Τράπεζες: Πώς οι καταθέτες στηρίζουν την κερδοφορία τους

Σε καταλύτη για τη σημαντική ενίσχυση των τραπεζικών κερδών εξελίσσεται κατά την εφετινή χρήση η συμπεριφορά των Ελλήνων καταθετών.

Την ίδια στιγμή που τα επιτόκια στην πλειονότητα των δανείων, με εξαίρεση τα εξυπηρετούμενα στεγαστικά δάνεια, αναπροσαρμόζονται αυτόματα, ακολουθώντας τις τάσεις στην διατραπεζική αγορά χρήματος, η επιβάρυνση σε τόκους από τη ρευστότητα που τηρούν τα νοικοκυριά στα πιστωτικά ιδρύματα διατηρείται σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα.

Άλμα 3 δισ. ευρώ στις καταθέσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων τον Ιούνιο

Οι λόγοι είναι δύο:

Πρώτον, η μεταφορά καταθέσεων από τους άτοκους λογαριασμούς πρώτης ζήτησης σε προθεσμιακές καταθέσεις συντελείται με πολύ αργούς ρυθμούς.

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι καθαρές εισροές σε προϊόντα προσυμφωνημένης διάρκειας από φυσικά πρόσωπα διαμορφώθηκαν τον Ιούνιο σε 959 εκατ. ευρώ, που αποτελεί χαμηλό 6 μηνών.

Από τον περασμένο Δεκέμβριο όταν έσπασε το αρνητικό πτωτικό σερί διάρκειας 3,5 ετών στα υπόλοιπα της κατηγορίας, η αύξησή τους έχει φτάσει τα 10,2 δισ. ευρώ.

Ως αποτέλεσμα το μερίδιό τους επί του συνόλου των καταθέσεων αναρριχήθηκε από το 17% στο 24% στο τέλος του περασμένου μήνα.

Παραμένει δηλαδή σημαντικά χαμηλότερα της πρόβλεψης των διοικήσεων των τραπεζών, κατά την έναρξη του τρέχοντος ανοδικού κύκλου στα επιτόκια, για ενίσχυση του ποσοστού τους στο 40% εντός του 2023.

Δεύτερον, στις μικρότερες σε σύγκριση με τα δάνεια αυξήσεις που έχουν εφαρμόσει οι τράπεζες στους λογαριασμούς προθεσμίας.

Στους συστημικούς ομίλους οι όροι διάθεσης των προϊόντων ραφιού, εξαιρουμένων δηλαδή των προγραμμάτων με διαπραγματεύσιμα επιτόκια, παραμένουν οι ίδιοι από τον Φεβρουάριο του 2023.

Η πορεία των επιτοκίων

Κι αυτό παρότι έκτοτε η ΕΚΤ έχει προχωρήσει σε τρεις αυξήσεις στο βασικό της επιτόκιο, συνολικού ύψους 100 μονάδων βάσης, ενώ έπεται μία ακόμη αυτήν την εβδομάδα.

Τη χαμηλή ταχύτητα προσαρμογής της ανταμοιβής που απολαμβάνουν οι καταθέτες μέσω των κλασικών τραπεζικών προϊόντων στην αυστηρότερη νομισματική πολιτική, επιβεβαιώνουν και τα επίσημα στατιστικά δεδομένα.

Σύμφωνα με αυτά, το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο στις νέες προθεσμιακές καταθέσεις με διάρκεια έως 1 έτος αυξήθηκε στο τρίμηνο Μαρτίου – Μαΐου κατά μόλις 27 μονάδες βάσης στο 1,31%.

Η άνοδος ήταν μεγαλύτερη για τους λογαριασμούς με διάρκεια 15 – 24 μηνών, όπου η μέση απόδοση έφτασε το 1,70%, ωστόσο τα υπόλοιπα στα προϊόντα της κατηγορίας είναι πολύ χαμηλότερα.

Στροφή σε εναλλακτικές επενδύσεις

Όπως επισημαίνει τραπεζική πηγή, «αυτήν τη στιγμή το 76% της ρευστότητας των καταθετών εντός του τραπεζικού συστήματος βρίσκεται σε λογαριασμούς με μηδενικό επιτόκιο ή ελάχιστες μονάδες βάσης πάνω από το 0%».

Σύμφωνα με τον ίδιο, «οι αποταμιευτές όχι μόνο γυρίζουν την πλάτη στις προθεσμιακές καταθέσεις, αλλά ταυτόχρονα έχουν αυξήσει τις τοποθετήσεις τους σε εναλλακτικά επενδυτικά προϊόντα, που δίνουν την προοπτική υψηλότερων κερδών, με μηδενικό ή λελογισμένο ρίσκο».

Από τα στοιχεία της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών προκύπτει ότι από τις αρχές του έτους έως και σήμερα οι καθαρές εισροές σε όλες τις κατηγορίες αμοιβαίων κεφαλαίων έχουν προσεγγίσει τα 1,8 δισ. ευρώ.

Ως εκ τούτου, οι τράπεζες κερδίζουν όχι μόνον από τους τόκους που δεν καταβάλλουν, σε μία περίοδο που οι δείκτες ρευστότητάς τους είναι εξαιρετικά εύρωστοι, αλλά αποκομίζουν έσοδα και από τις προμήθειες που εισπράττουν κατά τη διάθεση και διαχείριση επενδυτικών προγραμμάτων.

Με αυτά τα δεδομένα, αναλυτές αναμένουν ότι τα αποτελέσματα β΄ τριμήνου 2023 που θα ανακοινώσουν τις επόμενες ημέρες οι τέσσερις συστημικοί όμιλοι θα επιβεβαιώσουν την επιστροφή τους σε υψηλή κερδοφορία, μετά τις ζημιές του τελευταίου κύκλου εξυγίανσης των ισολογισμών τους, με εμφατική στήριξη από την οργανική κερδοφορία.