Χορεύοντας με το όριο χρέους

Project Syndicate

Tο 2011, όταν ήταν ακόμη αντιπρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, η Janet Yellen διαβεβαίωσε τους συναδέλφους της ότι το δράμα γύρω από το ανώτατο όριο χρέους της ομοσπονδιακής κυβέρνησης «συνήθως αποδεικνύεται ότι είναι μόνο θέατρο». Θέατρο του παραλόγου, θα μπορούσε κανείς να προσθέσει. Μια δεκαετία αργότερα, η συζήτηση για το ανώτατο όριο του χρέους διαμορφώνεται ως μια τραγωδία. Μέχρι τώρα, το Κογκρέσο κατάφερνε πάντα να αποτρέψει τα χειρότερα.

Η αβεβαιότητα, όπως μας υπενθύμισε η κρίση του Covid-19, είναι αυτό που φοβούνται περισσότερο οι επενδυτές και η αβεβαιότητα θα αυξηθεί με αναστολή πληρωμής τόκων άγνωστης διάρκειας. Τα χρηματιστήρια θα αντιδρούσαν αρνητικά. Επιπλέον, επειδή τα χρεόγραφα του Δημοσίου χρησιμοποιούνται ως εγγύηση σε ένα ευρύ φάσμα ιδιωτικών χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, οι αγορές βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης θα υποτιμηθούν εάν το υπουργείο Οικονομικών αναγκαστεί να αναστείλει τις πληρωμές τόκων.

Οι εκτιμήσεις για τις οικονομικές συνέπειες κυμαίνονται από βαθιά επιζήμιες έως καταστροφικές. Μια αντιπροσωπευτική πρόβλεψη υποδηλώνει ότι το ΑΕΠ θα μειωθεί κατά 4%, ενώ η ανεργία θα αυξηθεί στο 9%. Η Fed θα επέμβει, φυσικά, όπως κάνει σε κάθε κρίση. Θα ενεργοποιήσει έκτακτα μέτρα που συζητήθηκαν ενόψει προηγούμενων κρίσεων στο ανώτατο όριο του χρέους. Θα αγόραζε χρεωστικούς τίτλους του Δημοσίου και θα τους δεχόταν ως εγγύηση στις δανειοληπτικές της πράξεις, αν και στις πλέον χαμηλές τιμές της αγοράς τους. Αλλά αυτό θα έβαζε τη Fed σε δύσκολη θέση. Θα βρεθεί εν μέσω πολιτικής σύγκρουσης. Οι Δημοκρατικοί θα την επικρίνουν επειδή προστατεύει τους Ρεπουμπλικάνους από τις συνέπειες της αδράνειάς τους. Οι Ρεπουμπλικάνοι θα κατηγορούσαν τη Fed για συνέργεια με τη «σοσιαλιστική» ατζέντα των Δημοκρατικών.

Εξυπνοι αναλυτές προτείνουν ότι όλα αυτά θα μπορούσαν να αποφευχθούν εάν το υπουργείο Οικονομικών έθετε απλώς τις πληρωμές τόκων ως πρώτη προτεραιότητα. Θα μπορούσε να συνεχίσει να τις πληρώνει από τα φορολογικά έσοδα, μειώνοντας παράλληλα τις άλλες δαπάνες κατά 40%. Αυτό όμως προϋποθέτει τρομερά τεχνικά προβλήματα. Και αν πιστεύετε ότι το Κογκρέσο θα ήταν διατεθειμένο να μειώσει τις παροχές κοινωνικής ασφάλισης και τις στρατιωτικές αμοιβές για τη διάσωση των κατόχων ομολόγων, τότε ζείτε σε μια πολιτική φαντασία.

Κάποια ελπίδα παραμένει, ένα νομοσχέδιο συμφιλίωσης που εγκρίθηκε από τα κόμματα. Ούτε αυτό είναι εύκολο όμως.

Ο Barry Eichengreen είναι καθηγητής Οικονομικών στο University of California, Berkeley και πρώην σύμβουλος στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.