Στο ραντάρ των κατασκευών οι πράσινες και ευφυείς υποδομές

Αν η πανδημία ήταν ένα crash test για τις υποδομές, καθώς έφτασε συχνά τις «αντοχές» τους στα άκρα, η κλιματική αλλαγή θα είναι δοκιμασία διαρκείας. Η έννοια της ανθεκτικότητας έχει έρθει στο προσκήνιο. Το πρασίνισμα των υποδομών, παραδοσιακών αλλά και ψηφιακών, είναι το next big thing στη βιομηχανία των κατασκευών διεθνώς. Πόροι άνω των 11 δισ. ευρώ από το νέο ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης, καθώς και άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία, θα κατευθυνθούν σε πράσινες και έξυπνες επενδύσεις που θα αλλάξουν το αποτύπωμα των υποδομών της χώρας.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η χώρα μας παρουσιάζει σε σχέση με άλλες χώρες χαμηλότερο δείκτη στην ποιότητα στον τομέα των υποδομών, σύμφωνα με τη μελέτη του ΙΟΒΕ για τη βιομηχανία των κατασκευών, υστερώντας κυρίως ως προς τον σχεδιασμό, τη δυνατότητα χρηματοδότησης και τις διαδικασίες των δημόσιων προμηθειών. Η εστίαση στο κόστος κατασκευής και όχι στην ποιότητα, κατά τα προηγούμενα χρόνια, αλλά και η ένδεια των έργων που ώθησε τον ανταγωνισμό σε επίπεδα εξαιρετικά υψηλών εκπτώσεων, οδήγησαν μεταξύ άλλων σε αμφιλεγόμενη ποιότητα μελετών και κατασκευής των έργων και στην επιλογή φθηνών εισαγόμενων υλικών και εξοπλισμού.

Η μεγάλη ευκαιρία για να ανατραπεί αυτή η εικόνα βρίσκεται στους ευρωπαϊκούς πόρους, άνω των 11 δισ. ευρώ, που πέφτουν στη μάχη για την ανάκαμψη της οικονομίας μετά την πανδημία. Το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 των 26,1 δισ. ευρώ εστιάζει στις βιώσιμες επενδύσεις. Ειδικότερα, με δύο επιμέρους στόχους να αφορούν στις υποδομές, τον πράσινο και τον ψηφιακό, κατ’ ελάχιστον 4,5 δισ. ευρώ θα κατευθυνθούν σε τέτοιες δράσεις.

Αντίστοιχο ύψος κονδυλίων θα διοχετευθούν σε πράσινες και έξυπνες υποδομές και μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης. Όσο κι αν εκ πρώτης όψεως δεν μοιάζουν συναφείς, οι ψηφιακές υποδομές πατούν επίσης σε κατασκευές που τις στεγάζουν ή τις υποστηρίζουν, αλλά και σε δίκτυα.

«Το πρασίνισμα των κατασκευών και των υλικών, καθώς και η κυκλική οικονομία που έχει μεγάλη συνάφεια με τις κατασκευές, θα πρέπει να μπουν στο στόχαστρο των κατασκευαστών προκειμένου οι επενδύσεις να κατευθυνθούν προς τα εκεί τα επόμενα χρόνια», είπε ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, κ. Γιάννης Τσακίρης, κατά την πρόσφατη παρουσίαση της μελέτης του ΙΟΒΕ για τον ρόλο της βιομηχανίας των υποδομών και κατασκευών στην επόμενη ημέρα της ελληνικής οικονομίας.

Επιπλέον, υπάρχει κι ένα κομμάτι του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης που εστιάζει και στην αναβάθμιση των κλασικών υποδομών, όπως οι οδικοί άξονες, ο σιδηρόδρομος, τα λιμάνια, τα αεροδρόμια, τα δημόσια κτήρια. Για παράδειγμα, μέσω του Συνδέοντας την Ευρώπη (CEF) πόροι 2,2 δισ. ευρώ θα κατευθυνθούν σε σιδηροδρομικά έργα και βαριές υποδομές που είναι απαραίτητες ώστε να επιτευχθεί η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.

Συγχρόνως, στην αναβάθμιση υποδομών όπως νοσοκομεία, περιφερειακά αεροδρόμια, σιδηροδρομικό δίκτυο και γέφυρες, καθώς και στην κατασκευή οδικών αξόνων (Ε65 και ΒΟΑΚ) και του προαστιακού Δυτικής Αττικής θα κατευθυνθούν πόροι άνω του 1,5 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης.