«Πράσινες» διαδρομές δημιουργούνται στην ναυτιλία

Μπορεί η σύνοδος για το κλίμα COP26 που ολοκληρώθηκε πρόσφατα στη Γλασκώβη να μην έφερε τα αποτελέσματα που πολλοί ήλπιζαν, αλλά φαίνεται ότι για τη ναυτιλία φαίνεται ότι αποτέλεσε μεγάλη επιτυχία.

Στη σύνοδο αυτή 22 χώρες υπέγραψαν συμφωνία υποσχόμενες να δημιουργήσουν ειδικές πράσινες ναυτιλιακές διαδρομές. Πρόκειται για κανάλια μεταφορών που θα λειτουργούν με μηδενικές καθαρές εκπομπές άνθρακα από άκρη σε άκρη -τα οποία θα περιλαμβάνουν και πλοία και επίγειες υποδομές- κανάλια τα οποία είναι γνωστά ως «πράσινες θαλάσσιες διαδρομές».

Σύμφωνα με τη Διακήρυξη Clydebank, όπως ονομάστηκε, μέχρι το 2025 θα δημιουργηθούν έξι τέτοιες πράσινες θαλάσσιες διαδρομές.

Το σημαντικό είναι ότι ανάμεσα στις χώρες που έχουν υπογράψει βρίσκονται οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία, η Βρετανία, η Γερμανία, η Γαλλία, η Αυστραλία, ο Καναδάς και η Νέα Ζηλανδία. Ο συνασπισμός αυτός θα προχωρήσει σε έρευνες για να βρει ποιες θα είναι οι καλύτερες αυτές πράσινες διαδρομές αλλά και να περιληφθούν τέτοιες διαδρομές στα εθνικά σχέδια που απαιτούνται με βάση τη Συνθήκη του Παρισιού για το κλίμα.

Ανάλυση από το University College London αναφέρει ότι οι πράσινες αυτές θαλάσσιες μεταφορές είναι κρίσιμες, όπως χαρακτηρίζονται, για να μπορέσει να επιτευχθεί η κατά το νωρίτερο δυνατό υιοθέτηση μακροπρόθεσμων λύσεων απανθρακοποίησης για τη διεθνή ναυτιλία από όπου προέρχεται το 3% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων που συμβάλλουν στη δημιουργία του φαινομένου του θερμοκηπίου.

Οι χώρες που έχουν υπογράψει τη Διακήρυξη Clydebank δεσμεύονται για τη δημιουργία πράσινων ζωνών κυκλοφορίας πλοίων τα οποία θα χρησιμοποιούν πιο καθαρά καύσιμα όπως μεθανόλη και αμμωνία. Αφού δημιουργηθούν οι πρώτες έξι από τις διαδρομές αυτές έως το 2025 στη συνέχεια θα αναληφθεί δράση για να επεκταθεί κι άλλο η πρακτική αυτή με επιπλέον αντίστοιχες διαδρομές, ή τη μεταφορά περισσότερων πράσινων πλοίων στις διαδρομές αυτές ή και τα δύο.

Επειδή πρόκειται για τη ναυτιλία, η συμφωνία εγείρει και ζητήματα πολιτικής καθώς η Διακήρυξη Clydebank δεν είναι δεσμευτική ούτε περιλαμβάνει μηχανισμούς συμμόρφωσης ή συγκεκριμένους στόχους πράσινων επενδύσεων και μείωσης εκπομπών ρύπων, σημειώνει η Ουάσιγκτον Ποστ. Ωστόσο, η συμφωνία αυτή αποτελεί πολύ μεγάλο βήμα για τις περιβαλλοντικές οργανώσεις οι οποίες ζητούν συνεχώς μείωση των εκπομπών άνθρακα από τον κλάδο των ναυτιλιακών.

Τι περιλαμβάνει η συμφωνία

Οι χώρες που υπογράφουν τη Διακήρυξη θα συνεργαστούν με το ναυτιλιακό κλάδο για να επενδύσουν σε πράσινες λιμενικές υποδομές και να δημιουργήσουν ολοκληρωμένα προγράμματα για αντίστοιχες πράσινες ναυτιλιακές δραστηριότητες. Υπόσχονται επίσης πως θα αναπτύξουν ρυθμιστικό πλαίσιο και κίνητρα για τη δημιουργία και ενίσχυση της ζήτησης για πλοία με καθαρές μηδενικές εκπομπές που θα κινούνται σε συγκεκριμένες διαδρομές. Πρόκειται μεταξύ άλλων για τη διαδρομή μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων μεταξύ της Ασίας και της Ευρώπης, η οποία αυτή τη στιγμή παράγει τις περισσότερες εκπομπές παγκοσμίως από οποιαδήποτε άλλη ναυτιλιακή διαδρομή. Οι εμπλεκόμενες πλευρές και περιβαλλοντικές οργανώσεις ελπίζουν ότι σε δεύτερη φάση οι πράσινες αυτές διαδρομές στη ναυτιλία θα επηρεάσουν θετικά ολόκληρο τον κλάδο, οδηγώντας σε μηδενισμό των καθαρών εκπομπών άνθρακα για όλες τις θαλάσσιες μεταφορές και τις αλυσίδες εφοδιασμού σε όλο τον πλανήτη.

Πολλά κράτη έχουν προσπαθήσει στο παρελθόν να μειώσουν τις εκπομπές ρύπων από τη ναυτιλία, για παράδειγμα με την επιβολή φόρου άνθρακα και προτύπων εκπομπών στον κλάδο. Αυτό ήταν το καθήκον του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού, ή ΙΜΟ, της ειδικής υπηρεσίας των Ηνωμένων Εθνών που είναι αρμόδια για το ρυθμιστικό πλαίσιο στη ναυτιλία. Όμως η Διακήρυξη Clydebank ακολουθεί διαφορετική προσέγγιση για τη μείωση των εκπομπών στη ναυτιλία. Δεν βασίζεται στον ΙΜΟ, ούτε επιβάλλει ποινές όπως ο παγκόσμιος φόρος άνθρακα. Αντίθετα, οι χώρες σκοπεύουν να παράσχουν θετικά κίνητρα για να ενθαρρύνουν την υιοθέτηση πράσινων καυσίμων και τεχνολογιών.

Βασικό μέλος αυτής της πράσινης ναυτιλιακής συμμαχίας είναι η Maersk, η μεγαλύτερη ναυτιλιακή εταιρεία στον κόσμο. Η Maersk παρήγγειλε πρόσφατα οκτώ νέα πλοία μηδενικών καθαρών εκπομπών άνθρακα και δημιούργησε νέο ερευνητικό κέντρο για αντίστοιχες Η υποστήριξη της Maersk στην ιδέα των πράσινων ναυτιλιακών διαδρομών συνέβαλε στη συμφωνία στο COP26 αναφέρει επίσης η Ουάσιγκτον Ποστ.