Λογαριασμοί ρεύματος: Πιέσεις από ΕΕ και συστάσεις από ΟΟΣΑ για στοχευμένες επιδοτήσεις [Πίνακας]

Προς το τέλος τους οδεύουν οι οριζόντιες επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, οι οποίες αποφασίστηκαν από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις προκειμένου να ανακουφίσουν τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις από τις μεγάλες αυξήσεις στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου.

Ανάμεσα τους και η Ελλάδα, όπου από τον Σεπτέμβριο του 2021 επιχορηγούνται οι οικιακοί καταναλωτές, οι επαγγελματίες και οι εμπορικοί και βιομηχανικοί πελάτες των εταιρειών ενέργειας. Βέβαια, το ελληνικό μοντέλο άλλαξε στη διάρκεια του ενάμισι χρόνου, διατηρώντας τον χαρακτήρα της κλιμακωτής επιδότησης των λογαριασμών με βάση το μέγεθος της κατανάλωσης ρεύματος. Ωστόσο, με τη σημερινή του μορφή ενισχύεται περίπου το 98% των τελικών καταναλωτών ρεύματος.

Λογαριασμοί ρεύματος: Σε προ κρίσης επίπεδα οι τιμές του Φεβρουαρίου

Τα σινιάλα

Τα πρώτα σινιάλα για την παύση της χορήγησης οριζόντιων επιδοτήσεων άναψαν από το Eurogroup. Οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης προς το τέλος της περασμένης χρονιάς έβαλαν για πρώτη φορά στο τραπέζι της συζήτησης και των συστάσεων το θέμα της επιχορήγησης μόνο των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού. Στην πιο πρόσφατη συνεδρίαση τους, την περασμένη εβδομάδα, κάλεσαν τους υπουργούς Οικονομικών της Ολλανδίας και της Γαλλίας να παρουσιάσουν τα μοντέλα που εφαρμόζουν για την επιδότηση λογαριασμών ρεύματος νοικοκυριών κι επιχειρήσεων.

Το ολλανδικό μοντέλο ορίζει μία τιμή στήριξης τα 0,40 ευρώ ανά κιλοβατώρα και αφορά ετήσιες καταναλώσεις οικιακών καταναλωτών και μικρών επιχειρήσεων μέχρι 2.900 κιλοβατώρες. Το μέγεθος της κατανάλωσης σε σχέση με τα ελληνικά δεδομένα είναι μικρό κι αυτό επειδή τα νοικοκυριά για τη θέρμανση τους δεν χρησιμοποιούν την ηλεκτρική ενέργεια.

Ο ΟΟΣΑ

Οι συστάσεις όμως για τη διακοπή της επιχορήγησης του ρεύματος σε όλους τους καταναλωτές δεν έρχονται μόνο από το Eurogroup.

Ο ΟΟΣΑ στην τελευταία έκθεση του για την ελληνική οικονομία αφιερώνει ειδικό τμήμα στη μορφή ενίσχυσης των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού της χώρας. Για την ακρίβεια κάνει ξεχωριστή αναφορά για το Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (ΚΟΤ).

Ο Οργανισμός συστήνει στην ελληνική κυβέρνηση την κατάργηση του και την αντικατάσταση του με τη διάθεση στους χαμηλά εισοδηματικά πολίτες απευθείας χρηματικών ποσών. Η στόχευση του ΟΟΣΑ είναι ο περιορισμός της χρήσης των ακριβών ορυκτών καυσίμων. Από τα οποία παράγονται στην Ελλάδα οι περισσότερες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας.

Στην ίδια έκθεση ο Οργανισμός παρατηρεί και το γεγονός των επιδοτήσεων που δίνονται στη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης, επισημαίνοντας πως με τον τρόπο αυτό η κατανάλωση των ορυκτών καυσίμων καθίσταται φθηνότερη.

Ενισχύσεις στο εισόδημα

Για παράδειγμα, λέει ο ΟΟΣΑ, η μετατροπή της επιδότησης που λαμβάνουν τα νοικοκυριά μέσω των κοινωνικών τιμολογίων σε άμεση επιδότηση του εισοδήματος σημαίνει ότι θα μπορούσαν να αντέξουν οικονομικά την υπάρχουσα ενεργειακή τους κατανάλωση, ενώ η εξοικονόμηση ενέργειας θα απέφερε μεγαλύτερα κέρδη στο διαθέσιμο εισόδημα. Μόνο περίπου το ένα τρίτο των αποδεκτών ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος το 2018 έλαβαν κοινωνικά τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας, θυμίζει ο ΟΟΣΑ.

Μάλιστα έρχεται να προτείνει την επιβολή ενός τέλους CO2 στα 120 ευρώ ανά τόνο στα ορυκτά καύσιμα. Τα έσοδα από αυτό το τέλος μπορούν να διατεθούν για την ενίσχυση του εισοδήματος των οικονομικά ευάλωτων νοικοκυριών, υποστηρίζει ο ΟΟΣΑ, συμπληρώνοντας επίσης και τα οφέλη από τη χαμηλότερη εκπομπή ρύπων CO2 αλλά και τη μικρότερη κατανάλωση των ακριβών καυσίμων.

Η ελληνική κυβέρνηση

Πάντως, η ελληνική κυβέρνηση, αντιτείνει σε όλες αυτές τις συστάσεις πως το μοντέλο επιδότησης που εφαρμόζει δεν είναι οριζόντιο και είναι κλιμακωτό. Το ύψος της επιχορήγησης, δηλαδή, καθορίζεται με βάση τον όγκο κατανάλωσης ρεύματος.

Ως προς τη διάρκεια ζωής του, πρόσφατα ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας θύμισε πως είναι θεσμοθετημένο (πλαφόν στη χονδρεμπορική αγορά και επιχορηγήσεις στη λιανική) μέχρι τον Ιούλιο. Ο ίδιος σημείωσε πως όταν οι τιμές της κιλοβατώρας επιστρέψουν στα 0,15 με 0,16 ευρώ τότε το σύστημα με τον τρόπο που λειτουργεί (αυτόματη προσαρμογή του πλαφόν) θα σταματήσει να επιχορηγεί τους λογαριασμούς ρεύματος.