Εμπάργκο στο πετρέλαιο και πληρωμές σε ρούβλια – Ώρα αποφάσεων στην ΕΕ

Συγκεχυμένη παραμένει η εικόνα αναφορικά με το νέο, έκτο κατά σειρά, πακέτο κυρώσεων της ΕΕ σε βάρος της Ρωσίας, το οποίο αναμένεται για πρώτη φορά να αφορά και το πετρέλαιο. Την ίδια στιγμή, ασάφεια υπάρχει και όσον αφορά στις επικείμενες πληρωμές για το ρωσικό φυσικό αέριο που έχουν παραλάβει οι επιχειρήσεις ενέργειας των «27», καθώς η Μόσχα εμμένει αυτές να γίνονται σε ρούβλια, ενώ η Κομισιόν θεωρεί πως κάτι τέτοιο συνιστά παραβίαση των υφιστάμενων μέτρων.

Έτσι, όπως εύκολα μπορεί να καταλάβει ο καθένας, το σενάριο της πλήρους διακοπής της ροής ρωσικών υδρογονανθράκων προς την Ευρώπη και μάλιστα σχετικά άμεσα, είναι ορατό. Πολύ περισσότερο μετά την προειδοποιητική βολή της Μόσχας, η οποία διέκοψε την παροχή αερίου σε Πολωνία και Βουλγαρία, επειδή αρνήθηκαν να πληρώσουν σε ρούβλια.

Το έκτο «πακέτο» κυρώσεων

Σημειώνεται ότι το σχέδιο για τις νέες κυρώσεις αναμένεται να παρουσιαστεί από την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν – σήμερα στο Κολέγιο των Επιτρόπων και αύριο στην Ευρωβουλή – μέχρι στιγμής όμως δεν δείχνει να έχει διασφαλιστεί η αναγκαία ομοφωνία. Κι αυτό διότι η στροφή της Γερμανίας, η οποία τάσσεται πλέον υπέρ της επιβολής εμπάργκο στις εισαγωγές ρωσικού αργού, δεν έχει σταθεί ικανή να μεταπείσει άλλα κράτη-μέλη, που εξακολουθούν να απειλούν με βέτο, όπως είναι η Ουγγαρία και η Σλοβακία.

Για του λόγου το αληθές, ο υπουργός Εξωτερικών της πρώτης, Πέτερ Σιτζάρτο, δήλωσε από το Καζακστάν όπου βρίσκεται για επίσημη επίσκεψη ότι η κυβέρνηση του Βίκτορ Ορμπάν δεν πρόκειται να στηρίξει κυρώσεις οι οποίες θα καθιστούν αδύνατη την τροφοδοσία της χώρας με ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Υποστήριξε δε ότι οι ποσότητες που λαμβάνει μέσω του αγωγού Druzhba καλύπτουν το 65% των αναγκών της Ουγγαρίας και αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν εναλλακτικοί προμηθευτές.

Από την πλευρά της, η κυβέρνηση της Σλοβακίας τηρεί κάπως ηπιότερη στάση, χωρίς ωστόσο να κρύβει τη διαφωνία της με το συγκεκριμένο μέτρο. «Εάν φτάσουμε σε ένα εμπάργκο για το ρωσικό πετρέλαιο, στο πλαίσιο ενός νέου πακέτου κυρώσεων, τότε η Σλοβακία θα απαιτήσει εξαίρεση», αναφέρει χαρακτηριστικά ανακοίνωση που εξέδωσε το υπουργείο Οικονομίας.

Η Γερμανία και οι άλλοι

Υπενθυμίζεται ότι, όπως δήλωσε ο Γερμανός αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομίας, Ρόμπερτ Χάμπεκ, η χώρα του είναι έτοιμη πλέον να επωμιστεί το κόστος που συνεπάγεται το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο. Κι αυτό διότι, επισήμως, έχει καταφέρει να μειώσει το μερίδιό του στις εισαγωγές σε μόλις 12% έναντι 35% που ήταν πριν την εισβολή της 24^ης Φεβρουαρίου στην Ουκρανία.

Μόνο που αυτό δεν ισχύει για άλλες χώρες, όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία, που απειλούνται με οικονομική καταστροφή. Έτσι, το πιθανότερο είναι πως θα επιχειρηθεί (και πιθανώς θα επιτευχθεί) ένας συμβιβασμός, με την εκχώρηση σε αυτές μεγαλύτερου διαστήματος προσαρμογής σε σχέση με το γενικό, που αναμένεται ότι θα έχει ημερομηνία λήξης στο τέλος του έτους. Δικαιώνοντας, έτσι, για μια ακόμη φορά, όσες κυβερνήσεις των «27» τηρούν σκληρή στάση στις διαπραγματεύσεις – όπως είχαν κάνει πρόσφατα με το πλαφόν στις τιμές της ενέργειας Ισπανία και Πορτογαλία.

Ρώμη προς Βρυξέλλες: Καθαρίστε τη θέση σας

Όσον αφορά τις πληρωμές για το φυσικό αέριο, οι ισορροπίες είναι πολύ λεπτές και η θέση που έχει υιοθετήσει η Κομισιόν δεν είναι σαφής. Γι’ αυτό, εξάλλου, η κυβέρνηση της Ιταλίας και ο Μάριο Ντράγκι την κάλεσαν να ξεκαθαρίσει τη θέση της, μιας και η πλήρης απεξάρτηση της χώρας από το ρωσικό αέριο δεν μπορεί να γίνει πριν τα μέσα του 2024, στην καλύτερη περίπτωση.

Με βάση τις πληροφορίες που υπάρχουν, οι Βρυξέλλες δίνουν τη δυνατότητα στις εταιρείες ενέργειας να ανοίξουν ένα «ειδικό λογαριασμό» στην Gazprombank. Εκεί θα καταθέτουν τα ποσά που προβλέπουν τα συμβόλαια σε ευρώ ή δολάρια, δίνοντας στη ρωσική πλευρά το πράσινο φως για τη μετατροπή τους σε ρούβλια.

Η διαδικασία αυτή, ωστόσο, έχει μια σειρά προβληματικές πλευρές: Το κατά πόσο η Μόσχα θα τη δεχτεί, εάν η ΕΕ θα δώσει τη δυνατότητα στην κεντρική τράπεζα της Ρωσίας να «ξεφύγει» από τις κυρώσεις συμμετέχοντας στη μετατροπή και μια σειρά ακόμη.

Σε αυτό το φόντο, οι επόμενες μία-δύο εβδομάδες θεωρούνται ιδιαιτέρως κρίσιμες και η απειλή ενός νέου και πιο οξυμένου γύρου ενεργειακής κρίσης και ακρίβειας στην Ευρώπη είναι μεγάλη.