Delphi Forum: Γεωπολιτικό hot spot λόγω ενέργειας η ανατολική Μεσόγειος

Σε πεδίο μεγάλων ανταγωνισμών μετατρέπεται η ανατολική Μεσόγειος, λόγω της αναβάθμισης της περιοχής σε κόμβο παραγωγής και μεταφοράς ενέργειας προς τη δυτική Ευρώπη.

Αυτό τόνισαν οι ομιλητές σε σχετικό θεματικό πάνελ του 7ου Οικονομικού Φόρουμ Δελφών.

Η Κύπρος

Αρχικά, ο καθηγητής Στρατηγικών Μελετών στο Κέντρο Ανάλυσης Ευρωπαϊκών Πολιτικών του Εθνικού Πανεπιστημίου Άμυνας της Ουάσιγκτον, Andrew Novo, σημείωσε ότι η μεταστροφή της πολιτικής της Άγκυρας, που τάσσεται υπέρ της δημιουργίας δύο κρατών στην Κύπρο, είναι μείζον εμπόδιο για να προχωρήσει η διαπραγμάτευση για το Κυπριακό, ενώ η κατάσταση επιδεινώνεται από τις έρευνες για φυσικό αέριο.

Ο EastMed

Ο καθηγητής εκτίμησε ότι στην ανατολική Μεσόγειο θα συνεχίσει να υπάρχει ανταγωνισμός οικονομικός, πολιτικός και ενεργειακός. «Η ενέργεια είναι στο επίκεντρο των εντάσεων εδώ και χρόνια», δήλωσε, σημειώνοντας ότι ο τομέας αυτός έχει ενοποιητικές δυνάμεις, ωστόσο δημιουργεί και έδαφος για ανταγωνισμό και εχθρότητα. Αναφερόμενος στον East Med, είπε ότι συμπεριελάμβανε και το περιβαλλοντικό κόστος, οπότε καθίστατο πιο ακριβός από όσο είναι και πως η Ευρώπη δεν ήθελε να προχωρήσει, καθώς θεωρούσε πως υπάρχουν καθαρότερες επιλογές.

Τρόφιμα και ενέργεια

Σε ερώτηση του καθηγητή Soli Özel από το Kadir Has University για τις αυξήσεις των τιμών σε ενέργεια και σιτηρά, εξέφρασε την ανησυχία του, εκτιμώντας ότι θα επηρεαστούν περισσότερο οι χώρες που εισάγουν μεγάλες ποσότητες και έχουν λιγότερο αποδοτικές οικονομίες. Λύση, είτε η λήξη του πολέμου στην Ουκρανία το ταχύτερο δυνατό είτε η προσφορά τροφίμων και πρώτων υλών από χώρες που έχουν επισιτιστικούς πόρους, όπως οι ΗΠΑ, σε κράτη που υποφέρουν. Μάλιστα, χαρακτήρισε ως πιο αποτελεσματική τη συνδρομή στην Ουκρανία με εκπαίδευση και κατάρτιση των ενόπλων δυνάμεών της, ίσως και με παροχή πυραύλων, παρά τις οικονομικές κυρώσεις που, όπως είπε, θα μπορούσαν να εφαρμοστούν και αργότερα.

Σχέσεις Τουρκίας-ΗΠΑ

Θεμελιώδη αλλαγή στις σχέσεις των ΗΠΑ με την Τουρκία τα τελευταία χρόνια εντόπισε ο Ian Lesser, αντιπρόεδρος του German Marshall Fund των ΗΠΑ στο Βέλγιο, γεγονός που, όπως είπε, διαμόρφωσε τον ρόλο της Αμερικής ως εξισορροπητικής δύναμης ανάμεσα στην Αθήνα και την Άγκυρα. Ωστόσο, επεσήμανε ότι κάθε αμερικανική προεδρία θα επαναβεβαιώνει τον ρόλο της στην περιοχή, αν και θα χρειαστεί προσπάθεια για την αποκατάσταση των σχέσεων με την Άγκυρα. «Ως μείζον σύμμαχος στο ΝΑΤΟ έχουμε την άποψη ότι μπορούμε να φέρουμε πίσω την Τουρκία», είπε ο καθηγητής, αν και εκτίμησε ότι η Άγκυρα δεν θα εφαρμόσει τις κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας.

Σχετικά με τις εξελίξεις γύρω από την Ουκρανία, εστίασε στο θέμα της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης, λέγοντας χαρακτηριστικά «δεν μπορώ να φανταστώ την Ευρώπη να επιστρέφει στην πρότερη κατάσταση με τη Ρωσία».

Ελληνοτουρκικά

Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Τσίπρας, χαρακτήρισε μεν θετική την ύπαρξη γεφυρών επικοινωνίας με την Τουρκία, επισημαίνοντας ωστόσο ότι η ύφεση θα είναι πραγματική, εφόσον υπάρξουν κινήσεις, τις οποίες όμως είπε ότι δεν βλέπει από την πλευρά της Άγκυρας. Μάλιστα, αναφέρθηκε στις συστηματικές παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου και στην επιμονή της Τουρκίας να προβάλλει την ίδια ατζέντα με το προηγούμενο διάστημα.

Ο βουλευτής χαρακτήρισε γεωπολιτικό hot spot την ανατολική Μεσόγειο τα τελευταία χρόνια λόγω των ενεργειακών ανταγωνισμών, εκτιμώντας ότι θα χρειαστούν  αρκετά χρόνια για να λυθεί το ενεργειακό πρόβλημα της Ευρώπης και να ανεξαρτητοποιηθεί ενεργειακά από τη Ρωσία.

Τέλος, εκτίμησε ότι, αν δημιουργηθεί τάση αποπαγκοσμιοποίησης λόγω των εξελίξεων στην Ουκρανία, υπάρχουν δύο σενάρια, το ένα είναι ο περιορισμός επέκτασης της Κίνας και το άλλο ο σχηματισμός στρατοπέδων που μπορεί να μας φέρει κοντά σε νέες κρίσεις.