Ρωσία: Πώς παρακάμπτει τις κυρώσεις – Κατασκευάζει νέους εμπορικούς δρόμους στην Ασία

Στην κατασκευή δύο νέων διαδρόμων μεταφορών που συνδέουν την Ασία και την Ευρώπη προχωρά η Ρωσία, επιδιώκοντας να αποδυναμώσει τις κυρώσεις που της επιβλήθηκαν λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, την ίδια στιγμή που η ένταση στη Μέση Ανατολή έχει προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στις παγκόσμιες εμπορικές συναλλαγές.

Τα ναυτιλιακά και σιδηροδρομικά δίκτυα μέσω του Ιράν και ενός θαλάσσιου περάσματος της Αρκτικής θα μπορούσαν να ενισχύσουν τον άξονα της Μόσχας προς τις ασιατικές δυνάμεις της Κίνας και της Ινδίας και μακριά από την Ευρώπη. Έχουν τη δυνατότητα να ενσωματώσουν τη Ρωσία στην καρδιά μεγάλου μέρους του διεθνούς εμπορίου, ακόμη και όταν οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους προσπαθούν να την απομονώσουν.

ΔΝΤ: Η Ρωσία θα αναπτυχθεί ταχύτερα από όλες τις προηγμένες δυτικές οικονομίες [γράφημα]

Τα δρομολόγια θα μπορούσαν να μειώσουν τους χρόνους διέλευσης κατά 30%-50% σε σύγκριση με τη Διώρυγα του Σουέζ και να αποφύγουν προβλήματα ασφαλείας που μαστίζουν την Ερυθρά Θάλασσα, καθώς οι αντάρτες Χούτι επιτίθενται σε εμπορικά πλοία. Οι επιδρομές πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών του Ιράν με στόχο το Ισραήλ κλιμάκωσαν μάλιστα τις περιφερειακές αναταράξεις.

Κι ενώ οι ΗΠΑ και οι δυτικοί σύμμαχοί τους αποφεύγουν τις διαδρομές που υποστηρίζει η Ρωσία παρά την πιθανή εξοικονόμηση κόστους, οι μεγάλες οικονομίες της Ασίας και του Κόλπου έχουν δείξει ενδιαφέρον.

Τα εμπόδια

Ο σχεδιασμός της Ρωσίας όμως δεν στερείται εμποδίων. Η ξεπερασμένη ιρανική υποδομή εμποδίζει την ανάπτυξη του «Διεθνούς Διαδρόμου Μεταφορών Βορρά – Νότου» που συνδέει την Ινδία με το ευρωπαϊκό τμήμα της Ρωσίας. Και ακόμη και όταν η επιτάχυνση της κλιματικής αλλαγής λιώνει τους πάγους της Αρκτικής για να κάνει τη Βόρεια Θάλασσα μια πιο βιώσιμη επιλογή, τρομερές υλικοτεχνικές προκλήσεις παραμένουν κατά μήκος της απομακρυσμένης ακτογραμμής της Ρωσίας.

Η Ρωσία ετοιμάζεται να επενδύσει περισσότερα από 25 δισ. δολάρια για την αναβάθμιση της διαδρομής μέσω του Ιράν και τη βελτίωση των εγκαταστάσεων κατά μήκος της ρωσικής ακτής της Αρκτικής, συμπεριλαμβανομένου ενός στόλου παγοθραυστικών εγχώριας κατασκευής. Σχεδιάζει επίσης να περιπολεί τη διαδρομή της Βόρειας Θάλασσας (NSR) με ένα δίκτυο drone, σύμφωνα με την εφημερίδα Izvestia.

Η Ρωσία εξέδωσε δάνειο 1,3 δισ. ευρώ στο Ιράν τον περασμένο Μάιο για την κατασκευή μιας ζωτικής σημασίας σιδηροδρομικής σύνδεσης που θα εκτείνεται 162 χιλιόμετρα για να συνδέσει την πόλη Ραστ κατά μήκος της ακτής της Κασπίας Θάλασσας με την Αστάρα στα σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν. Μόλις ολοκληρωθεί, ο σιδηρόδρομος θα επιτρέψει τις προμήθειες φορτίου από την Αγία Πετρούπολη στο Μπαντάρ Αμπάς, το κύριο εξαγωγικό λιμάνι του Ιράν στον Περσικό Κόλπο. «Η κατασκευή του θα μας επιτρέψει να δημιουργήσουμε άμεσες και αδιάλειπτες σιδηροδρομικές μεταφορές σε όλο το μήκος της διαδρομής Βορρά-Νότου», είπε ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin κατά τη διάρκεια τηλεδιάσκεψης με τον Ιρανό ομόλογό του Ebrahim Raisi. «Αυτό θα βοηθήσει σημαντικά στη διαφοροποίηση των παγκόσμιων ροών μεταφορών».

Η μεταφορική ικανότητα κατά μήκος της διαδρομής Βορρά-Νότου, η οποία περιλαμβάνει μεγαλύτερη σιδηροδρομική σύνδεση μέσω της κεντρικής Ασίας και ενός δικτύου της Υπερκασπίας Θάλασσας, θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 85%, σε 35 εκατομμύρια τόνους ετησίως έως το 2030, σύμφωνα με την Ευρασιατική Τράπεζα Ανάπτυξης. Θα συνδέσει τη Ρωσία με το Ιράν και την Ινδία καθώς και πιθανώς την υπόλοιπη Νότια Ασία, τον Περσικό Κόλπο και την Αφρική.

Τον περασμένο Αύγουστο, η Ρωσία έστειλε το πρώτο της τρένο απευθείας φορτίου στη Σαουδική Αραβία. «Εάν διακοπούν τα άλλα δρομολόγια, αυτό θα συνεχίσει να λειτουργεί γιατί δεν φέρει κυρώσεις», δήλωσε ο Nikita Smagin, αναλυτής στο Συμβούλιο Διεθνών Υποθέσεων Ρωσίας που ιδρύθηκε από το Κρεμλίνο. «Αυτή είναι η κύρια ιδέα».

Ενισχύονται οι εμπορικές σχέσεις

Με γνώμονα τις ρωσικές πωλήσεις πετρελαίου και αγορές ηλεκτρονικών, βιομηχανικού εξοπλισμού και αυτοκινήτων, το εμπόριο με την Κίνα έφτασε στο ρεκόρ των 240 δισ. δολαρίων το 2023, υπερδιπλάσιο από τα 108 δισ. δολάρια το 2020. Το εμπόριο με την Ινδία αυξήθηκε σε σχεδόν 64 δισ. δολάρια πέρυσι, έναντι περίπου 10 δισ. δολαρίων τρία χρόνια νωρίτερα, καθώς οι αγορές ρωσικού πετρελαίου από το Νέο Δελχί έχουν εκτοξευθεί από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία.

Το αυξανόμενο εμπόριο της Ρωσίας με την Κίνα ωθεί ήδη το Κρεμλίνο να ξοδέψει δισεκατομμύρια για να αναβαθμίσει τους τεράστιους ανατολικούς σιδηροδρόμους του για να επεκτείνει τη χωρητικότητα στην κύρια γραμμή Υπερσιβηρίας και Βαϊκάλης-Αμούρ έως το 2030.

Βέβαια, η άνθηση του εμπορίου της Τουρκίας με τη Ρωσία παραπαίει, καθώς οι ΗΠΑ και η ΕΕ καταπολεμούν τα λεγόμενα αγαθά διπλής χρήσης που θα μπορούσαν να προσφέρουν στο Κρεμλίνο μια ζωτική σανίδα σωτηρίας για την στρατιωτική του επίθεση στην Ουκρανία. Τα προκαταρκτικά στοιχεία που δημοσιεύθηκαν νωρίτερα αυτόν τον μήνα από το Υπουργείο Εμπορίου της Τουρκίας έδειξαν ότι οι εξαγωγές στη Ρωσία μειώθηκαν κατά ένα τρίτο το πρώτο τρίμηνο σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.