Ουκρανία: Η μεσοβέζικη απόφαση για το Swift και η εναλλακτική του Πούτιν με την Κίνα

Η απόφαση για τον αποκλεισμό ρωσικών τραπεζών από το SWIFT αποτελεί σημαντικό μέτρο πίεσης για τον Πούτιν.

Όμως, «είναι ένα ξίφος με δύο κόψεις».

Και γι’ αυτό η απόφαση που ελήφθη είναι μεσοβέζικη. Γιατί θα υπάρξουν οικονομικές επιπτώσεις για τη Δύση και γιατί ο Πούτιν έχει εναλλακτικές.

Συγκεκριμένα προβλέπει ότι δεν αφορά όλες τις ρωσικές τράπεζες αφού αναφέρει χαρακτηριστικά: «οι επιλεγμένες ρωσικές τράπεζες θα αφαιρεθούν από το σύστημα ανταλλαγής μηνυμάτων SWIFT. Αυτό θα διασφαλίσει ότι αυτές οι τράπεζες θα αποσυνδεθούν από το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα και θα βλάψει την ικανότητά τους να λειτουργούν παγκοσμίως».

Προφανώς και αποτελεί ένα σκληρό μέτρο αφού επί της ουσίας δεν θα μεταφέρονται χρήματα από τη Δύση στη Ρωσία και αντίστροφα. Όμως ταυτόχρονα σημαίνει πως κάποιες τράπεζες και για ορισμένες συναλλαγές – ενδεχομένως προμήθεια αερίου ή πετρελαίου  από τη Ρωσία μπορεί να εξαιρούνται. Και τούτο γιατί η ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία και της Ευρώπης αλλά και των ΗΠΑ -εισαγωγές πετρελαίου 35%- είναι μεγάλη.

Είναι βέβαιο ότι η απόφαση είναι πρωτίστως πολιτική και απαιτούνται σύντομα διευκρινήσεις για τις εξαιρέσεις.

Εξάλλου, ένας πλήρης αποκλεισμός των ρωσικών τραπεζών θα επέφερε απόλυτη αποσύνδεση της ρωσικής οικονομίας από το δολάριο, κάτι που θα επέφερε σημαντικό πλήγμα στο κύρος και την ισχύ των ΗΠΑ.

Η Ρωσία, το 2014 είχε απειληθεί ξανά με αποκλεισμό από το SWIFT λόγω των γεγονότων στην Κριμαία, αλλά το μέτρο δεν υλοποιήθηκε.

Και προφανώς τόσο η Ρωσία όσο και η Κίνα είχαν το χρόνο να αναπτύξουν δικά τους συστήματα, ανάλογα με το SWIFT.

H Μόσχα θα μπορούσε θεωρητικά να κάνει συναλλαγές με το κινεζικό, το CIPS (Cross-Border International Payments System), το οποίο είναι υπό ανάπτυξη από το 2015, δηλαδή ένα χρόνο μετά τις απειλές της Δύσης του 2014. Δηλαδή σύνδεση με το γουάν και δεν θα πρέπει να ξεχνούμε ότι μεγάλο χρέος των ΗΠΑ το κατέχει η Κίνα.

Το σύστημα αυτό που υλοποιήθηκε για την εκκαθάριση διεθνών συναλλαγών σε γουάν περιλαμβάνει μόνον 80 ξένες τράπεζες αλλά δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να αξιοποιηθεί. Συνολικά, χρησιμοποιείται από 980 οργανισμούς σε 96 χώρες. Κυρίως, Ιαπωνικές, Ρωσικές και Αφρικανικές τράπεζες σύμφωνα με στοιχεία του Reuters του 2020. 

Πολλές μεγάλες διεθνείς τράπεζες είναι μέτοχοι του Κινεζικού διατραπεζικού εργαλείου, όπως:  HSBC, Standard Chartered Bank, the Bank of East Asia, DBS Bank, Citi Bank, Australia and New Zealand Banking Group, BNP Paribas.

Και οι Ρώσοι έχουν αναπτύξει ένα δικό τους εσωτερικό διατραπεζικό σύστημα με το οποίο έχει συνδεθεί το 20% των τραπεζών τους.

Επί της ουσίας η διεθνής κοινότητα αντέδρασε με μικρής ισχύος πυρηνικό όπλο και όχι το απόλυτο όπλο καθώς στη δεύτερη περίπτωση μπορεί να πληγεί σοβαρά και η ίδια.

Το πλήγμα στη ρωσική οικονομία δεν είναι βραχυπρόθεσμο, δηλαδή δεν έχει άμεσα αποτελέσματα όπως έχουν οι βόμβες και οι στρατιωτικές επιχειρήσεις, ούτε θα σταματήσει τον Πούτιν από το να καταλάβει με τον ένα ή άλλο τρόπο την Ουκρανία ή καλύτερα τις περιοχές που τον ενδιαφέρουν.

Η ρωσική οικονομία δεν θα πληγεί, αύριο, θα πληγεί σε λίγους μήνες.

Αλλά το ζήτημα είναι πόσο θα αντέξει και η Δύση στις οικονομικές απώλειες που θα έχει λαμβάνοντας υπόψιν την ενεργειακή κρίση και την πανδημία.

Άλλωστε, εκμεταλλευόμενος αυτές τις κρίσεις ο Πούτιν έκανε τον πόλεμο.

Και ως τώρα ο Πούτιν όποιον πόλεμο έκανε δεν τον έχασε ή τουλάχιστον φάνηκε στο εσωτερικό της χώρας του ότι κέρδισε: Τσετσενία, Γεωργία, Κριμαία, Συρία.

Η Δύση μπορεί να επιφέρει ένα αργό θάνατο με οικονομικά μέσα στον Πούτιν, αλλά μπορεί να αντέξει τον πόλεμο σε ευρωπαικό έδαφος, μετά από δεκαετίες, με εκατομμύρια πρόσφυγες και με οικονομικές – αναπτυξιακές επιπτώσεις ή και ακόμη αναθεωρητικές πολιτικές από τύπου Πούτιν ηγεσίες ανά την υφήλιο;