ΕΚΤ: Πατάει «φρένο» στην αύξηση των επιτοκίων

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πρόκειται να διατηρήσει τα επιτόκια σταθερά για πρώτη φορά εδώ και περισσότερο από ένα χρόνο, εν μέσω αυξανόμενων ενδείξεων ότι η άνευ προηγουμένου άνοδος των επιτοκίων της συμβάλλει στη μείωση του πληθωρισμού.

Μετά από 10 διαδοχικές αυξήσεις, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα αφήσουν το επιτόκιο καταθέσεων στο 4% την Πέμπτη, σύμφωνα και με τους 59 αναλυτές που συμμετείχαν στην έρευνα του Bloomberg.

Η παύση θα ακολουθήσει την περαιτέρω επιβράδυνση των δύο κύριων δεικτών των τιμών της ευρωζώνης και την επιδείνωση του σκηνικού για την οικονομία των 20 χωρών, η οποία αντιμετωπίζει τον κίνδυνο ύφεσης το δεύτερο εξάμηνο του 2023, καθώς τα ακριβότερα δάνεια συμπιέζουν τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.

Στουρνάρας: Το επίσημο δείπνο στη Λαγκάρντ παρουσία Μητσοτάκη

Οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ έχουν διαμηνύσει ότι το κόστος δανεισμού θα παραμείνει αυξημένο για μεγάλο χρονικό διάστημα προκειμένου να επαναφέρει τον πληθωρισμό προς τον στόχο του 2%. Ενώ αρκετοί προειδοποιούν για περαιτέρω νομισματική σύσφιγξη σε περίπτωση που οι εντάσεις στη Μέση Ανατολή μεταφερθούν στις τιμές της ενέργειας, ορισμένοι αναλυτές προειδοποιούν ότι μπορεί να χρειαστούν μειώσεις των επιτοκίων πριν από το επόμενο φθινόπωρο.

Τι λέει το Bloomberg Economics…

“Η συνεδρίαση της ΕΚΤ στις 25-26 Οκτωβρίου θα έχει σχεδόν σίγουρα ως αποτέλεσμα το Διοικητικό Συμβούλιο να αφήσει αμετάβλητο το επιτόκιο καταθέσεων στο 4%. Επιπλέον, πιθανότατα θα προσπαθήσει να γνωστοποιήσει ότι τα κύρια επιτόκια πολιτικής της θα παραμείνουν σταθερά μέχρι το πρώτο εξάμηνο του επόμενου έτους”.

Υπάρχουν και άλλα θέματα προς συζήτηση. Το πιο πιεστικό είναι ίσως το χαρτοφυλάκιο ομολόγων της ΕΚΤ ύψους 1,7 τρισεκατομμυρίων ευρώ (1,8 τρισεκατομμυρίων δολαρίων) – που συγκεντρώθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας για να τονώσει την οικονομία. Αρκετοί αξιωματούχοι θέλουν να σταματήσουν την επανεπένδυση των τίτλων που λήγουν νωρίτερα από το προγραμματισμένο, αν και πρέπει να ξεπεράσουν τους φόβους ότι μια τέτοια κίνηση θα ταράξει τις αγορές.

Η ανακοίνωση της πολιτικής αναμένεται στις 14:15 ώρα Φρανκφούρτης, αν και η ίδια η συνεδρίαση πραγματοποιείται στην Αθήνα – διατηρώντας την παράδοση της ΕΚΤ να συνεδριάζει τακτικά μακριά από τη βάση της στη Γερμανία. Μισή ώρα αργότερα θα ακολουθήσει συνέντευξη Τύπου της προέδρου Κριστίν Λαγκάρντ.

Επιτόκια

Τα επιτόκια έχουν ήδη φτάσει στο υψηλότερο σημείο τους, σύμφωνα με δημοσκόπηση του Bloomberg, αν και η επιβεβαίωση αυτού από την ΕΚΤ μπορεί να απέχει ακόμη λίγο. Ο επικεφαλής οικονομολόγος Φίλιπ Λέιν δήλωσε πρόσφατα ότι η αβεβαιότητα σχετικά με τον πληθωρισμό θα συνεχιστεί μέχρι το 2024, κυρίως λόγω των διαπραγματεύσεων για τους μισθούς.

Η παράλειψη μιας αύξησης των επιτοκίων θα έφερνε την ΕΚΤ σε ευθυγράμμιση με την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, η οποία αναμένεται να διατηρήσει σταθερό το κόστος δανεισμού για δεύτερη φορά την επόμενη εβδομάδα.

Οι οικονομολόγοι έχουν μετατοπίσει τις προσδοκίες τους για την πρώτη μείωση των επιτοκίων της ΕΚΤ και πλέον βλέπουν μόνο μία τον Σεπτέμβριο – σύμφωνα με το μήνυμα της ΕΚΤ ότι τα επιτόκια θα πρέπει να παραμείνουν στα τρέχοντα επίπεδα για “αρκετά μεγάλη περίοδο” ώστε να επανέλθει ο πληθωρισμός στον στόχο.

Οικονομικό υπόβαθρο

Πληθαίνουν οι ενδείξεις για τον αντίκτυπο που έχουν οι υψηλότερες αυξήσεις στην οικονομία. Τον Σεπτέμβριο, αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η μετάδοση του υψηλότερου κόστους δανεισμού προχωρά ακόμη πιο έντονα από ό,τι αναμενόταν. Αυτή την εβδομάδα, μια έρευνα της ΕΚΤ έδειξε ότι οι τράπεζες συνέχισαν να περιορίζουν τις πιστώσεις το τρίτο τρίμηνο.

Οι τάσεις αυτές τροφοδοτούν τον αυξανόμενο κίνδυνο ύφεσης στην ευρωζώνη, σύμφωνα με την S&P Global, με τον PMI να δείχνει ότι ο ιδιωτικός τομέας ξεκίνησε αυτό το τρίμηνο με περαιτέρω συρρίκνωση τόσο στη μεταποίηση όσο και στις υπηρεσίες.

“Πιστεύουμε ότι στο μέλλον, καθώς οι κεντρικές τράπεζες διατηρούν σφιχτή πολιτική, η οικονομική δραστηριότητα μπορεί να συνεχίσει να καθυστερεί βραχυπρόθεσμα”, δήλωσε την Τετάρτη στην τηλεόραση του Bloomberg η Ann-Katrin Petersen, ανώτερη σύμβουλος επενδυτικής στρατηγικής στο BlackRock Investment Institute.

Στα θετικά συγκαταλέγεται το γεγονός πως η αύξηση των τιμών καταναλωτή επιβραδύνθηκε περισσότερο από το αναμενόμενο τον περασμένο μήνα στο 4,3% – λιγότερο από το μισό της διψήφιας κορυφής τους πριν από περίπου ένα χρόνο. Η Λαγκάρντ δήλωσε σε κορυφαίους αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης αυτή την εβδομάδα ότι η μάχη κατά του πληθωρισμού πηγαίνει καλά, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν το θέμα.

Ακόμα κι έτσι, παράλληλα με την ενδεχόμενη αύξηση των τιμών της ενέργειας εν μέσω των μαχών στη Μέση Ανατολή, ένα ασθενέστερο ευρώ αποτελεί επίσης έναν ανοδικό κίνδυνο για τις προοπτικές.

Ρευστότητα

Με τα επιτόκια να βρίσκονται πιθανότατα στο ζενίθ τους, οι αξιωματούχοι εστιάζουν περισσότερο σε άλλους άξονες πολιτικής – όπως το χαρτοφυλάκιο ομολόγων του PEPP που συσσωρεύτηκε μετά το πλήγμα του Covid-19.

Η τρέχουσα κατεύθυνση προβλέπει την πλήρη επανεπένδυση των εσόδων από τους τίτλους που λήγουν μέχρι το 2024, αν και ορισμένα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου λένε ότι η στάση αυτή θα πρέπει να επανεξεταστεί. Αν και μια συζήτηση για το θέμα είναι πιθανή αυτή την εβδομάδα, μια απόφαση δεν έχει ληφθεί ακόμη.

Ένα άλλο πιθανό θέμα είναι το επίπεδο των ελάχιστων αποθεματικών των τραπεζών, με ορισμένους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να πιέζουν για μια αύξηση που θα μείωνε τους τόκους που καταβάλλονται επί των συνολικών διαθεσίμων των δανειστών στην ΕΚΤ. Άλλοι λένε ότι είναι καλύτερο να συνδεθεί η συζήτηση με την αναθεώρηση του επιχειρησιακού πλαισίου της κεντρικής τράπεζας – υποδηλώνοντας ότι είναι ένα θέμα για το επόμενο έτος.