορεί όμως να περιλαμβάνουν διδάγματα από το πρόσφατο επεισόδιο του υψηλού πληθωρισμού – και όχι μόνο, δεδομένου ότι η τελευταία αναθεώρηση διαμορφώθηκε από την εμπειρία της πολύ χαμηλής αύξησης των τιμών καταναλωτή πριν από την πανδημία.

Η ΕΚΤ μπορεί επίσης να εξετάσει πώς μπορεί να δράσει καλύτερα εν μέσω πιο τακτικών διαταραχών της προσφοράς, γεωπολιτικής αβεβαιότητας και διαρθρωτικών ζητημάτων όπως η κλιματική αλλαγή, η γήρανση του πληθυσμού και η απο-παγκοσμιοποίηση.

Μιλώντας την Τετάρτη στο Ελσίνκι, ο Φινλανδός Όλι Ρεν αφιέρωσε την ομιλία του στην επικείμενη αναθεώρηση, τονίζοντας ότι ο ίδιος ο στόχος για τον πληθωρισμό δεν απαιτεί επανεξέταση.

«Πρέπει όμως να αναλύσουμε σε μεγαλύτερο βάθος τη δυναμική του πληθωρισμού στα εξαιρετικά χρόνια – και τη λειτουργία της στρατηγικής -», είπε. «Μια άλλη εστίαση της ανάλυσης θα πρέπει να είναι η αγορά εργασίας, όχι μόνο επειδή συνδέεται στενά με την εμφανή επιβράδυνση της αύξησης της παραγωγικότητας».

Το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου Κλάας Νοτ υπογράμμισε την «επιθυμία να διατηρηθεί ένας επαρκής βαθμός ευελιξίας απέναντι σε νέα και ενδεχομένως πιο συχνά σοκ» στο μέλλον.

«Η εφαρμογή της ευελιξίας στο μέλλον θα μπορούσε να μας επιτρέψει να εξετάσουμε μικρές αποκλίσεις από τον στόχο μας, εφόσον αντιδρούμε ιδιαίτερα δυναμικά σε μεγαλύτερες αποκλίσεις», δήλωσε.

Μια αξιολόγηση της εργαλειοθήκης της ΕΚΤ – τι λειτουργεί και τι όχι – θα μπορούσε επίσης να είναι στην ημερήσια διάταξη, αναφέρει το Bloomberg. Αυτό θα μπορούσε να συνεπάγεται τον απολογισμό των προγραμμάτων αγοράς ομολόγων μεγάλης κλίμακας, που είναι ευρέως γνωστά ως ποσοτική χαλάρωση.

Το μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου Ίζαμπελ Σνάμπελ δήλωσε σε πρόσφατη ομιλία σχετικά με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των αγορών περιουσιακών στοιχείων ότι η ΕΚΤ θα πρέπει να χρησιμοποιεί το QE κυρίως σε περιόδους κρίσης, καθώς το κόστος της μπορεί να είναι πιο έντονο από ό,τι για άλλα εργαλεία.

Μιλώντας την Τετάρτη στο Ελσίνκι, ο επικεφαλής οικονομολόγος Φίλιπ Λέιν αναφέρθηκε επίσης στις αγορές ομολόγων και στις πιθανές επιπτώσεις από την απεμπλοκή τους.

«Προκειμένου να εκτιμηθούν οι επιπτώσεις της QT, είναι σημαντικό να εντοπιστούν όλες οι επιπτώσεις της συρρίκνωσης του ισολογισμού της κεντρικής τράπεζας στις τιμές των περιουσιακών στοιχείων και στις πιστώσεις σε ένα περιεκτικό πλαίσιο και να ληφθεί υπόψη η σχέση μεταξύ της ρευστότητας της κεντρικής τράπεζας και της ικανότητας διαμεσολάβησης των τραπεζών», δήλωσε.

Σε προηγούμενη ομιλία του, η Σνάμπελ υποστήριξε ότι η ΕΚΤ θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο επανεξέτασης του τρόπου με τον οποίο προβλέπει την οικονομική ανάπτυξη και τον πληθωρισμό, ώστε να βελτιώσει την επικοινωνία και να ανταποκριθεί γρήγορα – μεταξύ άλλων, προτρέποντας τους επενδυτές να εξετάσουν προσεκτικότερα τα σενάρια που παράγει σήμερα η ΕΚΤ.

Ο Νοτ δήλωσε ότι «η πιο σαφής επικοινωνία σχετικά με την αβεβαιότητα που περιβάλλει τις προβολές μας, για παράδειγμα με τη μορφή σεναρίων ή ζωνών εμπιστοσύνης, θα μπορούσε να συμβάλει στην αποπροσανατολισμό του μοναδικού τελικού σημείου του ορίζοντα προβολής» – αναφέροντας αυτό ως ένα από τα πιθανά θέματα για την αναθεώρηση.