Ο Ερντογάν στο Άμπου Ντάμπι για μια «νέα σελίδα» στις σχέσεις με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα

Οι σχέσεις της Τουρκίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων δεν ήταν στην καλύτερή τους φάση τα προηγούμενα χρόνια. Το AKP, το κόμμα του Ερντογάν, είχε μια τοποθέτηση ανάλογη με αυτή της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στην περίοδο της Αραβικής Άνοιξης και είχε στηρίξει την κυβέρνηση της Αδελφότητας στην Αίγυπτο. Όμως, πλην του Κατάρ τα άλλα κράτη του Κόλπου αντιμετώπιζαν και αντιμετωπίζουν τη Μουσουλμανική Αδελφότητα ως έναν μεγάλο αντίπαλο μέσα στον αραβικό και ισλαμικό κόσμο.

Μάλιστα, μία από τις παραμέτρους ρήξης ανάμεσα στην Τουρκία και της ΗΑΕ ήταν ακριβώς ότι η Τουρκία είχε υποστηρίξει το Κατάρ στη μεγάλη αντιπαράθεση μεταξύ των χωρών του Κόλπου.

Παράλληλα, σε μια σειρά από περιφερειακές συγκρούσεις η Τουρκία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είχαν πάρει αντιδιαμετρικές τοποθετήσεις. Για παράδειγμα στον εμφύλιο πόλεμο στη Λιβύη η Τουρκία είχε στηρίξει αποφασιστικά τη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση στην Τρίπολη πού συγκρουόταν με την πλευρά του κοινοβουλίου στο Τομπρούκ, που είχε τη στήριξη ανάμεσα στα άλλα και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων κάτι που είχε φέρει τις δύο χώρες σε έντονη αντιπαράθεση.

Μάλιστα, ήταν η τουρκική στρατιωτική ενίσχυση που επέτρεψε στις δυνάμεις της κυβέρνησης της Τρίπολης να αποκρούσουν την πολιορκία της πρωτεύουσας από τις δυνάμεις του κοινοβουλίου που τις υποστήριζαν στρατιωτικά τα ΗΑΕ.

Επιπλέον, η Τουρκία βρισκόταν μετά το 2010 σε μια φάση επιδείνωσης των σχέσεών της με το Ισραήλ, επειδή υποστήριζε τη Χαμάς στη Γάζα, την ώρα που τα τελευταία χρόνια τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Ισραήλ ήταν σε μια διαδικασία επαναπροσέγγισης.

Άλλωστε, τα προηγούμενα χρόνια η Τουρκία είχε έρθει σε αντιπαράθεση και με τις ΗΠΑ, την ώρα που οι ΗΠΑ δεν σταμάτησαν να επενδύουν στους καλούς δεσμούς με τα ΗΑΕ.

Το νέο τοπίο και η επαναπροσέγγιση

Όμως, το τελευταίο διάστημα η Τουρκία βρίσκεται σε μια προσπάθεια να αναπροσαρμόσει τις συμμαχίες και την τακτική της και να προσεγγίσεις εκ νέους χώρες με τις οποίες είχε συγκρουστεί στο παρελθόν.

Αυτό έχει να κάνει, πέραν όλων των άλλων, και με την αλλαγή φρουράς στον Λευκό Οίκο, καθώς ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν μπορεί πια να ποντάρει στην καλή σχέση που είχε με τον Ντόναλντ Τραμπ και έχει να αντιμετωπίσει μια κυβέρνηση και έναν Κονγκρέσο που δεν μπόρεσαν να αποδεχτούν την απόκτηση των ρωσικών συστοιχιών S-400.

Αυτό οδήγησε την Τουρκία στο να αναζητά να αποκτήσει καλύτερη σχέση με την Ουάσιγκτον και με την επαναπροσέγγιση με χώρες παραδοσιακά σύμμαχες των ΗΠΑ.

Επιπλέον στην ίδια τη Μέση Ανατολή η μερική αποχώρηση των ΗΠΑ έχει επίσης δημιουργήσει ένα κλίμα διαφόρων επαναπροσεγγίσεων, ενώ και η προοπτική να μπει τέλος στη συριακή κρίση επίσης κατατείνει στην ίδια κατεύθυνση.

Η Τουρκία δείχνει το τελευταίο διάστημα να προσπαθεί να συνδεθεί με αυτή τη δυναμική. Δεν είναι τυχαίο πόσο πολύ έχει επενδύσει η τουρκική κυβέρνηση στην αναμενόμενη επίσκεψη του προέδρου του Ισραήλ Χέρτσογκ στην Τουρκία, θεωρώντας ότι θα μπορούσε να αποτελεί την απαρχή για μια επαναπροσέγγιση με το Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένης της ενεργειακής συνεργασίας. Ούτε είναι τυχαία η προσπάθεια να αποκαταστήσει καλύτερους δεσμούς και με την Αίγυπτο και με την Σαουδική Αραβία.

Αλλά ακόμη και σε μέτωπα όπως είναι αυτό της Λιβύης, όπου η πολιτική διαδικασία βρίσκεται μετέωρη μετά την αναβολή των εκλογών. Η Άγκυρα εξακολουθεί να μην μπορεί να βρει πεδίο συνεννόησης με τον Χαφτάρ, ωστόσο έχει πια καλύτερες σχέσεις με όσους εκπροσωπούν την Ανατολική Λιβύη (εκεί όπου βρίσκονται οι δυνάμεις που υποστήριξαν τα ΗΑΕ, η Αίγυπτος και η Ρωσία) και η στάση δείχνει λιγότερο επιθετική σε σχέση με το 2019-2020.

Η αναβάθμιση των σχέσεων με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα

Αυτό μπορεί να εξηγήσει την προβολή που έχει πάρει η επίσκεψη Ερντογάν στο Άμπου Ντάμπι.

Ο Ερντογάν συναντήθηκε με τον πρίγκιπα διάδοχο του Άμπου Ντάμπι και ντε φάκτο ηγέτη της χώρας Μοχάμεντ μπιν Ζαγέντ, ενώ οι δύο χώρες προχωρούν στην υπογραφή μεγάλου αριθμού συμφωνιών και μνημονίων συνεργασίας σε διάφορους τομείς, συμπεριλαμβανομένης και της αμυντικής βιομηχανίας

Η σημασία που αποδίδει η Τουρκία σε αυτή την επίσκεψη του Ερντογάν φάνηκε και από το γεγονός ότι ο Τούρκος πρόεδρος συνοδεύεται από μεγάλη αποστολή που περιλαμβάνει τοπ υπουργούς Εξωτερικών, Εσωτερικών, Οικονομικών, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τεχνολογίας, Μεταφορών, Πολιτισμού και Τουρισμού, και Γεωργίας.

Άλλωστε, οι δύο χώρες έχουν σημαντικές οικονομικές σχέσεις. Ο όγκος του διμερούς εμπορίου αγγίζει τα 8 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ τα ΗΑΕ είναι η δέκατη αγορά για τους τις τουρκικές κατασκευαστικές εταιρείες που μέχρι τώρα έχουν αναλάβει 141 έργα ύψους 13 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Όμως, και τα Εμιράτα υπογράμμισαν τη σημασία της επίσκεψης, με το σύμβουλο του Μοχάμεντ μπιν Ζαγέντ για θέματα εξωτερικών Ανουάρ Γκραργκάς να υπογραμμίζει ότι η επίσκεψη «ανοίγει μια νέα θετική σελίδας στις διμερείς σχέσεις» και ότι τα ΗΑΕ ενισχύουν κανάλια επικοινωνίας με διάφορες χώρες για υποστηρίξουν τη σταθερότητα και την ευημερία της περιοχής.

Τα ΗΑΕ ήδη έχουν συμφωνήσει να επενδύσει έως και 10 δισεκατομμύρια δολάρια ενώ πρόσφατα υπέγραψαν μια συμφωνία για ένα swap συναλλάγματος ύψους 4,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων, από αυτά που είναι σημαντικά στην προσπάθεια να σταματήσει η κατρακύλα της λίρας. Ας μην ξεχνάμε ότι η υποτίμηση της λίρας κάνει και την Τουρκία αρκετά ελκυστική ως επενδυτικό προορισμό για χώρες όπως τα ΗΑΕ που αναζητούν σχετικά φτηνές ευκαιρίες για επένδυση.