Η τιθάσευση του πληθωρισμού επιβάλλει αλλαγές στην πολιτική της ΕΚΤ

Ενθαρρυντικά σήματα στέλνουν οι διεθνείς αγορές παρά τις θύελλες που συνεχίζουν να μεταφέρουν παγκοσμίως τα ενεργά πολεμικά μέτωπα της Ουκρανίας και της Μέσης Ανατολής.

Οι οικονομικοί αναλυτές έχουν καταλήξει ότι οι τρέχουσες συγκρούσεις δεν θα διαχυθούν, οι πόλεμοι δεν θα επεκταθούν, παρά θα ελεγχθούν εκεί όπου εξελίσσονται χωρίς την εμπλοκή και άλλων χωρών ή δυνάμεων. Με άλλα λόγια προεξοφλείται ότι οι αγορές των ενεργειακών αγαθών δεν επιφυλάσσουν δυσάρεστες εκπλήξεις μεσοπρόθεσμα, παρά θα οδεύσουν προς ομαλοποίηση στο ορατό μέλλον – ενδεικτική είναι η συμπεριφορά της αγοράς του αργού πετρελαίου. Η τιμή του πετρελαίου μπρεντ υποχωρεί έπειτα από πολλούς μήνες σε επίπεδα χαμηλότερα των 80 δολαρίων και αντιστοίχως πτωτικές τάσεις τείνουν να επικρατήσουν στην αγορά του φυσικού αερίου. Κατά βάση τα μελλοντικά συμβόλαια ενεργειακών αγαθών δηλώνουν πτωτικές τάσεις στις τιμές των διεθνώς εμπορεύσιμων ενεργειακών αγαθών.

Αμφισβήτηση

Αποτέλεσμα αυτών των συνθηκών είναι η ταχεία όπως φαίνεται υποχώρηση των επιπέδων πληθωρισμού σε όλο τον κόσμο και ιδιαιτέρως στην Ευρώπη, όπου τον Οκτώβριο αναμένεται να πέσει κάτω του 3%. Η ταχεία υποχώρηση του πληθωριστικού κύματος αμφισβητεί ευθέως τις προγνώσεις και την υπεραντίδραση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η οποία παγιδεύθηκε σε μια λογική νομισματικού φαινομένου προβαίνοντας σε επαναλαμβανόμενες αχρείαστες ανόδους επιτοκίων τη στιγμή που όλα τα στοιχεία βεβαίωναν ότι το τρέχον πληθωριστικό κύμα προερχόταν κυρίως στη ζώνη της προσφοράς, πρώτα κατά τη διάρκεια της πανδημίας με τη διαταραχή των εφοδιαστικών αλυσίδων και αργότερα με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και τους περιορισμούς και τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη διάθεση του φυσικού αερίου και του πετρελαίου.

Διαφοροποιήσεις

Με τις τιμές των ενεργειακών αγαθών να υποχωρούν ταχύτατα κάμπτονται με την αυτή ταχύτητα και τα επίπεδα πληθωρισμού. Ηδη στην Ευρώπη τα επίπεδα πληθωρισμού παρουσιάζουν έντονες διαφοροποιήσεις από χώρα σε χώρα, λόγω των εθνικών ιδιαιτεροτήτων και του βαθμού εξάρτησης των επιμέρους οικονομιών. Χώρες όπως η Σλοβακία, η Εσθονία και άλλες με εξάρτηση από ρωσικά ενεργειακά αγαθά εμφανίζουν υψηλά επίπεδα πληθωρισμού της τάξεως του 8% και άλλες όπως η Ολλανδία και το Βέλγιο εμφανίζουν αρνητικά επίπεδα πληθωρισμού στο -10%! Ολα τα δεδομένα πια φανερώνουν πια ότι πλέον αντιμετωπίζουμε μόνο πληθωρισμό τροφίμων, αποτέλεσμα και αυτό επιπλοκών κυρίως στο πεδίο της προσφοράς.

Προσαρμογή

Ολα τα παραπάνω δεδομένα επιβεβαιώνουν τις εκτιμήσεις των αγορών που θέλουν τον μέσο πληθωρισμό να υποχωρεί στην Ευρώπη στο 3,3% το 2024. Πράγμα που σημαίνει ότι ο πληθωρισμός σε μηνιαία βάση μπορεί να βρεθεί κάτω ακόμη και του 2% στη διάρκεια του 2024. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι στον βαθμό που δεν υπάρξουν διεθνώς άλλα κατακλυσμιαία γεγονότα ο πληθωρισμός θα δίνει από την αρχή του νέου έτους σημάδια ταχείας αποκλιμάκωσης. Τούτων δοθέντων οι ίδιοι αναλυτές επιμένουν ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα επιβάλλεται εκ των συνθηκών να αλλάξει τροπάριο και να προσαρμόσει αναλόγως τις νομισματικές συνθήκες, από τους πρώτους μήνες του 2024.

Εκτιμούν δηλαδή ότι η κυρία Λαγκάρντ θα αναγκασθεί εκ των συνθηκών να κινηθεί αντιστρόφως και να αρχίσει να μειώνει τα βασικά επιτόκια με την αυτή ταχύτητα, τουλάχιστον ανά ένα τέταρτο της ποσοστιαίας μονάδας από το πρώτο τρίμηνο του επόμενου έτους. Ηδη οι συνεργάτες της κυρίας Λαγκάρντ αρχίζουν να μεταδίδουν σχετικά σήματα και να ψελλίζουν ότι οι μειώσεις των επιτοκίων θα έλθουν ταχύτερα του αναμενομένου.

Υπεραντίδραση

Αν όντως επιβεβαιωθούν οι τάσεις ταχείας αποκλιμάκωσης των πληθωριστικών πιέσεων η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν θα δύναται να υπερασπίσει στον χρόνο το λάθος της υπεραντίδρασης και της υπέρμετρης ανόδου των επιτοκίων από τα σχεδόν μηδενικά επίπεδα στο 4% σε διάστημα μόλις 18 μηνών. Ενδεχόμενη ταχεία έναρξη της αντίστροφης πορείας των επιτοκίων θα ενισχύσει τις αναπτυξιακές προοπτικές και θα βελτιώσει τη θέση των επιχειρήσεων και των δανειοληπτών που όλο το προηγούμενο διάστημα επιβαρύνθηκαν υπέρμετρα, φουσκώνοντας τεχνητά τα κέρδη των τραπεζών χωρίς καν να κουνήσουν το δαχτυλάκι τους.