Νέα στρατηγική για την οικονομική πολιτική

Άκουσα με προσοχή χθες τόσο την θεματική συνέντευξη του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για την οικονομία και την εργασία όσο και την συνομιλία του Αλέξη Τσίπρα με συνταξιούχους σε καφενείο στο Αιγάλεω. Νομίζω είδαμε την έναρξη της προεκλογικής περιόδου και το κεντρικό ερώτημα, εάν δει κανείς χωρίς παρωπίδες την κατάσταση, είναι εάν μπορεί να υπάρξει μια άλλη πολιτική. Μια πολιτική που θα παράγει πλούτο.

Για να γίνει αυτό θα πρέπει να υπάρξει επανασχεδιασμός της οικονομικής πολιτικής με βάση της αντοχές της και τι προοπτικές που έχει η Ελληνική Οικονομία.

Αναμφίβολα η Ελλάδα, έχοντας ως βασικό «εργαλείο» άσκησης πολιτικής το Ταμείο Ανάκαμψης, διαθέτει τα εχέγγυα να διαμορφώσει ένα καλύτερο οικονομικό περιβάλλον για τα επόμενα χρόνια. Γι’ αυτό πρέπει να υπάρξει αλλαγή πλεύσης.

Παράλληλα, θα πρέπει να αλλάξει και το παραγωγικό μοντέλο, αλλά έχω την εντύπωση πως αυτό δεν θα απασχολήσει την προεκλογική περίοδο.

Μητσοτάκης: Τι (δεν) αποκάλυψε για συντάξεις, φόρους και νέα μέτρα

Το ζητούμενο είναι –και δεν αφορά μόνο την παρούσα κυβέρνηση- η εκάστοτε πολιτική ηγεσία να είναι σε θέση να σχεδιάσει οικονομική πολιτική που θα σταθεροποιεί πρωτίστως την οικονομία και σε δεύτερο χρόνο, θα της δίνει ώθηση να αναπτυχθεί, ακόμα και σε περιόδους κρίσης.

Το Ταμείο Ανάκαμψης είναι πολύτιμο εργαλείο και πιθανότατα αποτελεί μια από τις τελευταίες ευκαιρίες, ίσως την τελευταία, για την Ελλάδα. Μένει όμως αυτοί οι πόροι που θα έρθουν στην Ελλάδα να κατευθυνθούν εκεί που πρέπει και να αξιοποιηθούν προς όφελος της κοινωνίας.

Βάρος πρέπει να δοθεί στην παραγωγή νέας έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης, στην προσαρμογή των παραγωγικών διαδικασιών στην οικονομία, μέσα από την αφομοίωση των νέων τεχνολογιών στην κατασκευή καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών, αλλά και στην έξυπνη ανάπτυξη που εξειδικεύεται στους εξής τρεις ειδικούς στόχους: έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη, καινοτομία και επιχειρηματικότητα και ψηφιακός μετασχηματισμός.

Εκτός όμως από επαναδιατύπωση προτάσεων που έχουν κατά καιρούς επισημανθεί, υπάρχουν ορισμένες κρίσιμες αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν άμεσα το επόμενο διάστημα, ώστε να ενισχυθεί και η κοινωνική συνοχή που αποτελεί και συστατικό της κοινωνικής ειρήνης και δικαιοσύνης.

Αναμφίβολα πρέπει να τεθεί ζήτημα ενίσχυσης της εργασίας, όχι με έμφαση στο ευέλικτο και φθηνό εργατικό δυναμικό, αλλά στην προώθηση πολιτικών που θα κινούνται στη λογική των αυξήσεων στους μισθούς και στα μεροκάματα. Και αυτό διότι με αυτό τον τρόπο θα αναθερμανθεί η ζήτηση και οι επιχειρήσεις παράλληλα θα επενδύσουν σε νέες τεχνολογίες.

Ανατρέχοντας στην οικονομική ιστορία θα δει κανείς το παράδειγμα του ημερομισθίου των 5 δολαρίων. Ο Χένρυ Φόρντ στην αυτοκινητοβιομηχανία (Ford Motor Company) του πλήρωνε τους εργάτες με ημερομίσθιο 5 δολαρίων όταν στην αγορά εργασίας κυμαινόταν μεταξύ 2 και 3 δολαρίων. Αυτή η πολιτική που ήταν σημαντικά πάνω από το επίπεδο ισορροπίας, απέδωσε για πολλούς λόγους και αποδείχθηκε αρκετά αποτελεσματική ως προς τη μείωση του κόστους.

Ένα από τα διδάγματα στη θεωρία της μακροοικονομίας είναι η ικανότητα μιας χώρας να παράγει αγαθά και υπηρεσίες καθορίζει και το βιοτικό επίπεδο των πολιτών της. Ήδη πολλοί οικονομολόγοι ασπάζονται τη λεγόμενη «λογιστική των γενεών» που ουσιαστικά θεωρεί ότι η οικονομική ευημερία ενός ανθρώπου εξαρτάται από το εισόδημα ολόκληρης της ζωής του. Επίσης, υπάρχει στην οικονομία, η θεωρία των μισθών αποδοτικότητας. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, οι επιχειρήσεις λειτουργούν πιο αποτελεσματικά όταν πληρώνουν μισθούς που βρίσκονται πάνω από το επίπεδο ισορροπίας.

Ως εκ τούτου, μια κυβέρνηση δεν πρέπει να ασχολείται μόνο με την αναδιανομή πλούτου, αλλά και με τη παροχή κινήτρων και διευκολύνσεων και υποδομών για τη δημιουργία πλούτου και για δημιουργική εργασία μέσα όμως και από εξορθολογισμό της φορολογικής της πολιτικής.

Άρα, μια κυβέρνηση δεν πρέπει να έχει κατά νου μόνο επιδοματική πολιτική και την χορήγηση ενισχύσεων, αλλά το πως θα μεγαλώσει την πίτα και αυτό γίνεται μόνο εάν παραχθεί νέος πλούτος στην Ελλάδα.

Η παραγωγή πλούτου πρέπει να είναι το κεντρικό πρόταγμα μέσα από ένα ανασχεδιασμό της οικονομικής πολιτικής και όχι απλά συντονισμό. Αυτό είναι από τα ζητούμενα της εποχής, παράλληλα με την κοινωνική και οικονομική αναδιανεμητική δικαιοσύνη.

Αρκεί να τρέξουμε γρήγορα και να θυμηθούμε τι έλεγε πριν χρόνια στον Guardian, ο πρώην Πρωθυπουργός της Βρετανίας, Γκόρντον Μπράουν: «η πραγματική πρόκληση είναι να περιμένεις το επόμενο πρόβλημα». Το ξέρουν οι πολιτικοί μας;