Ο Μάο και ο Ντενγκ είναι παρελθόν – Σήμερα, η Κίνα είμαι εγώ!

Το παρόν και το μέλλον της Κίνας είμαι εγώ! Το κράτος είμαι εγώ! Αυτά είναι τα δύο βασικά μηνύματα που στέλνει ο Σι Τζινπίνγκ, εντός και εκτός συνόρων, μέσω της ιστορικής – όπως ο ίδιος την έχει μεθοδικά σχεδιάσει – συνεδρίασης της κεντρικής επιτροπής του ΚΚ Κίνας, η οποία ξεκινά σήμερα και ολοκληρώνεται την Πέμπτη.

Τα 350 και πλέον μέλη του ανώτατου καθοδηγητικού οργάνου του κόμματος αναμένεται να εγκρίνουν, εκτός μεγάλου απροόπτου, το τρίτο «Ψήφισμα για την Ιστορία» κατά την 100ετή διαδρομή του. Και μόνο δε το γεγονός ότι τα προηγούμενα δύο φέρουν τη σφραγίδα των δύο ανθρώπων που έχουν σφραγίσει ανεξίτηλα τη σύγχρονη Κίνα – του Μάο Τσετούνγκ το 1945 και του Ντενγκ Σιαοπίνγκ το 1981 – μαρτυρά το πόσο ψηλά έχει βάλει τον πήχη ο νυν ηγέτης.

Ίσος ή και ανώτερος

Ο Σι, άλλωστε, δεν έκρυψε ποτέ ότι φιλοδοξία του είναι να λάβει μια θέση στην ιστορία που θα είναι ισότιμη με εκείνη του Μάο και του Ντενγκ. Ορισμένοι, μάλιστα, θεωρούν ότι τελικά θέλει να καταγραφεί ως πιο σημαντικός από αυτούς, συνδέοντας το όνομά του με τη μετατροπή της Κίνας σε παγκόσμια υπερδύναμη και την αναγνώρισή της σε αυτή τη θέση από όλους.

Γι’ αυτό και οι περίοδοι των δύο «ανταγωνιστών» του περιγράφεται πρακτικά ως μεταβατική. Ο Μάο περιγράφεται ως αυτός ο οποίος βοήθησε τους Κινέζους να σταθούν στα πόδια τους και να εξεγερθούν μετά από αλλεπάλληλες από τις μεγάλες δυνάμεις της Δύσης και της Ανατολής. Ο Ντενγκ ως εκείνος που συνέβαλε αποφασιστικά στο να πλουτίσει και να δει το βιοτικό επίπεδο του λαού να ανεβαίνει, μετά από αιώνες φτώχειας. Και ο Σι έρχεται να της δώσει την ισχύ και τη θέση που της αξίζει.

Για να πετύχει δε τον στόχο του, ο σημερινός πρόεδρος και ΓΓ του κόμματος σχεδιάζει να παραμείνει και για μια τρίτη πενταετία στο τιμόνι (από το 2022 ως το 2027) – έχοντας φροντίσει να στρώσει τον δρόμο με τη σχετική συνταγματική αλλαγή που εγκρίθηκε το 2018.

Αλλά όχι μόνο με αυτό. Τον ίδιο στόχο εξυπηρετεί η ένταξη της «Σκέψης του Σι» σε όλες τις βαθμίδες του επίσημου εκπαιδευτικού συστήματος. Κάτι ανάλογο συμβαίνει με τις εκκαθαρίσεις των αντιπάλων του, με «εργαλείο» την καταπολέμηση της διαφθοράς. Όπως, επίσης, με τα μηνύματα που στέλνονται προς την οικονομική ελίτ της χώρας, ότι δεν θα της επιτραπεί να ξεπεράσει την «κόκκινη γραμμή» πέρα από την οποία μπορεί να καταστεί επικίνδυνη για το καθεστώς – με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τον Τζακ Μα.

Οι μεγάλες προκλήσεις

Ο δρόμος, φυσικά, δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα για τον Σι, ούτε εντός ούτε εκτός Κίνας. Οι προκλήσεις είναι ιστορικές και από την απάντηση που θα δοθεί πρόκειται να κριθεί το μέλλον τόσο του ίδιου όσο και συνολικά της Κίνας.

Στο εσωτερικό, το σκάσιμο της «φούσκας» των ακινήτων – ορισμένοι παρομοιάζουν την υπόθεση της Evergrande με εκείνη της Lehman Brothers – αναδεικνύει τα όρια που έχει το μοντέλο ανάπτυξης που ακολουθήθηκε τις τελευταίες τρεις δεκαετίες και έφερε την Κίνα στο σημείο που βρίσκεται σήμερα. Και μαζί, τους κινδύνους που κρύβει, για την κοινωνία, τις επιχειρήσεις και το καθεστώς.

Εκτός συνόρων, από την άλλη, κάθε ημέρα που περνά η κατάσταση στον Ειρηνικό, ειδικά γύρω από την Ταϊβάν και στις Θάλασσες της Ανατολικής και της Νότιας Κίνας μυρίζει περισσότερο μπαρούτι. Όλα δείχνουν ότι, αργά ή γρήγορα, το φυτίλι να ανάψει και η μοιραία αναμέτρηση με το μπλοκ της σημερινής υπερδύναμης (των Ηνωμένων Πολιτειών) και των συμμάχων της είναι αναπόφευκτη.

Η ιστορική σύνοδος της ΚΕ που ξεκινά σήμερα, λοιπόν, αποτελεί αναμφίβολα ένα ορόσημο για την Κίνα του Σι, ο οποίος έτσι θα επιχειρήσει να κατοχυρώσει την παντοδυναμία του και να επιβάλει οριστικά το μοντέλο του «Τρίτου Δρόμου» – κάπου ανάμεσα στον σοσιαλισμό του Μάο και την οικονομία της αγοράς του Ντενγκ.

Η αναμέτρησή του με την ιστορία, όμως, θα κριθεί αλλού.