Στίγκλιτς – Γιατί η Ευρώπη δεν πρέπει να επιστρέψει στους «παλιούς» δημοσιονομικούς κανόνες

«Πριν από τις ομοσπονδιακές εκλογές της Κυριακής στη Γερμανία, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο Ολαφ Σολτς, ηγέτης του κεντροαριστερού SPD και νυν υπουργός Οικονομικών, θα διαδεχθεί την Άνγκελα Μέρκελ ως καγκελάριος». Με αυτή την πρόταση ξεκινά το άρθρο του στους Financial Times o νομπελίστας οικονομολόγος και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Κολούμπια, Τζόζεφ Στίγκλιτς, εκθέτοντας παράλληλα διάφορα ερωτήματα σχετικά με το σχήμα του συνασπισμού του οποίου θα ηγηθεί ο Σολτς, αλλά και κατεύθυνση που θα ακολουθήσει η Γερμανία, και κατ’ επέκταση η Ευρώπη, στη μετα-Μέρκελ εποχή.

Ο κ. Στίγκλιτς υπενθυμίζει ότι οι ευρωπαϊκές χώρες, σε μια προσπάθεια να ανταποκριθούν στην κατάσταση έκτακτης ανάγκης που δημιούργησε η πανδημία, εγκατέλειψαν τους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ που διέπουν τα ελλείμματα και τον λόγο χρέους προς ακαθάριστο εγχώριο προϊόν, τον δανεισμό και τις δαπάνες για να διατηρήσουν τις οικονομίες τους ζωντανές.

Τονίζει επίσης, ότι η Γερμανία θεωρείται εδώ και καιρό ότι είναι ο πιο ενθουσιώδης υπέρμαχος των σκληρών και κανόνων για τον δανεισμό, ακόμα κι αν δεν τους τηρούσε πάντα πιστά. Θυμίζει μάλιστα το 2004, όταν το δημοσιονομικό έλλειμμα της Γερμανίας είχε ανέλθει στο 3,7% του ΑΕΠ, σημαντικά πάνω από το 3% που ορίζεται από τους κανόνες του Μάαστριχτ.

Για τον Νομπελίστα οικονομολόγο, το μεγάλο ερώτημα τώρα, που οι Ευρωπαίοι επανέρχονται σε κάποια κανονικότητα, είναι οι κανόνες που διέπουν τις δαπάνες και τον δανεισμό θα πρέπει να επανέλθουν στα προηγούμενα πρότυπα.

Και καταλήγει λέγοντας ότι η ΕΕ θα αναλάμβανε τεράστιο ρίσκο αν επιστρέψει στους παλιούς απαξιωμένους κανόνες. Η επαναφορά του χρέους προς το ΑΕΠ στο 60 % γρήγορα, όταν ορισμένες χώρες έχουν ποσοστά διπλάσια από αυτόν τον λόγο, θα τιμωρούσε ξανά με υψηλότερη φορολογία και χαμηλότερη ευημερία μια γενιά που βρίσκεται σε πίεση από το 2008.

Η κοινωνική συνοχή, η οποία είναι ζωτικής σημασίας μέρος οποιουδήποτε σχεδίου ανάκαμψης, θα θυσιάζονταν στο βωμό ενός αριθμού που έχει μικρή αξία. Για την εξισορρόπηση του συστήματος προς τους νέους και τους χαμηλόμισθους θα χρειαστούν συνεχείς επενδύσεις. Με τους λαϊκιστές έτοιμους να τρέφονται με τη δυσαρέσκεια, οι κίνδυνοι για το ευρωπαϊκό εγχείρημα είναι προφανείς.

«Τώρα είναι η ευκαιρία να χαράξουμε μια καλύτερη πορεία για την Ευρώπη. Οι παλιοί κανόνες δεν θα κρατήσουν στη ζωή ένα σκάφος που πλοηγείται σε ασταθή νερά. Αυτό που χρειάζεται είναι μια νέα, πιο ευέλικτη και πιο προσεκτική προσέγγιση στη μακροοικονομική και δημοσιονομική διαχείριση» προσθέτει.