Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα: Η διπλωματία της «μιας μείωσης των επιτοκίων»

Η μείωση των επιτοκίων στη συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας της επόμενης εβδομάδας μοιάζει με τετελεσμένη. Ακόμη και τα στοιχεία για τον πληθωρισμό και το κλίμα αυτής της εβδομάδας είναι απίθανο να σταματήσουν την περικοπή της κεντρικής τράπεζας, σύμφωνα με την ING.

Άλλωστε το έχουν προαναγγείλει οι αξιωματούχοι της. Με μια ολόκληρη «χορωδία» μελών του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ μίλησε για μείωση των επιτοκίων και οτιδήποτε άλλο εκτός από μια μείωση κατά 25 μονάδες βάσης την επόμενη εβδομάδα θα ήταν μεγάλη έκπληξη.

Μετά την 6η Ιουνίου τι; Τα αντίπαλα στρατόπεδα για τα ευρωεπιτόκια

Όπως όμως υπενθυμίζει η ING, στο παρελθόν, οι κύκλοι μείωσης επιτοκίων πυροδοτούνταν κυρίως είτε από ύφεση είτε από κρίση. Κανένα από αυτά δεν απειλεί επί του παρόντος την οικονομία της ευρωζώνης.

Κατά συνέπεια, δεν υπάρχει πιεστική ανάγκη για την ΕΚΤ να μειώσει τα επιτόκια ή να προβεί σε μεγαλύτερη σειρά περικοπών επιτοκίων. Αντίθετα, η ΕΚΤ θα μειώσει τα επιτόκια όχι τόσο επειδή πρέπει, αλλά απλώς επειδή μπορεί. Ή όπως το έθεσε ο Chief Economist, Philip Lane, η ΕΚΤ «θα καταργήσει το ανώτατο επίπεδο περιορισμού».

Είναι πραγματικά πλήρως υπό έλεγχο ο πληθωρισμός;

Τους τελευταίους μήνες, η ΕΚΤ έχει δείξει ότι έχει εμπιστοσύνη στις δικές της προβλέψεις και ικανότητες προβλέψεων. Αυτή η εμπιστοσύνη έφτασε σε νέο ιστορικό υψηλό την περασμένη εβδομάδα, όταν η πρόεδρος της ΕΚΤ Christine Lagarde δήλωσε ότι ο πληθωρισμός ήταν πλέον υπό έλεγχο.

Αυτή η σιγουριά, ωστόσο, μπορεί να ήταν λίγο πρόωρη, κατά την ING. Στην πραγματικότητα, τα εισερχόμενα στοιχεία για τον πληθωρισμό από την αρχή του έτους ήταν ελαφρώς ισχυρότερα από ό,τι αναμενόταν, κυρίως λόγω του τομέα των υπηρεσιών, και τουλάχιστον τους επόμενους μήνες ο πληθωρισμός θα μπορούσε να είναι κάπως υψηλότερος από ό,τι είχε προβλέψει η ΕΚΤ.

Αρκεί να θυμηθεί κανείς τις προβλέψεις της για τον Μάρτιο, όταν η ΕΚΤ ανέμενε ότι ο πληθωρισμός θα πέσει κάτω από το 2% το τρίτο τρίμηνο του 2025 και η ανάπτυξη αναμενόταν να επανέλθει στο δυναμικό μέχρι το τέταρτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους.

Αυτές οι προβλέψεις, ωστόσο, δεν βασίστηκαν μόνο στις τεχνικές παραδοχές ότι οι τιμές του πετρελαίου θα υποχωρήσουν περίπου στα 75 δολάρια/βαρέλι και σε μια σταθερή συναλλαγματική ισοτιμία, αλλά και στις προσδοκίες της αγοράς για περικοπές των επιτοκίων κατά περίπου 150 μονάδες βάσης μέχρι το τέλος του 2025.

Στις προβλέψεις της ΕΚΤ την επόμενη εβδομάδα, οι υψηλότερες τιμές του πετρελαίου θα μπορούσαν να διαφοροποιήσουν ελαφρώς τις προβλέψεις για τον πληθωρισμό, ενώ τα υψηλότερα επιτόκια θα πρέπει να συνηγορούν για κάπως χαμηλότερες προβλέψεις για τον πληθωρισμό.

Ταυτόχρονα, ωστόσο, η αύξηση των μισθών δεν έχει επιβραδυνθεί ακόμη, και τόσο αυτή όσο και οι εξελίξεις στον πληθωρισμό είναι πιθανό να μην δώσουν ένα ενιαίο σύνολο εκτιμήσεων.

Οι μισθολογικές εξελίξεις, ειδικότερα, θα παραμείνουν κρίσιμες. Η υψηλότερη από την αναμενόμενη αύξηση των μισθών το πρώτο τρίμηνο υποβαθμίστηκε αμέσως από μια καταχώριση στο blog της ΕΚΤ, η οποία επισήμανε αρκετούς έκτακτους παράγοντες, επιδράσεις βάσης και αποτέλεσμα κάλυψης της διαφοράς.

Οι πιο επίκαιροι δείκτες σύμφωνα με την ΕΚΤ εξακολουθούν να υποδηλώνουν συγκράτηση των μισθών. Ωστόσο, καθώς η καταχώριση του ιστολογίου ανέφερε επίσης ότι οι προβλέψεις του Μαρτίου είχαν υποθέσει αύξηση μισθών 4,1% σε ετήσια βάση φέτος, ο κίνδυνος επανεκτίμησης παραμένει υψηλός.

Για την επόμενη εβδομάδα, οι νέες προβλέψεις δύσκολα θα παρουσιάσουν αλλαγές. Η ING αναμένει μια ελαφρά ανοδική αναθεώρηση της ανάπτυξης και του πληθωρισμού για φέτος αλλά όχι αλλαγές στο προφίλ και στο χρονοδιάγραμμα της πτώσης του πληθωρισμού κάτω από το 2%. Ταυτόχρονα, ωστόσο, αυξάνονται οι κίνδυνοι ο πληθωρισμός να παραμείνει επίμονος και να μην είναι πλήρως υπό έλεγχο.

Το σκεπτικό πίσω από τη μείωση των επιτοκίων της επόμενης εβδομάδας

Στην ονομαστική τους αξία, η πρόσφατη βελτίωση των δεικτών εμπιστοσύνης καθώς και η εκ νέου επιτάχυνση του πληθωρισμού και η υψηλότερη αύξηση των μισθών θα μπορούσαν να συνηγορήσουν κατά της μείωσης των επιτοκίων την επόμενη εβδομάδα.

Ωστόσο, η επικοινωνία της ίδιας της ΕΚΤ τους τελευταίους δύο μήνες κατέστησε σχεδόν αδύνατο να μην προχωρήσει σε μείωση. Ως εκ τούτου, το σκεπτικό πίσω από την περικοπή θα είναι να μειωθεί πολύ σταδιακά το επίπεδο περιορισμού της νομισματικής πολιτικής χωρίς να τερματιστεί ο περιορισμός.

Με μια τέτοια κίνηση, η ΕΚΤ θα γινόταν και πάλι μια κεντρική τράπεζα που κοιτάζει το μέλλον, αντί για μια κεντρική τράπεζα που εστιάζει κυρίως στον πραγματικό πληθωρισμό – αποτέλεσμα της νέας εμπιστοσύνης στις δικές της προβλέψεις.

Με άλλα λόγια, οι προβλέψεις της ΕΚΤ για πτώση του πληθωρισμού κάτω από το 2% και η παραμονή εκεί από το δεύτερο εξάμηνο του 2025 και μετά, δίνουν στην ΕΚΤ το περιθώριο να μειώσει σταδιακά τα επιτόκια σύμφωνα με τις προσδοκίες της αγοράς που περιλαμβάνονται στις προβλέψεις.

«Ένα και έγινε»;

Η συνέντευξη του Philip Lane στους Financial Times έδειξε επίσης ότι ο ίδιος, τουλάχιστον, είναι υπέρ μιας σειράς μειώσεων επιτοκίων καθώς είπε ότι «η ροή δεδομένων τους επόμενους μήνες θα μας βοηθήσει να αποφασίσουμε την ταχύτητα με την οποία θα καταργήσουμε περισσότερους περιορισμούς».

Επομένως, στο μυαλό του, φαίνεται ότι είναι ζήτημα ρυθμού και όχι αν η ΕΚΤ θα άρει περισσότερους περιορισμούς, σύμφωνα με την ING. Ωστόσο, κοιτάζοντας πέρα από τον Ιούνιο, πιστεύει ότι ο δρόμος για την ΕΚΤ κάθε άλλο παρά ξεκάθαρος είναι. Ο κίνδυνος επαναφοράς έχει σαφώς αυξηθεί.

Όχι μόνο ο πληθωρισμός των ΗΠΑ ήταν ένας καλός κύριος δείκτης για τον πληθωρισμό της ευρωζώνης τα τελευταία δύο χρόνια και επί του παρόντος βρίσκεται ξανά σε ανοδική τάση, αλλά υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που δείχνουν νέους πληθωριστικούς κινδύνους. Η κυκλική ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας, καθώς και οι διαρθρωτικές ελλείψεις εργατικού δυναμικού και η ανοδική πίεση στους μισθούς θα μπορούσαν εύκολα να θέσουν ξανά σε κίνδυνο τις προβλέψεις της ΕΚΤ για τον πληθωρισμό.

Το ερώτημα εάν η μείωση των επιτοκίων της επόμενης εβδομάδας θα εμπίπτει στην κατηγορία «ένα και έγινε» θα παραμείνει αναπάντητο, αλλά ένα πράγμα είναι σαφές: ένας μεγαλύτερος ουσιαστικός κύκλος μείωσης επιτοκίων θα πραγματοποιηθεί μόνο εάν ο πληθωρισμός επιστρέψει γρήγορα στο 2%, συμπεραίνει η ING.

Οποιαδήποτε σημάδια πληθωρισμού και επίσης ισχυρότερη οικονομική δραστηριότητα θα περιόριζε τα περιθώρια ελιγμών της ΕΚΤ. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ING αναμένει μια περικοπή την επόμενη εβδομάδα και μια ΕΚΤ που, τουλάχιστον στη συνέντευξη Τύπου, θα προσπαθήσει να μην δώσει καμία μελλοντική καθοδήγηση.