G7: Τα διαμάντια της Ρωσίας στο στόχαστρο

Μιλώντας στη σύνοδο κορυφής της G7 στη Χιροσίμα της Ιαπωνίας, ο Βρετανός πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ ανακοίνωσε νέες κυρώσεις που στοχεύουν τις ρωσικές εξαγωγές,  συμπεριλαμβανομένων των ρωσικών διαμαντιών που εισάγονται στο Ηνωμένο Βασίλειο: «Πιστεύουμε στη δημοκρατία, την ελευθερία, το κράτος δικαίου – και είναι σωστό να υπερασπιζόμαστε αυτά τα πράγματα», είπε χαρακτηριστικά ο Σούνακ, μιλώντας στο BBC.

Τον Απρίλιο, η Πολωνία ζήτησε την επιβολή κυρώσεων στις εισαγωγές ρωσικών διαμαντιών, αλλά το Βέλγιο — η έδρα του μεγαλύτερου κόμβου εμπορίας διαμαντιών στον κόσμο στην Αμβέρσα — απέρριψε τους περιορισμούς. Το Βέλγιο εισήγαγε ρωσικά διαμάντια αξίας 127,61 εκατομμυρίων δολαρίων (118 εκατομμύρια ευρώ) τον Ιανουάριο του 2023.

Νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας σχεδιάζει η G7 – Στη Χιροσίμα ο Ζελένσκι

Το 2022, το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ επέβαλε κυρώσεις στη ρωσική Alrosa, τη μεγαλύτερη εταιρεία εξόρυξης διαμαντιών στον κόσμο σε όγκο. Η Alrosa στέλνει τα περισσότερα από τα ακατέργαστα διαμάντια της στην Ινδία για κοπή και γυάλισμα. Ο πρόεδρος του τεράστιου Bharat Diamond Bourse της Βομβάης, Anoop Mehta, εκτιμά ότι το εμπόριο διαμαντιών της Ινδίας απασχολεί ένα εκατομμύριο ανθρώπους.

«Είναι φθηνότερης ποιότητας και μικρότερα σε μέγεθος. Όσο μικρότερη και φθηνότερη είναι η πέτρα, τόσο περισσότερους ανθρώπους χρειάζεστε για να την κόψετε και να την γυαλίσετε», υποστήριξε ο Mehta.

Τον Μάρτιο, οι ΗΠΑ και η ΕΕ ανέφεραν ότι «η Ρωσία συνεχίζει να κερδίζει δισεκατομμύρια δολάρια από το εμπόριο διαμαντιών». Η ΕΕ εισήγαγε το 2022 ρωσικά διαμάντια περίπου 1,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία.

Κυρώσεις στα ρωσικά διαμάντια σχεδιάζουν οι G7 – Ποιοι αντιδρούν

Η ευρωπαϊκή βιομηχανία

Ορισμένες χώρες —όπως το Βέλγιο, που αγοράζει σημαντική ποσότητα ρωσικών διαμαντιών— θέλουν μια «παγκόσμια προσέγγιση» στις ρωσικές εξαγωγές, σε αντίθεση με ένα ειδικό μέτρο της ΕΕ, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι κυρώσεις δεν θα τις βλάψουν δυσανάλογα.

«Η συζήτηση συνεχίζεται εδώ και αρκετό καιρό επειδή υπάρχει σαφής κίνδυνος η Ρωσία να εκτρέψει απλώς τις εξαγωγές της σε μη συμμετέχουσες χώρες», δήλωσε στο CNBC ο Έντουαρντ Γκάρντνερ, οικονομολόγος εμπορευμάτων στην Capital Economics. «Εάν οι κυρώσεις επιβάλλονταν με [έναν] τρόπο που καθιστούσε δύσκολη την καταστρατήγηση, τότε θα μπορούσαμε να δούμε λιγότερη ρωσική προσφορά στην αγορά και υψηλότερες τιμές», είπε.

Η ευρωπαϊκή βιομηχανία διαμαντιών ανησυχεί για την εκτροπή του εμπορίου πολύτιμων λίθων σε άλλες αγορές, όπως το Ντουμπάι που είναι διατεθειμένες να πληρώσουν περισσότερα.

Οι ηγέτες της G7 έχουν προτείνει ένα σύστημα ιχνηλασιμότητας. Η τεχνολογία που μπορεί να αναλύσει τη γεωγραφική προέλευση ενός διαμαντιού πιθανότατα θα ξεκινήσει μέχρι το τέλος του έτους ή στις αρχές του 2024.

Ιχνηλατώντας τα διαμάντια

Η ελβετική εταιρεία Spacecode ισχυρίζεται τώρα ότι έχει μια λύση σε αυτό το πρόβλημα: μια νέα συσκευή που μπορεί να προσδιορίσει από ποια περιοχή του κόσμου προέρχονται τα μεμονωμένα διαμάντια.

Η Spacecode είναι ήδη γνωστή για το έργο παρακολούθησης στην παγκόσμια βιομηχανία διαμαντιών. Παράλληλα, η εταιρεία εργάζεται σε ένα επόμενο βήμα για να προσδιορίσει το «DNA του διαμαντιού», καθώς η γνώση της ακριβούς προέλευσης των διαμαντιών είναι το κλειδί για τη βιομηχανία, δήλωσε ο Pavlo Protopapa, ο οποίος είναι πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Spacecode.

Σύμφωνα με τον ίδιο, το Spacecode έχει τώρα την τεχνολογία για να εντοπίσει την προέλευση των διαμαντιών κατανοώντας τη μορφολογία – τη χημική σύνθεση και τις οπτικές ιδιότητες ενός διαμαντιού – επειδή οι πέτρες από ορισμένες περιοχές έχουν παρόμοια χαρακτηριστικά.

Κατανοώντας αυτά τα μοναδικά χαρακτηριστικά, η συσκευή του Spacecode θα καθόριζε αμέσως την προέλευση μιας πέτρας — ακόμα κι αν δεν είχε καταχωρηθεί νωρίτερα στην αλυσίδα εφοδιασμού. «Τα διαμάντια αναμειγνύονται συνεχώς», είπε, προσθέτοντας: «Ο μόνος τρόπος που μπορείτε να το ελέγξετε είναι χρησιμοποιώντας την τεχνολογία Spacecode».

Η νίκη των Βέλγων

Για γενιές, η Αμβέρσα έχει χρησιμεύσει ως ο κύριος κόμβος για τα διαμάντια που φτάνουν στην Ευρώπη. Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία πριν από έναν χρόνο, η βιομηχανία διαμαντιών της πόλης έχει προειδοποιήσει ότι η απαγόρευση εισαγωγής ρωσικών διαμαντιών από την ΕΕ θα ήταν οικονομικό πλήγμα για το Βέλγιο και απλώς θα εκτρέψει το εμπόριο προς την Ινδία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Τα ακατέργαστα ρωσικά διαμάντια αντιπροσωπεύουν περίπου το 30% του παγκόσμιου εμπορίου διαμαντιών.

Με ένα διεθνές σχέδιο ιχνηλασιμότητας, που συνδέεται με την απαγόρευση των εισαγωγών, οι Βέλγοι μπορούν να διατηρήσουν τη δική τους βιομηχανία διαμαντιών ζωντανή ενώ τοποθετούνται ως παγκόσμιοι ηγέτες στο διαφανές και ηθικό εμπόριο.

«Είμαι πολύ χαρούμενος που η G7 δίνει το βάρος της σε αυτό το θέμα», δήλωσε ο Βέλγος πρωθυπουργός Αλεξάντερ Ντε Κρου στο POLITICO.

«Η προσέγγιση της ιχνηλασιμότητας είναι η σωστή: θα αξήσει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών στον τομέα διασφαλίζοντας ότι τα «πολεμικά» διαμάντια δεν θα είναι πλέον διαθέσιμα στα καταστήματά μας. Το Βέλγιο και η βιομηχανία διαμαντιών του θα φέρουν την απαραίτητη τεχνογνωσία στο τραπέζι».

Αλλά οι επικριτές, συμπεριλαμβανομένης της κυβέρνησής του, υποστηρίζουν ότι η τρέχουσα προσέγγιση είναι πολύ αργή. Μέσα στον επτακομματικό συνασπισμό του De Croo, οι πράσινοι και οι σοσιαλιστές τον πίεσαν να προχωρήσει πιο γρήγορα.