Οι 8+2 άξονες για να ανεβάσουν στροφές τα ελληνικά logistics

Φουλ στα δίκτυα και κίνητρα για added value services για να ανεβάσουν στροφές τα ελληνικά logistics απέναντι στον διεθνή ανταγωνισμό. Λιμάνια, αεροδρόμια, σιδηρόδρομος, ευρυζωνικές υπηρεσίες συνθέτουν το παζλ των δικτύων που είναι απαραίτητα για να μπορέσει η χώρα μας να αξιοποιήσει τη γεωστρατηγική της θέση. Η πανδημία του κορωνοϊού, αλλά και οι γεωπολιτικές συνθήκες που επικρατούν, έχουν ανακατέψει την τράπουλα δίνοντας στην χώρα μας την ευκαιρία (ίσως την τελευταία) να γίνει πραγματικά εμπορευματικός κόμβος στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει ήδη βάλει μπροστά τις μηχανές για την ενεργοποίηση του μεγαλύτερου πακέτου σιδηροδρομικών έργων νέας γενιάς, ύψους 3,3 δισ. ευρώ, μες το επόμενο διάστημα. Ήδη, η ΕΡΓΟΣΕ στο κλείσιμο του καλοκαιριού προκήρυξε τέσσερα έργα, συνολικού προϋπολογισμού 373,9 εκατ. ευρώ, με τα οποία κλείνει τον δεκαετή -και πλέον- κύκλο της προσπάθειας εκσυγχρονισμού του υφιστάμενου δικτύου.

Συγχρόνως, ο «λευκός καπνός» που βγήκε μες το καλοκαίρι για την παραχώρηση της Εγνατίας Οδού, δημιουργεί νέες προοπτικές για τη Βόρεια Ελλάδα, καθώς ο συνδυασμός οδικών, σιδηροδρομικών, αεροπορικών συνδέσεων και εμπορευματικών κέντρων αποτελεί προαπαιτούμενο για την άνθιση των συνδυασμένων μεταφορών.

Ενδεικτικό του δρόμου που πρέπει να διανυθεί είναι το γεγονός ότι στο σύνολο των εθνικών και διεθνών εμπορευματικών ροών της χώρας μας, ποσοστό 74% αφορά στην οδική μεταφορά, το 25,7% στη θαλάσσια, ενώ το εμπορευματικό σιδηροδρομικό και αεροπορικό έργο καταλαμβάνουν αντίστοιχα μόλις το 0,2% και 0,02%.

Η γεωπολιτική ευκαιρία

Όπως σημειώνει ο κ. Νικόλαος Ροδόπουλος, μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Ανάπτυξης Logistics και επικεφαλής της OnLine Data, στο κείμενο πολιτικής για την εφοδιαστική, που δημοσίευσε η διαΝΕΟσις, στην παρούσα διεθνή συγκυρία, η μεταφορά της παραγωγής σε διεθνές επίπεδο στην Ασία, με επίκεντρο την Κίνα, φέρνει τον περίφημο «Δρόμο του Μεταξιού» να περνά από την Ελλάδα, με κύρια πύλη το λιμάνι του Πειραιά. Η συντομότερη διαδρομή προς την Ευρώπη μέσω του Σουέζ και η βεντάλια «μεταφορικών δρόμων» προς τη Βόρεια, Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη έχει ως διάδρομο τον Πειραιά και την Ελλάδα.

Η διεθνής επανεκκίνηση, που όπως όλα δείχνουν ξεκινά το 2021, θα αυξήσει την εμπορευματική δραστηριότητα στις μεταφορές κατά 2,6 φορές ως το 2050, σύμφωνα με το ITF Transport Outlook 2021. Οι προοπτικές που ανοίγονται για τη χώρα μας είναι μεγάλες, όμως ο δρόμος που έχει να διανύσει για να εξαργυρώσει αυτή την ευκαιρία είναι μακρύς, ενώ ο ανταγωνισμός εντείνεται.

Οι «ολλανδικοί» άξονες και πόσο απέχει η Ελλάδα

Το αποτύπωμα που μπορεί να έχει η εφοδιαστική σε μια οικονομία είναι σημαντικό. Για παράδειγμα, στην Ολλανδία, που κυριαρχεί στο πεδίο της εφοδιαστικής, η προστιθέμενη αξία που δημιουργείται ετησίως ανέρχεται σε 55 δισ. ευρώ και αντιστοιχεί σε 813.000 θέσεις εργασίας.

Αυτό εξαρτάται βεβαίως σε μεγάλο βαθμό και την ετοιμότητα μιας αγοράς ώστε να παραγάγει εγχώριο πλούτο με «όχημα» το διερχόμενο φορτίο. Αυτό σημαίνει ότι τα containers, για παράδειγμα, που φτάνουν στην Ελλάδα, κυρίως μέσω του λιμανιού του Πειραιά, θα πρέπει και να κάνουν στάση στη χώρα τροφοδοτώντας υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας, όπως η συναρμολόγηση, η (ανα-)συσκευασία, το labelling και ο ποιοτικός έλεγχος. Ένας κλάδος της εφοδιαστικής τον οποίο η χώρα μας θα πρέπει να «χτίσει» από μηδενική βάση.

Σύμφωνα με το αρμόδιο συμβούλιο για τις διεθνείς διαμεταφορές της Ολλανδίας, 8 άξονες καθορίζουν την ανταγωνιστικότητα μιας αγοράς ως προς την εκμετάλλευση του διερχόμενου φορτίου. Κι αυτοί είναι οι εξής:

1. Εξαιρετική συνδεσιμότητα σε όλους τους ευρωπαϊκούς προορισμούς

2. Αεροδρόμια παγκόσμιας κλάσης, κορυφαίοι λιμένες και οδικά και σιδηροδρομικά δίκτυα

3. Ψηφιακή αναβάθμιση μέσω ευρυζωνικών δικτύων υψηλής ταχύτητας

4. Παγκόσμιας κλάσης φορολογικό και τελωνειακό περιβάλλον

5. Καλό επιχειρηματικό κλίμα για μια βέλτιστη ευρωπαϊκή εφοδιαστική

6. Ισχυρή βάση logistics για το ηλεκτρονικό εμπόριο

7. Εξειδικευμένοι πάροχοι υπηρεσιών logistics

8. Iκανότητα και ποιότητα υπηρεσιών logistics

Παράμετροι

Σε αυτούς προστίθενται δύο ακόμη παράμετροι που έχουν να κάνουμε με τις απαραίτητητες υποδομές, δηλαδή τα Εμπορευματικά Κέντρα εθνικής εμβέλειας (Logistic Parks / Hubs), όπως αυτό που είναι σε αναμονή εδώ και χρόνια στο Θριάσιο Πεδίο, και εσχάτως φαίνεται ότι βλέπει φως στην άκρη του τούνελ, καθώς και τα Επιχειρηματικά Πάρκα Εφοδιαστικής.

Πρόκειται για 8 + 2 άξονες ανταγωνιστικότητας, στους οποίους, όπως σημειώνεται στο policy paper της διαΝΕΟσις, η χώρα μας υστερεί σε μεγάλο βαθμό. Ως εκ τούτου, πρέπει στις άμεσες προτεραιότητες της κυβέρνησης να είναι η επίλυση των ζητημάτων που έχουν να κάνουν με τις βασικές υποδομές και το θεσμικό και φορολογικό πλαίσιο.

Όπως εκτιμάται, η δυναμική του τομέα της εφοδιαστικής είναι τέτοια, που μια «μετατόπιση» από την Ολλανδία στην Ελλάδα του 20% της δραστηριότητας logistics, θα μπορούσε να αυξήσει τον ετήσιο τζίρο στη χώρα μας κατά 13,75 δισ. και να δημιουργηθούν πάνω από 200.000 νέες θέσεις εργασίας. Σημειώνεται ότι σήμερα, ο ετήσιος τζίρος της εφοδιαστικής αλυσίδας στην Ελλάδα εκτιμάται, βάσει ερευνών, ότι κυμαίνεται από 15 ως 17 δισ. ευρώ.