Ελληνικές επιχειρήσεις και πολιτικές βελτίωσης παραγωγικότητας

Οι εκάστοτε περίοδοι υψηλής ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας αποδείχθηκαν ιστορικά μη διατηρήσιμες, καθώς ανέκαθεν εδράστηκαν σε μεγάλο εξωτερικό δανεισμό.

Περαιτέρω, παρά τη συνεπή συμμετοχή της χώρας στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, η ελληνική οικονομία χαρακτηριζόταν πάντα από υστέρηση παραγωγικότητας, χαμηλή εξαγωγική δραστηριότητα, εσωστρέφεια και βαριά θεσμική παθογένεια. Αναφορικά με το οικοσύστημα των επιχειρήσεων, δεν θα ήταν δυνατόν να μην επισημανθεί ότι η πλειοψηφία αυτών στην Ελλάδα, μικρών σε μέγεθος συντριπτικά, συνέχεται με την αγορά των μη διεθνώς εμπορεύσιμων υπηρεσιών και αγαθών. Την ίδια στιγμή, τα ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά της αυτοαπασχόλησης και της άτυπης οικονομίας στη χώρα, συνιστούν ένα μόνιμο ιδιοσυγκρατικό μειονέκτημα.

Ενα πλέγμα κεντρικών πολιτικών για τη βελτίωση της παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων, έχει ως εξής:

1. Μείωση των τριβών από φόρους και εισφορές στην εργασία, ήτοι επί παραδείγματι μείωση ασφαλιστικών εισφορών, εισφορών αλληλεγγύης, ενσωμάτωση εισοδημάτων σε ενιαία φορολογική κλίμακα κ.λπ.

2. Υλοποίηση προγραμμάτων ενίσχυσης μικρομεσαίων επιχειρήσεων, για την πρόσβασή τους σε χρηματοδότηση επενδύσεων που αφορούν σε ψηφιακή αναβάθμιση, νέες τεχνολογίες και νέες μεθόδους παραγωγής.

3. Αύξηση δημοσιονομικών δαπανών για έρευνα-ανάπτυξη και μείωση του κόστους παραγωγής μέσω ευνοϊκότερης φορολογικής μεταχείρισης αποσβέσεων για επενδύσεις, κυρίως σε πάγιο εξοπλισμό και καινοτομία.

4. Θεσμοθέτηση ισχυρών κινήτρων συγχώνευσης μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, με στόχο την επίτευξη ικανότητας διευρυμένων χρηματοδοτήσεων.

5. Απλοποίηση του πολύπλοκου φορολογικού κώδικα, με ελαχιστοποίηση των εξαιρέσεων, ώστε να αποκλείεται κάθε μηχανισμός φοροδιαφυγής και σκιώδους οικονομικής δραστηριότητας.

6. Ανάπτυξη καθολικού πλαισίου εφαρμογής ηλεκτρονικών πληρωμών σε πραγματικό χρόνο, στο σύνολο των κλάδων της οικονομίας.

7. Ενίσχυση των ειδικών τμημάτων στα δικαστήρια για οικονομικές υποθέσεις υψηλής εξειδίκευσης, με ταυτόχρονη διεύρυνση των μηχανισμών εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών.

Οι πρόσφατες προβλέψεις της ΕΕ για την περίοδο 2021-23 προεξοφλούν δυναμική ανάκαμψης για την ελληνική οικονομία. Απώτερος στόχος για τη χώρα, προσήκει να είναι η αύξηση του πραγματικού κατά κεφαλήν εισοδήματος, που παραδοσιακά αποκλίνει παρασάγγας από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Μια στοχοθεσία που για δεκαετίες έχει παγιωθεί ως ανέφικτη.

Ο κ. Π.Ι. Ξυδώνας είναι καθηγητής στην ESSCA Grande École.