Ρωσία: Πετούν τα αεροπλάνα παρά τις κυρώσεις

Το Airbus της Ural Airlines προσγειώθηκε στο Αικατερίνμπουργκ στις 14 Νοεμβρίου πέρυσι. Τρεις ημέρες αργότερα, όπως δείχνουν τα στοιχεία των ρωσικών τελωνείων, ένα ανταλλακτικό ζωτικής σημασίας για το σύστημα πλοήγησης με δηλωμένη αξία πάνω από 250 χιλ. δολ., κατασκευασμένο από την αμερικανική εταιρεία Northrop Grumman έφτασε για το τζετ. Και μία εβδομάδα μετά, το A320 απογειώθηκε για τη Μόσχα και έκτοτε είναι απασχολημένο με τη μεταφορά επιβατών σε όλη τη Ρωσία και την Κεντρική Ασία.

Παρά τις δυτικές κυρώσεις που αποσκοπούν να εμποδίσουν τους ρωσικούς αερομεταφορείς να προμηθεύονται ανταλλακτικά για τα αεροσκάφη Airbus και Boeing, η Ural Airlines έχει εισαγάγει περισσότερες από 20 από τις αμερικανικές συσκευές από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.

Όπως αποκαλύπτει το Reuters, επικαλούμενο στοιχεία των ρωσικών τελωνείων, συνολικά, ανταλλακτικά αεροσκαφών αξίας τουλάχιστον 1,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων διέρρευσαν στις ρωσικές αεροπορικές εταιρείες από τον Μάιο του περασμένου έτους – όταν ίσχυαν οι περισσότεροι εμπορικοί περιορισμοί και απαγορεύσεις εξαγωγών των ΗΠΑ και της Ευρώπης πάνω από την Ουκρανία – έως τα τέλη Ιουνίου του τρέχοντος έτους.

Ο «κανιβαλισμός» των ρωσικών αεροσκαφών

Ο εξοπλισμός αυτό κυμαίνεται από βασικά είδη που απαιτούνται για να διατηρηθεί ένα jet αξιόπλοο – όπως οι συσκευές Northrop Grumman, οι βαλβίδες πίεσης καμπίνας, οι οθόνες του πιλοτηρίου και ο εξοπλισμός προσγείωσης – έως πιο συνηθισμένα ανταλλακτικά, όπως καφετιέρες, τηλεφωνικές συσκευές αεροσυνοδών και καθίσματα τουαλέτας.

Τα τελωνειακά αρχεία έδειξαν ότι τα ανταλλακτικά έφτασαν στη Ρωσία μέσω μεσαζόντων από χώρες όπως το Τατζικιστάν, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ), η Τουρκία, η Κίνα και η Κιργιζία – καμία από τις οποίες δεν έχει επικυρώσει τις δυτικές κυρώσεις στη Ρωσία.

Ωστόσο, ο λογαριασμός των 1,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων φαίνεται ότι δεν αποτιμά την πραγματική εικόνα, καθώς περιλαμβάνει μόνο αποστολές που προορίζονται απευθείας για ρωσικές αεροπορικές εταιρείες ή τις μονάδες συντήρησής τους – και όχι ανταλλακτικά αεροπλάνων που αποστέλλονται σε άλλες εταιρείες στη Ρωσία.

Ο Όλεγκ Παντελέεφ, επικεφαλής της δεξαμενής σκέψης αεροπορίας AviaPort στη Μόσχα, δήλωσε ότι οι ρωσικές αεροπορικές εταιρείες έχουν «λύσει το πρόβλημα» της λειτουργίας υπό τις δυτικές κυρώσεις.

«Στην αρχή υπήρξε ένα σοκ, κανείς δεν ήξερε τι να κάνει», είπε στο Reuters. «Μετά από δύο έως τρεις μήνες, βρέθηκαν νέα κανάλια προμήθειας και, μετά από έξι ή εννέα μήνες, εμφανίστηκαν πολλές εναλλακτικές λύσεις, που επέτρεψαν τη μείωση των τιμών και των χρόνων παράδοσης».

«Περιττές πληροφορίες»

Ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Ural Airlines, Kirill Skuratov, αρνήθηκε να σχολιάσει τον τρόπο με τον οποίο ο ρωσικός αερομεταφορέας προμηθεύτηκε τα ανταλλακτικά του. «Σίγουρα δεν θα σας το πω αυτό», είπε στο Reuters. «Είναι περιττές πληροφορίες».

Αφού εξέτασε τη λίστα που συνέταξε το Reuters, η Northrop Grumman είπε ότι δεν εντόπισε καμία υπηρεσία πωλήσεων ή επισκευής από την εταιρεία σε ρωσικές οντότητες. Η Northrop Grumman είπε ότι διαθέτει «στιβαρές διαδικασίες για να διασφαλίσει τη συμμόρφωση με όλους τους ισχύοντες νόμους και κανονισμούς που σχετίζονται με τις εξαγωγές και τις κυρώσεις».

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ είπε ότι οι έλεγχοι των εξαγωγών της και οι έλεγχοι των συμμάχων της είχαν επηρεάσει σοβαρά τον ρωσικό αεροπορικό τομέα.

«Θα συνεχίσουμε να επιβάλλουμε σθεναρά τους ελέγχους μας ξεριζώνοντας και διακόπτοντας παράνομα δίκτυα, καταδιώκοντας άτομα που αποφεύγουν τους περιορισμούς », δήλωσε εκπρόσωπος του Υπουργείου Εμπορίου.

Αξιωματούχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είπε ότι το μπλοκ συντονίζεται στενά με χώρες που είχαν επιβάλει παρόμοιους εμπορικούς περιορισμούς για να διασφαλίσουν ότι δεν θα παρακαμφθούν.

«Σε ορισμένες χώρες τίθενται σε εφαρμογή συστήματα για την παρακολούθηση, τον έλεγχο και τον αποκλεισμό των επανεξαγωγών», είπε ο αξιωματούχος.

Σίγουρα, οι δυτικές κυρώσεις έχουν κάνει τη ζωή πιο δύσκολη για τον αεροπορικό τομέα της Ρωσίας.

Δυσκολίες

Στα μέσα του 2022, πηγές της αεροπορικής βιομηχανίας περιέγραψαν πώς ορισμένες ρωσικές αεροπορικές εταιρείες απογύμνωσαν ορισμένα αεροπλάνα για ανταλλακτικά. Και ο ρωσικός αερομεταφορέας S7 Airlines είπε τον Ιούνιο του περασμένου έτους ότι έπρεπε να καταργήσει τα σχέδια για την κυκλοφορία ενός αερομεταφορέα χαμηλού κόστους επειδή δεν μπορούσε να παραλάβει τα αεροπλάνα Airbus που είχε παραγγείλει.

Όπως και η αμερικανική ανταγωνίστριά της Boeing, η ευρωπαϊκή εταιρεία αεροπλάνων διέκοψε τους δεσμούς της με τους Ρώσους πελάτες της όταν άρχισαν οι κυρώσεις.

Ωστόσο, από την 1η Μαΐου του τρέχοντος έτους, οι ρωσικοί αερομεταφορείς διέθεταν 541 δυτικά αεροπλάνα σε ενεργή υπηρεσία ή υπό συντήρηση, σύμφωνα με στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από τον ελβετικό πάροχο υπηρεσιών πληροφοριών αεροπορίας ch-aviation. Αυτό είναι λίγο πολύ στο ίδιο επίπεδο με πριν από τον πόλεμο, λαμβάνοντας υπόψη τα 75 αεροπλάνα που μισθώθηκαν από ρωσικές αεροπορικές εταιρείες που ανακτήθηκαν από τους ξένους ιδιοκτήτες τους, δείχνουν τα στοιχεία της ch-aviation.

Οι ρωσικές αεροπορικές εταιρείες μετέφεραν 10,1 εκατομμύρια επιβάτες τον Ιούνιο, σύμφωνα με την ομοσπονδιακή στατιστική υπηρεσία της Ρωσίας Rosstat, σε σύγκριση με 8,87 εκατομμύρια τον Ιούνιο του 2022 και 11,1 εκατομμύρια τον Ιούνιο του 2021.

Χωρίς δυτικά αεροσκάφη, οι ρωσικές αεροπορικές εταιρείες θα έπρεπε να μειώσουν μαζικά το προσωπικό τους επειδή έχουν μόνο περίπου 150 ρωσικής κατασκευής επιβατικά αεροσκάφη στον στόλο τους.

Κυκλικές διαδρομές

Πριν από τους εμπορικούς περιορισμούς, η Ural Airlines, η Aeroflot, η S7 και άλλοι ρωσικοί αερομεταφορείς βασίζονταν σε υποστήριξη συντήρησης από παγκόσμιες εταιρείες όπως η Lufthansa Technik της Γερμανίας.

Όταν αυτές οι εταιρείες σταμάτησαν να παρέχουν υπηρεσίες – η Lufthansa Technik είπε ότι ανέστειλε τις πωλήσεις στη Ρωσία από τις 28 Φεβρουαρίου 2022 – οι ρωσικές αεροπορικές εταιρείες στράφηκαν σε μια ομάδα πολύ μικρότερων προμηθευτών. Τον Απρίλιο του 2022, για παράδειγμα, η μονάδα συντήρησης του S7, S7 Engineering, άρχισε να εισάγει εξαρτήματα από μια εταιρεία στη Μολδαβία που ονομάζεται Air Rock Solutions, σύμφωνα με τα τελωνειακά αρχεία.

Η πρώτη αποστολή ήταν για φίλτρα νερού για Airbus με δηλωμένη αξία 1.700 $. Τους επόμενους 14 μήνες, το S7 έλαβε τουλάχιστον 1,23 εκατομμύρια δολάρια ανταλλακτικών από την Air Rock, δείχνουν τα αρχεία.

Ο Ivan Melnicov, διευθύνων σύμβουλος της Air Rock και ένας άλλος διανομέας εξαρτημάτων αεροσκαφών στη Μολδαβία με την επωνυμία Aerostage Services, αρνήθηκε ότι πούλησε προϊόντα στη Ρωσία. Είπε ότι οι περισσότεροι από τους πελάτες του βρίσκονταν στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και στο Κιργιστάν, μεταξύ άλλων.

«Οι συναλλαγές με ρωσικές εταιρείες είναι αδύνατο να γίνουν από τη Μολδαβία, απλώς λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τράπεζές τους είναι απαγορευμένες στη Μολδαβία και οι πληρωμές δεν διεκπεραιώνονται», είπε ο Μέλνικοφ στο Reuters. «Δεν μας ενδιαφέρει να χάσουμε τους τοπικούς και διεθνείς εταίρους μας για βραχυπρόθεσμο εισόδημα».

Οι περισσότερες από τις αποστολές που αναφέρονται στα ρωσικά τελωνειακά αρχεία ότι έγιναν από την Air Rock και την Aerostage ακολούθησαν κυκλικές διαδρομές, περνώντας μέσω των ΗΑΕ ή της Κιργιζίας. Ερωτηθείς εάν αυτό θα μπορούσε να υποδείξει ότι οι πελάτες του σε αυτές τις χώρες είχαν επαναδρομολογήσει τις παραδόσεις σε ρωσικές αεροπορικές εταιρείες, ο Μολδαβός επιχειρηματίας δεν απάντησε.