Τα κενά της οικονομικής πολιτικής Μπάιντεν

Project Syndicate

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν ξεκίνησε να μιμείται τον Φράνκλιν Ν. Ρούζβελτ δαπανώντας τεράστια χρηματικά ποσά για την οικονομία. Αυτό απειλεί να προκαλέσει το είδος του πληθωρισμού που κατέστρεψε τις κεϊνσιανές οικονομικές πολιτικές τη δεκαετία του 1970. Από τον Ιανουάριο του 2021, η διοίκηση του Μπάιντεν έχει ξοδέψει ή δεσμευθεί να δαπανήσει 1,9 τρισ. δολάρια για άμεση ανακούφιση από την COVID-19, 2,7 τρισ. δολάρια για επενδύσεις και επιχειρηματική υποστήριξη και 1,8 τρισ. δολάρια για την ευημερία και την εκπαίδευση. Δηλαδή συνολικά 6,4 τρισ. δολάρια, ή σχεδόν το 30% του ΑΕΠ των ΗΠΑ. Οι δαπάνες θα χρηματοδοτηθούν σε μεγάλο βαθμό από αγορές ομολόγων της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, με τις αυξήσεις φόρων να έρχονται αργότερα. Αλλά θα αντιπροσωπεύει τη μεγαλύτερη κινητοποίηση των δημοσίων επενδύσεων των ΗΠΑ μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ή θα εξελιχθούν σε μια πληθωριστική υπερβολή;

Η κυβέρνηση Μπάιντεν αγνόησε δύο ριζοσπαστικές προτάσεις που θα μπορούσαν να κάνουν τη ζωή της πολύ πιο εύκολη. Η πρώτη είναι μια ομοσπονδιακή εγγύηση εργασίας. Με απλά λόγια, η κυβέρνηση πρέπει να εγγυηθεί μια θέση εργασίας σε όποιον δεν μπορεί να βρει εργασία στον ιδιωτικό τομέα, με σταθερό ωρομίσθιο όχι χαμηλότερο από τον εθνικό ελάχιστο μισθό. Μια ομοσπονδιακή εγγύηση εργασίας θα εξαλείψει την ανάγκη υπολογισμού των κενών παραγωγής, διότι δεν στοχεύει στη μελλοντική ζήτηση για παραγωγή αλλά στην παρούσα ζήτηση για εργασία. Υπάρχει σημαντική υποαπασχόληση στις Ηνωμένες Πολιτείες σήμερα, μεταξύ των οποίων άτομα που έχουν αποσυρθεί από την αγορά εργασίας ή εργάζονται λιγότερο από ό,τι θέλουν.

Η δεύτερη ριζοσπαστική ιδέα είναι το αντισταθμισμένο σχέδιο ελεύθερου εμπορίου του οικονομολόγου Vladimir Masch. Η Αμερική έχει χάσει εκατομμύρια θέσεις εργασίας στον τομέα της μεταποίησης κυρίως λόγω της μεταφοράς παραγωγής σε φθηνότερες αγορές εργασίας στην Ασία. Το σχέδιο του Μπάιντεν για την εξισορρόπηση του αμερικανικού εμπορίου μέσω φορολογικών επιδοτήσεων για εγχώριους παραγωγούς, εμπορικές συμφωνίες και διεθνείς συμφωνίες, αντί για δασμούς και διαμάχες, είναι αόριστο. Το σχέδιο Masch προσφέρει τον γρηγορότερο και πιο κομψό τρόπο για να εξασφαλίσει ο Μπάιντεν το ισορροπημένο εμπόριο που θέλει. Η βασική αρχή είναι απλή: κάθε κυβέρνηση που είναι σε θέση να το πράξει πρέπει να καθορίσει μονομερώς ένα ανώτατο όριο στο συνολικό εμπορικό της έλλειμμα και να περιορίσει την αξία των επιτρεπόμενων εισαγωγών από κάθε εμπορικό εταίρο.

Ο Robert Skidelsky είναι μέλος της Βουλής των Λόρδων της Βρετανίας και καθηγητής στο Warwick University