Αρκεί το Ευρωταμείο;

Αρκούν τα 30,5 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης για να γυρίσει σελίδα η ελληνική οικονομία; Ολοι συμφωνούν ότι τα χρήματα αυτά ήταν μάνα εξ ουρανού για τη χώρα μας. Για να μπορέσει να ορθοποδήσει, χρηματοδοτώντας τις επενδύσεις και τις μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη την επόμενη μέρα, μετά την πανδημία.

Πράγματι τα 12,7 δισ. ευρώ των χαμηλότοκων δανείων προορίζονται για επενδύσεις από τον ιδιωτικό τομέα, πολύ μεγαλύτερου εκτοπίσματος αν προσθέσει κανείς στα κονδύλια αυτά τα δάνεια των τραπεζών και τη μόχλευση από τους ευρωπαϊκούς επενδυτικούς οργανισμούς (Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων κ.ά.). Τα υπόλοιπα 17,8 δισ. ευρώ θα καλύψουν το κόστος μιας σειράς μεγάλων μεταρρυθμίσεων που αναμένεται να βελτιώσουν όλη τη λειτουργία του κρατικού μηχανισμού συντελώντας σε μια πραγματική επανάσταση – όπως ελπίζεται – στις σχέσεις του Δημοσίου με τον πολίτη και τον επιχειρηματικό κόσμο.

Ολα αυτά με βάση τις αξιόπιστες μελέτες που έχουν ήδη δημοσιευθεί αναμένεται να προσθέτουν από 6,9 έως 8,5 μονάδες στο ΑΕΠ έως το 2026, ενώ η θετική αναπτυξιακή επίδραση προβλέπεται ότι θα συνεχισθεί με υψηλούς ρυθμούς τις επόμενες δεκαετίες. Μιλάμε για μια διαδικασία εγχώριας μεγέθυνσης και εκσυγχρονισμού των δομών και των θεσμών που σε κάθε περίπτωση είχε ανάγκη η χώρα για να μπορεί να βλέπει το μέλλον με αισιοδοξία. Αρκεί όμως;

Το ερώτημα επιμένει με διάφορες μορφές: Ποιο θα είναι το προφίλ της ελληνικής οικονομίας μετά από όλα αυτά; Θα είναι μία σύγχρονη οικονομία προσανατολισμένη, όπως και σήμερα, στις υπηρεσίες περιμένοντας τους τουρίστες το καλοκαίρι, ευάλωτη σε κάθε είδους ακραίο καιρικό φαινόμενο στον πλανήτη; Θα εξακολουθήσει να στηρίζεται στην κατανάλωση και όχι στην παραγωγή; Και αν το ζητούμενο είναι – και πρέπει να είναι – να μπορέσει κάποτε η Ελλάδα να θέσει τις βάσεις για μια ανάπτυξη που θα στηρίζεται σε μεγάλο μέρος στη δική της παραγωγή, ποια είναι η απάντηση;

Καλώς ή κακώς οι τράπεζες δεν μπορούν να κάνουν αναπτυξιακή πολιτική και να κατευθύνουν τις επενδύσεις σε τομείς με μοναδικό κριτήριο το συνολικό αποτύπωμα για τη χώρα. Το κράτος μπορεί. Θέτοντας το ίδιο τη στρατηγική, τα κίνητρα και τους στόχους. Για παράδειγμα, αφού το μέλλον είναι η ηλεκτροκίνηση γιατί να μην είναι βασικός στόχος της επόμενης δεκαετίας παραγωγή ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην Ελλάδα; Γιατί η χώρα μας να εισάγει ηλιακά πάνελ ή ανεμογεννήτριες χάνοντας ένα μεγάλο μέρος της υπεραξίας που υπόσχεται στο μέλλον η μεγάλη ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας;

Τέτοιοι φιλόδοξοι στόχοι πρέπει να τεθούν για να μπορούμε να μιλάμε για ουσιαστική αλλαγή σελίδας. Από μόνο του το μοντέλο των ΣΔΙΤ (συγχρηματοδότηση έργων από τον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα) δεν φθάνει. Χρειάζεται ένα συνολικό αναπτυξιακό σχέδιο βασισμένο στην παραγωγική διαδικασία με βασική επιδίωξη την αυτοτροφοδοτούμενη ανάπτυξη.