Για μια δεκαετία, ένας Κινέζος ράφτης εργαζόταν σκληρά σε ένα τριώροφο κτίριο στα περίχωρα του Μιλάνου, εργαζόμενος 13 ώρες την ημέρα φτιάχνοντας ρούχα υψηλής ποιότητας για μάρκες, συμπεριλαμβανομένης της ιταλικής μάρκας κασμίρ Loro Piana.
Ο ανώνυμος εργαζόμενος πληρωνόταν «μαύρα», κερδίζοντας περίπου 1.500 ευρώ το μήνα, σύμφωνα με νομικά έγγραφα που είδε το Bloomberg – περίπου την τιμή ενός κασμίρ πουλόβερ Loro Piana. Έγινε μέρος ενός «κρυφού», υπόγειου εργατικού δυναμικού, που απασχολούνταν από τρίτους εργοδότες, οι οποίοι κατασκευάζουν πολυτελή ρούχα για τους πιο φημισμένους οίκους μόδας της Ιταλίας.
Η υπόθεσή του, η οποία ήρθε στο φως αφού ο εργοδότης του ράφτη σταμάτησε να πληρώνει μισθούς και φέρεται να του επιτέθηκε, έγινε μέρος μιας συνεχιζόμενης έρευνας για συνεχείς καταπατήσεις δικαιωμάτων εργαζομένων από εργοδότες τους σε έναν από τους σημαντικότερους κλάδους της Ιταλίας. Για δύο χρόνια, οι εισαγγελείς επιδιώκουν να μεταρρυθμίσουν ένα μοντέλο εξαγωγών όπου οι premium μάρκες πωλούν ιταλική μόδα στο εξωτερικό σε τιμές πολυτελείας, ακόμη και όταν φθηνοί χώροι εργασίας στον κλάδο ένδυσης πολλαπλασιάζονται γύρω από το Μιλάνο, παραβιάζοντας τα εργασιακά πρότυπα στην πρωτεύουσα του στυλ της Ιταλίας.
Η επιχείρηση καταστολής, υπό την ηγεσία του εταιρικού δικαστηρίου του Μιλάνου και της μονάδας εργατικών εγκλημάτων της στρατιωτικής αστυνομίας των Καραμπινιέρων, έχει παγιδεύσει υπεργολάβους που συνδέονται με πέντε γνωστές μάρκες μόδας, όπως οι Valentino, Armani και Dior. Η Loro Piana, ιδιοκτησίας της γαλλικής εταιρείας πολυτελείας LVMH ήταν ο τελευταίος γνωστος οίκος μόδας τη Δευτέρα και τέθηκε υπό δικαστική εποπτεία για έως και ένα χρόνο.
«Υπάρχει ήδη ένα ζήτημα φήμης στη βιομηχανία της μόδας, το οποίο ξεκίνησε με την αδικαιολόγητη αύξηση των τιμών», δήλωσε στο Bloomberg η Stefania Saviolo, λέκτορας μόδας και διαχείρισης πολυτελών ειδών στο Πανεπιστήμιο Bocconi του Μιλάνου. «Αυτές οι έρευνες όχι μόνο βλάπτουν τις εμπλεκόμενες μάρκες, αλλά επηρεάζουν ολόκληρο το Made in Italy ως σύστημα».
Η Loro Piana, μέρος της LVMH από το 2013, αρνήθηκε κάθε αδίκημα και δήλωσε ότι θα συνεργαστεί με τις αρχές. Η εταιρεία δήλωσε ότι διέκοψε τις σχέσεις με τον προμηθευτή εντός 24 ωρών από την ενημέρωση για την ύπαρξη των εργολάβων.
Η κατακερματισμένη, ως επί το πλείστον οικογενειακή δομή της υψηλής ποιότητας ιταλικής κατασκευής «μπορεί να θέσει προκλήσεις στη διαφάνεια και την εποπτεία», δήλωσε ο Toni Belloni, πρόεδρος της LVMH Ιταλίας. Ο όμιλος έχει ενισχύσει τους ελέγχους και έχει αναθεωρήσει τον εσωτερικό του χάρτη, ανέφερε σε δήλωσή του στο Bloomberg News. «Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν σημεία ευθραυστότητας, επομένως πρέπει να εργαστούμε για να βελτιώσουμε τις πρακτικές μας».
Η βιομηχανία της μόδας είναι μία από τις μεγαλύτερες της Ιταλίας, αντιπροσωπεύοντας προϊόντα Made in Italy αξίας περίπου 96 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2024, σύμφωνα με την ομάδα του κλάδου Camera Nazionale della Moda. Η συντριπτική πλειοψηφία προορίζεται για αγορές του εξωτερικού.
Ωστόσο, η υπόθεση του κινέζου ράφτη ρίχνει φως στη μεταχείριση των εργαζομένων που φτιάχνουν ενδύματα τα οποία μπορεί να κοστίζουν χιλιάδες ευρώ. Εργαζόταν από τις 9 π.μ. έως τις 10 μ.μ. καθημερινά μέχρι τα τέλη του 2024, όταν ο «caporale» (ο προϊστάμενός του) – επίσης Κινέζος – σταμάτησε να τον πληρώνει για άγνωστους λόγους, σύμφωνα με τα δικαστικά έγγραφα.
Μετά από επανειλημμένες απαιτήσεις για τους μισθούς του, ακολούθησε αντιπαράθεση. Ο εργοδότης γρονθοκόπησε τον ράφτη και τον ξυλοκόπησε επανειλημμένα με έναν σωλήνα, σύμφωνα με τα έγγραφα, γεγονός που οδήγησε σε ποινική δίωξη.
Επίμονα κενά
Οι προηγούμενες προσπάθειες επιβολής του νόμου δεν έχουν καταφέρει να εξαλείψουν τις εργοδοτικές αυθαιρεσίες.
«Αυτές οι περιπτώσεις έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, με περισσότερες μεγάλες ομάδες να αναλαμβάνουν τον έλεγχο μικρότερων ιταλικών εταιρειών και να αρχίζουν να αναθέτουν σε τρίτους μέρος της παραγωγής», δήλωσε η Roberta Griffini, γραμματέας του συνδικάτου Filctem CGIL Milano.
Η ευθύνη είναι μερικές φορές δύσκολο να προσδιοριστεί, επειδή οι υπεργολάβοι εργάζονται για περισσότερους από έναν ομίλους μόδας, πρόσθεσε η Griffini.
Η Βρετανία έχει επίσης λάβει μέτρα κατά των παράνομων βιοτεχνιών, ιδίως των μικρότερων που λειτουργούν σε πόλεις όπως το Λέστερ. Μια έκθεση το 2021 διαπίστωσε ότι εταιρείες σε πολλούς κλάδους δεν μπορούσαν να εγγυηθούν ότι οι αλυσίδες εφοδιασμού τους ήταν απαλλαγμένες από καταναγκαστική εργασία.
Για τις εταιρείες μόδας στην Ιταλία, η αλυσίδα εφοδιασμού θα πρέπει να είναι σύντομη και να παρακολουθείται στενά, δήλωσε ο Saviolo του Πανεπιστημίου Bocconi. Οι νεότεροι καταναλωτές, ειδικότερα, δίνουν μεγαλύτερη προσοχή στην αξιοπιστία του brand.
Το Μιλάνο είναι το κέντρο της εκτεταμένης βιομηχανίας μόδας στην Ιταλία, στεγάζοντας περίπου το ένα τέταρτο των 600.000 εργαζομένων στον τομέα της μόδας σε περίπου 60.000 εταιρείες, σύμφωνα με την Camera Nazionale della Moda.
Πτώση πωλήσεων
Η δικαστική καταστολή στην Ιταλία εκτυλίσσεται σε ένα ασταθές παγκόσμιο σκηνικό, με τη ζήτηση να μειώνεται και έναν πόλεμο δασμών υπό την ηγεσία των ΗΠΑ να απειλεί να μεγεθύνει το κόστος των εξαγωγών.
Η βιομηχανία προσωπικών ειδών πολυτελείας, αξίας 364 δισεκατομμυρίων ευρώ, έχασε 50 εκατομμύρια πελάτες το 2023 και το 2024, σύμφωνα με την εκτίμηση της Bain πέρυσι. Ο κλάδος θα συρρικνωθεί μεταξύ 2% και 5% φέτος, σύμφωνα με την παρακολούθηση της εταιρείας συμβούλων τον Ιούνιο.
Η βιομηχανία μόδας της Ιταλίας αντιμετώπιζε ήδη πτώση των πωλήσεων, τον πληθωρισμό και τις διεθνείς εντάσεις. Οι μάρκες που πιέζονται από τη χαμηλότερη ζήτηση και το ασταθές κόστος έχουν διπλασιάσει τις γρήγορες παραγγελίες “near-shoring” στη ζώνη εργαστηρίων της Λομβαρδίας για να προστατεύσουν τα περιθώρια κέρδους.
Αυτή ακριβώς η στρατηγική, λένε οι εισαγγελείς, τροφοδοτεί την κούρσα προς τα κάτω που τα δικαστήρια προσπαθούν τώρα να σταματήσουν. Οι ερευνητές εντόπισαν τα πλεκτά της Loro Piana σε μεσάζοντες που αναθέτουν υπεργολαβίες σε εργοστάσια όπου παράνομοι μετανάστες εργάζονταν 90 ώρες την εβδομάδα και κοιμόντουσαν δίπλα στις ραπτομηχανές τους. Οι δικαστές δήλωσαν ότι η εταιρεία «ωφελήθηκε αμελώς» από την παράνομη μείωση του κόστους.
Ο δικαστικός διαχειριστής που διορίστηκε τη Δευτέρα έχει αναλάβει την παρακολούθηση της προόδου της διοίκησης της Loro Piana στην αντιμετώπιση της αλυσίδας εφοδιασμού της.
Οι Armani, Dior και Alviero Martini απαλλάχθηκαν από την δικαστική εποπτεία μετά την εφαρμογή μέτρων όπως οι έλεγχοι προμηθευτών σε πραγματικό χρόνο. Η μονάδα της Valentino, η οποία ανήκει στην Kering SA και την Mayhoola του Κατάρ, εξακολουθεί να υπόκειται σε δικαστική παρακολούθηση.
Η Ιταλική Αρχή Ανταγωνισμού έχει επίσης εμπλακεί. Τον Μάιο έκλεισε μια έρευνα για αθέμιτες πρακτικές σε βάρος της Dior, εξασφαλίζοντας χρηματοδότηση 2 εκατομμυρίων ευρώ για πρωτοβουλίες κατά της εκμετάλλευσης και απαιτώντας από την εταιρεία να βελτιώσει τον έλεγχο των προμηθευτών. Η Dior σημείωσε τότε ότι δεν διαπιστώθηκε καμία παράβαση και δήλωσε ότι είναι αφοσιωμένη σε υψηλά πρότυπα ηθικής και αριστείας.
Ο Όμιλος Armani, ο οποίος εξακολουθεί να βρίσκεται υπό έρευνα από την αρχή ανταγωνισμού για φερόμενες αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, δήλωσε ότι οι ισχυρισμοί δεν έχουν βάση και ότι οι εταιρείες του συνεργάζονται με τις αρχές.
