Οι 4 οδηγίες Στουρνάρα προς τις τράπεζες

Σημαντικές προσαρμογές στην αρχιτεκτονική και στον τρόπο λειτουργίας τους καλούνται να προωθήσουν οι τράπεζες για να κερδίσουν της επιστροφής σε βιώσιμη ανάπτυξη των δραστηριοτήτων τους, προς όφελος της πραγματικής οικονομίας, των πελατών και των μετόχων τους.

Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας υπογραμμίζει στην Έκθεση για τη Νομισματική Πολιτική που κατέθεσε στη Βουλή ότι στο περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων, αβεβαιότητας για την εξέλιξη της πανδημίας και της επιθετικής στρατηγικής των τραπεζών για μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, οι τράπεζες θα πρέπει να μετασχηματιστούν κατάλληλα.

Αναμφίβολα πρόκειται για μία διαδικασία που έχει ήδη ξεκινήσει, ωστόσο ο κ. Στουρνάρας υπογραμμίζει την ανάγκη ταχείας εφαρμογής των δρομολογημένων δομικών αλλαγών στον κλάδο.

Συγκεκριμένα, ο κεντρικός τραπεζίτης δίνει τις 4 ακόλουθες γενικές οδηγίες στις διοικήσεις των συστημικών ομίλων:

1. Επανεξέταση επιχειρηματικού μοντέλου

2. Επανέλεγχος της επάρκειας των προβλέψεων για τον πιστωτικό κίνδυνο και ειδικότερα την ικανότητα αποπληρωμής δανείων από δανειολήπτες που επλήγησαν από την πανδημία, δεδομένου ότι τα μέτρα στήριξης αλλοιώνουν την πραγματική εικόνα.

3. Ενίσχυση των πηγών οργανικής κερδοφορίας, ποιοτικά και ποσοτικά

4. Περαιτέρω αύξηση των ποιοτικών κεφαλαίων τους

Οι προκλήσεις

Οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές για τις ελληνικές τράπεζες είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την εξέλιξη της πανδημίας και τις επιπτώσεις της στην πραγματική οικονομία, αλλά και με την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αναφέρει ο κ. Στουρνάρας.

Όπως εξηγεί, το περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων ασκεί πίεση στα καθαρά έσοδα από τόκους, αναδεικνύοντας την ανάγκη νέων χορηγήσεων, αναζήτησης εναλλακτικών των επιτοκιακών πηγών εσόδων και περαιτέρω εξορθολογισμό του κόστους μέσω και της επιτάχυνσης του ψηφιακού μετασχηματισμού.

Όσον αφορά τον πιστωτικό κίνδυνο, αναμένει αύξηση εξαιτίας της επιδείνωσης της  χρηματοοικονομικής κατάστασης επιχειρήσεων και νοικοκυριών και του γεγονότος ότι σημαντικό μέρος των δανείων που τελούσαν σε αναστολή πληρωμών ταξινομείται ως αυξημένου κινδύνου. Συνεπώς, εκτιμάται ότι θα προκύψουν νέα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια (ΜΕΔ), ως αποτέλεσμα της πανδημίας.

Σύμφωνα με τον διοικητή της ΤτΕ, από το 2021 και μετά τα πιστωτικά ιδρύματα θα πρέπει να ενισχύσουν τα επαναλαμβανόμενα έσοδά τους μέσω νέων χορηγήσεων δανείων, αύξησης των μη επιτοκιακών εσόδων και περαιτέρω περιστολής δαπανών μέσω της αξιοποίησης της τεχνολογίας.

Ο ίδιος τονίζει ότι κρίσιμη για την κερδοφορία και το ύψος των προβλέψεων για τον πιστωτικό κίνδυνο, θα είναι η εξέλιξη της ποιότητας του ενεργητικού μετά τη λήξη των μέτρων στήριξης της Πολιτείας και των προγραμμάτων διευκόλυνσης των αποπληρωμών δανείων που προσφέρουν οι τράπεζες στους πελάτες τους.

Η κεφαλαιακή επάρκεια

Αναφορικά με την κεφαλαιακή επάρκεια, τόσο ο Δείκτης Κεφαλαίου Κοινών Μετοχών (Common Equity Tier 1 – CET1) όσο και ο Δείκτης Κεφαλαιακής Επάρκειας σε ενοποιημένη βάση, υποχώρησαν ελαφρώς το α΄ τρίμηνο του 2021 σε σύγκριση με το 2020, αλλά παρέμειναν σε ικανοποιητικό επίπεδο (13,6% και 15,6% αντίστοιχα στο τέλος Μαρτίου του 2021).

Ωστόσο, υπογραμμίζει ο κ. Στουρνάρας, υπολείπονται του ευρωπαϊκού μέσου όρου. «Η υποχώρηση οφείλεται στο γεγονός ότι η μείωση των εποπτικών ιδίων κεφαλαίων ήταν μεγαλύτερη από εκείνη των σταθμισμένων ως προς τον κίνδυνο στοιχείων ενεργητικού. Ενσωματώνοντας την πλήρη επίδραση του Διεθνούς Προτύπου Χρηματοοικονομικής Αναφοράς 9 (ΔΠΧΑ 9), ο δείκτης CET1 διαμορφώθηκε σε 11,8% και ο Δείκτης Κεφαλαιακής Επάρκειας σε 13,8%» αναφέρει σχετικά ο κεντρικός τραπεζίτης.

Σημειώνει δε πως περίπου το 65%, κατά μέσο όρο, των κεφαλαίων CET1 των τραπεζών αντιστοιχεί σε αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση έναντι του Ελληνικού Δημοσίου.

«Αυτό το γεγονός χρήζει αντιμετώπισης, ιδίως αν ληφθεί υπόψη ότι το ποσοστό που αντιπροσωπεύει η αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση στα συνολικά κεφάλαια των τραπεζών εκτιμάται ότι θα αυξηθεί στο πλαίσιο της παρούσας στρατηγικής για τη μείωση των ΜΕΔ» υποστηρίζει ο κ. Στουρνάρας.