Ο πληθωρισμός δεν είναι στατιστική

Η τρέχουσα άνοδος του πληθωρισμού τόσο στη χώρα μας όσο και διεθνώς έχει προκαλέσει μια ορισμένη αμηχανία. Δεν είναι μόνο ότι διαψεύδονται τα θεωρητικά σχήματα που υποστήριζαν πως είχαμε ξεπεράσει το πρόβλημα, όσο ότι οι κυβερνήσεις ανησυχούν πως η αντιμετώπιση του πληθωρισμού θα ακυρώσει τα μέτρα και τις πολιτικές με τις οποίες εξασφάλισαν τη σχετικά γρήγορη επιστροφή στην ανάπτυξη μετά το πρώτο «πανδημικό σοκ» και ταυτόχρονα απέτρεψαν τη μετατροπή της υγειονομικής κρίση σε κοινωνική.

Βεβαίως την ίδια στιγμή οποιαδήποτε επιστροφή στην «οικονομική ορθοδοξία» σε σχέση με την αντιμετώπιση του πληθωρισμού στην πραγματικότητα σημαίνει επιστροφή σε μέτρα περιοριστικής πολιτικής και λιτότητας σε μια συγκυρία όπου υποτίθεται ότι προτεραιότητα είναι η τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας.

Αυτό απλώς θα έκανε τα πράγματα χειρότερα, εάν αναλογιστούμε ότι η αύξηση του πληθωρισμού σε μεγάλο βαθμό είναι – ως ακρίβεια – και μια βίαιη αναδιανομή εισοδήματος σε βάρος των εργαζομένων και συνολικά των λαϊκών τάξεων, ιδίως από τη στιγμή που η χώρα μας έχει ακόμη αρκετά υψηλή ανεργία, ώστε να αναιρείται και η δυνατότητα μιας ανάλογα «διορθωτικής» ανόδου των μισθών.

Αλλωστε, ας μην ξεχνάμε ότι δεν μετράει μόνο ο πληθωρισμός αλλά και το εάν και σε ποιον βαθμό οι αυξήσεις των αποδοχών τον υπερκαλύπτουν ή εάν μειώνονται οι πραγματικές αποδοχές. Ιδίως όταν τα προϊόντα και οι υπηρεσίες που ηγούνται της αύξησης του πληθωρισμού κατεξοχήν πλήττουν τα λαϊκά στρώματα, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το κόστος στέγασης.

Το γεγονός ότι ένα μέρος των αυξήσεων των τιμών δεν αφορά απλώς την ενσωμάτωση της αύξησης του κόστους ή τα διαβόητα προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες, αλλά επιλογές «προεξόφλησης» μιας γενικής ανόδου των τιμών και μάλλον διεύρυνσης του περιθωρίου κέρδους, υποδηλώνει ότι όσο και εάν έχουν δαιμονοποιηθεί η παρέμβαση του κράτους στη διαμόρφωση των τιμών, η θέσπιση πλαφόν ή ακόμη και η ξεχασμένη «διατίμηση», αυτά αποτελούν μέτρα οικονομικής πολιτικής που πρέπει να επιστρέψουν.