Ενα «αντι-Πούτιν» μέτρο

Παράξενες μνήμες του πρόσφατου ελληνικού παρελθόντος ανακαλεί στη μνήμη μας ο πόλεμος στην Ουκρανία. Απειλές χρεοκοπίας, αποχώρηση επενδυτών, capital controls, αύξηση του κόστους δανεισμού. Μέχρι και το Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Ινστιτούτο έκανε την εμφάνισή του. Το γνωστό σε όλους μας για τις διαπραγματεύσεις για την πρώτη στα χρονικά αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους με το περίφημο PSI. Και βέβαια τον τότε επικεφαλής του Τσαρλς Νταλάρα. Το εν λόγω ίδρυμα, που είχε προβλέψει την ελληνική χρεοκοπία, προβλέπει ανοιχτά και ρωσική στάση πληρωμών.

Τουλάχιστον… γλίτωσε ο ρώσος πρόεδρος από την υποστήριξη Βαρουφάκη. Ο πρώην υπουργός Οικονομικών αποφάσισε την ασφαλή οδό της διακριτικής ουδετερότητας, που είχαν υιοθετήσει και οι πρώην σύντροφοί του στον ΣΥΡΙΖΑ. Αναγνώρισε ότι μέρος των Ουκρανών είναι… ναζιστές, όπως επιτάσσει η ρωσική προπαγάνδα, αλλά και ο Πούτιν είναι… τύραννος. Δύο σε ένα, όλοι ευχαριστημένοι. Κάπου εκεί σταματούν οι ομοιότητες με το προ δεκαετίας ελληνικό δράμα. Γιατί κατά τα άλλα βρίσκονται σε εξέλιξη πολλά μοναδικά. Για παράδειγμα, όσα συμβαίνουν με την αντίδραση της ιδιωτικής οικονομίας, της παγκόσμιας επιχειρηματικότητας τα τελευταία 24ωρα δεν έχουν προηγούμενο. Ενας πρωτοφανής επιχειρηματικός ακτιβισμός βρίσκεται σε εξέλιξη, μπλοκάροντας κάθε κομμάτι της λειτουργίας της ρωσικής οικονομίας. Δεκάδες δισεκατομμύρια «καίγονται» με μεγάλη προθυμία από εταιρείες, δημιουργώντας μια σπάνια κατάσταση: η επιχειρηματική και οικονομική λογική υποχωρούν μπροστά στην καταστρατήγηση της κοινής λογικής που επιχειρεί η Ρωσία.

Εταιρείες από παραδοσιακούς κλάδους της οικονομίας όπως τα ορυκτά καύσιμα ανακοίνωσαν την άρον άρον αποχώρησή τους με ζημιές τεράστιες για τις ίδιες και τους μετόχους τους.

Εταιρείες από τον χώρο των λιανικών πωλήσεων, ισχυρά brands της αγοράς προτίμησαν να χάσουν δεκάδες εκατομμυρίων ευρώ, παρά να τους μείνει το στίγμα ότι συνέχισαν να συναλλάσσονται με την οικονομία του Πούτιν. Αυτό όμως που πραγματικά εκπλήσσει στην παρούσα κρίση είναι η αντίδραση των αγορών. Τα κλεισίματα των τελευταίων ημερών κινούνται σε επίπεδα πολύ υψηλότερα της πρώτης αντίδρασης της περασμένης Πέμπτης. Για την ώρα έχουν αποφανθεί σχεδόν καθολικά (με την εξαίρεση του ελληνικού χρηματιστηρίου) ότι οι δυτικές οικονομίες είναι αρκετά ανθεκτικές για να αντέξουν τον «πόνο» του πολέμου και των στρεβλώσεων που προκαλεί.

Δεν ισχύει το ίδιο για την επιτιθέμενη Ρωσία. Κάποια στιγμή τη Δευτέρα μάθαμε ότι το ρούβλι έχασε έως και 20% της αξίας του έναντι του δολαρίου. Εκτοτε είναι πολύ δύσκολο να διακρίνει κανείς ποια είναι η συναλλαγματική ισοτιμία, καθώς το εμπόριο σε ρωσικό νόμισμα έχει παγώσει. Το χρηματιστήριο δεν λειτουργεί. Εχουν αποφασιστεί κεφαλαιακοί περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων προς το εξωτερικό. Τα επίσημα επιτόκια ανέβηκαν στο 20%. Τα ανεπίσημα είναι κατά πολύ υψηλότερα. Ούτε στην Ελλάδα την προηγούμενη δεκαετία δεν υπήρξε τέτοιος ορυμαγδός αρνητικών εξελίξεων σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα.

Κάποιοι λένε ότι όλα αυτά είναι μεν κατάλληλα μέτρα για να αυξήσουν τη λαϊκή δυσαρέσκεια, αλλά επί της ουσίας επιτρέπουν στον Πούτιν να λέει στον λαό του ότι είναι «αντιρωσικά» μέτρα. Αυτό που χρειάζεται, ενδεχομένως, είναι η ενεργοποίηση μερικών «αντι-Πούτιν» μέτρων. Κάποιες νέες κυρώσεις που θα περιορίσουν τη δυνατότητά του να χρηματοδοτεί τον πόλεμό του στην Ουκρανία. Πώς θα γίνει αυτό; Με το «βαρύ πυροβολικό» των κυρώσεων που είναι το κόψιμο των αγορών ρωσικής ενέργειας. Πετρελαίου και φυσικού αερίου. Αυτό είναι το «υπερόπλο» που θα μπορούσε να προκαλέσει σοκ στον κ. Πούτιν, ο οποίος πιστεύει ότι η εξάρτηση της Ευρώπης από τη ρωσική ενέργεια θα τον προστάτευε. Το θέμα είναι αν είναι έτοιμη η Ευρώπη για να κλείσει αυτή την κάνουλα της ενέργειας…