Πώς αλλάζει ο επιχειρηματικός χάρτης της Ελλάδας

Αφήνοντας πίσω της την ύφεση που προκάλεσε η πανδημία, η ελληνική οικονομία εισέρχεται σε έναν πολυετή ανοδικό κύκλο ισχυρής ανάπτυξης, καθώς οι ροές από το Ταμείο Ανάκαμψης και το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, που φτάνουν συνολικά ως το 2026 τα 101 δισ. ευρώ, παρέχουν πρωτοφανή συνδυαστική στήριξη, την ώρα που παρατηρείται έκρηξη των επιχειρηματικών deals σε όλο το φάσμα της πραγματικής οικονομίας, καθώς οι αξίες κατά τη 10ετή κρίση χρέους είχαν καταρρεύσει, δεικνύοντας επίσης πως η αναδιάταξη του επιχειρηματικού χάρτη της χώρας βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη.

Τράπεζες

Το τραπεζικό σύστημα επίσης δείχνει έτοιμο για έναν πολυδιάστατο ρόλο, καθώς τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, σύμφωνα με την JP Morgan, θα βρεθούν σε μονοψήφια επίπεδα για τις Eurobank και Εθνική έως τα τέλη του τρέχοντος έτους, με τις Alpha Bank και Τράπεζα Πειραιώς να ακολουθούν το πρώτο εξάμηνο του 2022.

Ετσι οι χορηγήσεις προς τον ιδιωτικό τομέα αναμένεται να αυξηθούν σημαντικά τα επόμενα χρόνια, χρηματοδοτώντας αποτελεσματικότερα την οικονομία. Ηδη εφέτος ο ελληνικός επιχειρηματικός τομέας κινείται δυναμικά, ενώ εκτιμάται ότι μέσα στη χρονιά θα καλύψει σε μεγάλο βαθμό τις απώλειες πωλήσεων της πανδημίας (ύψους περίπου €40 δισ.).

Σε αυτό το πλαίσιο εύλογα παρατηρείται έκρηξη των επιχειρηματικών deals σε όλο το φάσμα της πραγματικής οικονομίας, με την πώληση μάλιστα του 49% του ΔΕΔΔΗΕ (του Διαχειριστή του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας) από τη ΔΕΗ στη Macquarie Infrastructure and Real Assets Group (MIRA), έναντι 2,11 δισ. ευρώ, με αποτίμηση 30% μεγαλύτερη της μέσης εκτίμησης της αγοράς, να δεικνύει από τη μια πλευρά την εμπιστοσύνη από τα private equity funds και άλλους επενδυτές στην ελληνική οικονομία, αλλά κυρίως κατέστησε εμφανές πως στα ελληνικά περιουσιακά στοιχεία υπάρχει αξία.

Κυρίαρχο ρόλο διαδραματίζει το CVC Capital Partners, που έχει αποκτήσει πληθώρα εταιρειών από διαφόρους κλάδους, μεταξύ των οποίων τις μεγαλύτερες ελληνικές εταιρείες ασφαλειών (Εθνική Ασφαλιστική) και τροφίμων (όμιλος Vivartia), ενώ μετά την απόκτηση του 10% της ΔΕΗ φέρεται ότι προχωρεί και σε εξαγορά νέας εταιρείας.

Υπηρεσίες υγείας

Η CVC έχει επίσης πλέον δεσπόζουσα θέση στον τομέα παροχής υπηρεσιών υγείας, διαθέτοντας 6 νοσοκομεία (Yγεία, Μetropolitan Hospital, Μητέρα, Metropolitan General, Λητώ και Creta InterClinic), 3 εταιρείες ιατροτεχνολογικών προϊόντων, γενετικής και υπηρεσιών υγείας, µια καινοτόμο ψηφιακή υπηρεσία απομακρυσμένης ιατρικής περίθαλψης και τα προηγμένα διαγνωστικά κέντρα. Εχει ακόμη μειοψηφική συμμετοχή (26%) στη skroutz.gr, που κυριαρχεί στην ελληνική αγορά ηλεκτρονικού εμπορίου, ενώ συμμετέχει επίσης στην D Marinas Hellas, η οποία διαθέτει τρεις από τις σημαντικότερες μαρίνες στην Ελλάδα (Γουβιές Κέρκυρας, Λευκάδα και Ζέα στον Πειραιά). Το αμερικανικό fund, μαζί με τη Fairfax, την PSP και τη Fraport, είναι πλέον ένας από τους μεγαλύτερους ξένους επενδυτές στην Ελλάδα, αφού μέχρι στιγμής έχει επενδύσει πάνω από 1,5 δισ. ευρώ.

Η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ Υποδομών, η εξαγορά των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά από τον όμιλο Προκοπίου, της Wind από την BC Partners, της Pharmathen από την Partners Group, της Chipita από τον αμερικανικό κολοσσό των σνακ, τη Mondelez International, με τίμημα περίπου 2 δισ. δολαρίων, δεικνύουν επίσης πως η αναδιάταξη του επιχειρηματικού χάρτη της χώρας βρίσκεται σε εξέλιξη.

Τρόφιμα

Ο νέος όμιλος τροφίμων Θεοδωρόπουλου, μετά την απο-επένδυσή του από την Chipita, εκτός από την αλλαντοβιομηχανία Νίκας και τη ΜΕΒΓΑΛ, φέρεται πως βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με μια ακόμη εταιρεία από τον ευρύτερο τομέα των τροφίμων. Η αναδιάρθρωση στον τομέα της πληροφορικής είναι ενδεικτική της προσπάθειας των εταιρειών να αποκτήσουν την κρίσιμη μάζα για τη διεκδίκηση ψηφιακών έργων των 7 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης, καθώς εταιρείες όπως π.χ. οι Singularlogic, Data Communication, Lamda Hellix, Retail link, Wedia, Cloudfin, Computer Life, Team Candi, Inteli, Optimum, Technolife, Intrasoft International άλλαξαν χέρια το τελευταίο 12μηνο. Θυμίζουμε επίσης την εξαγορά της Lamda Helix από την Digital Realty, ενώ η Microsoft προχωρεί στην ανάπτυξη data centers στην Ελλάδα, με το συνολικό όφελος για τη χώρα να υπολογίζεται στο 1 δισ. ευρώ.

Επίσης είχαμε την απόκτηση του 48% του ομίλου Ideal από το Virtus International Partners και την εξαγορά της Κρητών Αρτος από τη Switzgroup που συνοδεύτηκε και από την απόκτηση του πλειοψηφικού πακέτου της αλυσίδας «Κουλουράδες». Παράλληλα, την εξαγορά της kiosky’s, της Alfa διανομές, της delivery.gr και της e-table από τη γερμανική πολυεθνική διαδικτυακής παράδοσης φαγητού Delivery Hero, που δραστηριοποιείται ήδη στη χώρα μας μέσω της e-food, της clickdelivery.gr καθώς και της deliveras.gr, ενώ στην απόκτηση της Pet City προχώρησε η BC Partners.

Ξενοδοχεία

Σημαντικότατες επενδύσεις συνεχίζονται στους τομείς των ξενοδοχείων και των εμπορικών κέντρων από τις Blackstone, Hines, Henderson Park, Sterner Stenhus, Varde Partners, Brook Lane Capital κ.ά. H επίσημη πρόταση του κολοσσού της ευρωπαϊκής ναυπηγικής βιομηχανίας Fincantieri Spa να συμμαχήσει με την Onex Shipyards για την εξυγίανση των Ναυπηγείων Ελευσίνας, την οποία χρηματοδοτεί η αμερικανική επενδυτική τράπεζα DFC, έχει όλες τις προϋποθέσεις να εξελιχθεί σε ένα από τα μεγαλύτερα οικονομικά και γεωπολιτικά deals στη χώρα.

Την ίδια στιγμή, η εικόνα των εταιρικών κερδών των εισηγμένων στο Χρηματιστήριο της Αθήνας εταιρειών κατά το 9μηνο της τρέχουσας χρήσης θεωρείται ικανοποιητική, με την ανάκαμψη να γίνεται πιο έντονη σε εταιρείες με έκθεση στον τουρισμό αλλά και σε κλάδους που είχαν υστερήσει όπως τα διυλιστήρια, ενώ συνολικά κυριαρχεί η τάση του 6μήνου, όπου τα αποτελέσματα ήταν καλύτερα και από την προ πανδημίας εποχή. Αν εξαιρεθούν οι πέντε τράπεζες, οι τιτλοποιήσεις των οποίων επιβάρυναν την περίοδο με ζημιές 4,03 δισ. ευρώ, οι 116 εταιρείες της Κύριας Αγοράς του ΧΑ σημείωσαν π.χ. αύξηση 82,2% της λειτουργικής κερδοφορίας (EBITDA-κέρδη προ φόρων τόκων και αποσβέσεων) στο α’ εξάμηνο 2021 σε σχέση με το α’ εξάμηνο 2020, αλλά και αντίστοιχη άνοδο κατά 19,4% σε σχέση με το α’ εξάμηνο 2019. Ο συνολικός κύκλος εργασιών εμφανίζεται αυξημένος κατά 17,86% σε σχέση με πέρυσι, ενώ τα καθαρά μετά τους φόρους κέρδη εκτινάχθηκαν κατά 1.712,75% σε σχέση με το 2020 και εμφανίζουν άνοδο 72,81% σε σχέση με το προ πανδημίας α’ εξάμηνο του 2019.

H χρηματοδότηση

Καθώς συνολικά στην Ελλάδα η χρηματοδότηση και η τελική δαπάνη την περίοδο 2021-2026 θα φτάσουν από το Ταμείο Ανάκαμψης ως τα 60 δισ. ευρώ (18 δισ. ευρώ επιχορηγήσεις και 13 δισ. ευρώ δάνεια, ενώ έως 29 δισ. ευρώ αφορούν ιδιωτικά κεφάλαια και τραπεζικά δάνεια), την ώρα που επιπλέον 41 δισ. ευρώ αναμένονται μέσω του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου, οι ετήσιες χρηματοδοτικές ροές για τη χώρα θα είναι τριπλάσιες σε σχέση με την προηγουμένη 20ετία, με τα κεφάλαια αυτά να υπερκαλύπτουν μάλιστα και το επενδυτικό κενό που δημιουργήθηκε στα χρόνια της 10ετούς κρίσης χρέους που έφτασε τα 97 δισ. ευρώ.

Το επενδυτικό ενδιαφέρον των τομέων που θα επωφεληθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης (τηλεπικοινωνίες, πληροφορική, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ιατρικές υπηρεσίες, επιχειρήσεις κοινής ωφελείας, τράπεζες, βιώσιμη ανάπτυξη και συνολικά η «πράσινη οικονομία» κ.ά.) αυξάνει, την ώρα που και ο ανοδικός κύκλος και της αγοράς ακινήτων επιταχύνεται.

Eυκαιρίες

Το νέο παραγωγικό πρότυπο αναδεικνύει ευκαιρίες για τις ελληνικές επιχειρήσεις σε τομείς όπως η ενέργεια, όπου αναμένονται την ερχόμενη 10ετία επενδύσεις 40-50 δισ. ευρώ, ενώ στην πληροφορική μόνο τα ψηφιακά έργα του Ταμείου Ανάκαμψης φτάνουν τα 7 δισ. ευρώ. Βιομηχανία και τουρισμός ως εξωστρεφείς κλάδοι μπορούν να προσελκύσουν εισπράξεις, κερδίζοντας μερίδια στις αγορές του εξωτερικού.

Οι εξαγωγές στη βιομηχανία ως το 2026 εκτιμάται πως θα αυξηθούν κατά 13 δισ. ευρώ, ενώ τα τουριστικά έσοδα από τα 19 δισ. ευρώ το 2019 και περίπου 12 δισ. ευρώ εφέτος αναμένεται να αυξηθούν κατά επιπλέον 12 δισ. ευρώ ως το 2026, ξεπερνώντας τα 30 δισ. ευρώ. Το ενδιαφέρον στις κατασκευές θα αυξηθεί, καθώς οι επενδύσεις σε υποδομές και εγκαταστάσεις είναι το στάδιο που θα προηγηθεί της παραγωγικής επέκτασης των λοιπών κλάδων.