Η Ευρώπη του Μακρόν και οι «άλλοι»

Τη Δευτέρα ο Εμανουέλ Μακρόν παρουσίασε ενώπιον της Ευρωβουλής το όραμά του για την Ευρώπη, καταθέτοντας μια πρόταση η οποία – αν και γενικόλογη – εξέπληξε πολλούς.

O πρόεδρος της Γαλλίας είχε δύο σημαντικές τηλεφωνικές επικοινωνίες: Η μία με τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας, Βίκτορ Ορμπαν, τον οποίο προσπάθησε με τη σειρά του (μετά την επίσκεψη στη Βουδαπέστη της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τη Δευτέρα) να πείσει να άρει το βέτο του και να υπογράψει το νέο και έκτο κατά σειρά πακέτο κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας, που περιλαμβάνει και το σταδιακό εμπάργκο στις εισαγωγές πετρελαίου.

Οσο για τη δεύτερη, στην απέναντι άκρη της γραμμής βρισκόταν ο πρόεδρος της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, με τον οποίο συζήτησε τόσο τις εξελίξεις στην Ουκρανία (η επίσημη ανακοίνωση ανέφερε ότι οι δύο ηγέτες συμφώνησαν στην εδαφική ακεραιότητα και ανεξαρτησία της) όσο και σημαντικά διμερή ζητήματα.

Υπενθυμίζεται πως το περασμένο Σάββατο ο Μακρόν έδωσε για δεύτερη φορά τον όρκο του προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας. Ετσι, απαλλαγμένος από το άγχος της επανεκλογής και παρά την επικείμενη αναμέτρηση των βουλευτικών εκλογών, που μπορεί να τον φέρει απέναντι σε ένα εχθρικό κοινοβούλιο, μοιάζει πλέον να στρέφει ξανά την προσοχή του στα μεγάλα μέτωπα της εξωτερικής πολιτικής: Τον πόλεμο στην Ουκρανία, το μέλλον της Ευρώπης και, φυσικά, τις σχέσεις της χώρας του με την ανερχόμενη υπερδύναμη.

Η ΕΕ και η μεταρρύθμιση

Οσον αφορά την ΕΕ και τη μεταρρύθμισή της, πάντως, όλοι συμφωνούν και ο ίδιος γνωρίζει πως πρόκειται για μια «επικίνδυνη αποστολή», χωρίς εγγύηση επιτυχίας, όπως αποδεικνύει και το σκληρό παζάρι με τον Ορμπαν. Το περιγράφει, άλλωστε, η «le Monde», κάνοντας μια σύγκριση με τα όσα είχε πει πριν από πέντε χρόνια.

«Στην ομιλία του στη Σορβόννη, στις 26 Σεπτεμβρίου 2017, ο Εμανουέλ Μακρόν παρουσίασε το όραμά του για την ανοικοδόμηση μιας Ευρώπης η οποία είχε αποδυναμωθεί από τις διαδοχικές κρίσεις – χρηματοπιστωτική, προσφυγική και Brexit (…) Τη Δευτέρα 9 Μαΐου, μιλώντας στο Αλσατικό κτίριο του Ευρωκοινοβουλίου, υποσχέθηκε να συμβάλει στην οικοδόμηση μιας κυρίαρχης, ενωμένης, δημοκρατικής και φιλόδοξης Ευρώπης» σημειώνει στην ανάλυσή της η γαλλική εφημερίδα, σπεύδοντας να ξεκαθαρίσει πώς ακριβώς έχει η κατάσταση: «Από την ομιλία στη Σορβόννη μέχρι τον όρκο στο Στρασβούργο οι κρίσεις διαδέχονται η μία την άλλη – η πανδημία της Covid-19 και τώρα ο πόλεμος -, όμως η Ευρώπη την οποία επικαλείται ο Εμανουέλ Μακρόν δεν έχει αλλάξει».

Διαβάστε επίσης: Η «ατμομηχανή της Ευρώπης» απαντά στον πόλεμο

Μήπως, όμως, ήρθε η ώρα να αλλάξει, ακριβώς επειδή οι κρίσεις διαδέχονται η μία την άλλη; Η αλήθεια είναι ότι αν και ο πρόεδρος της Γαλλίας δεν έδωσε λεπτομέρειες ούτε για την Ευρωπαϊκή Πολιτική Ενωση που πρότεινε να δημιουργηθεί ούτε για την ακριβή διαδικασία με την οποία θα προωθηθεί η μεταρρύθμιση της ΕΕ, οι αλλαγές που φαίνεται να προτείνει είναι σημαντικές και αναμφίβολα θα προκαλέσουν έντονες συζητήσεις και αντιπαραθέσεις.

Ιδού πώς τις συνοψίζει η γερμανική εφημερίδα «FAZ»: Κατάργηση της αρχής της ομοφωνίας σε ζητήματα εξωτερικής και φορολογικής πολιτικής, όπως και προϋπολογισμού και διατήρησή της μόνο όσον αφορά τη διεύρυνση της ΕΕ με νέα μέλη. Δυνατότητα της Ευρωβουλής να εισάγει νόμους προς ψήφιση, αίροντας το «μονοπώλιο» που είχε μέχρι σήμερα η Κομισιόν – η οποία, με τη σειρά της, θα αποκτήσει πιο αποφασιστικές αρμοδιότητες σε επίπεδο άσκησης πολιτικής για την υγεία, όπου μέχρι σήμερα έχει μόνο συντονιστικό ρόλο. Συστηματική χρηματοδότηση των επενδύσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο μέσω της έκδοσης κοινού χρέους των «27», δηλαδή ευρωομολόγων. Και αρκετά ακόμη.

Ολα αυτά, βεβαίως, απαιτούν ριζική αναθεώρηση των Συνθηκών που διέπουν σήμερα τη λειτουργία της ΕΕ – κάτι που έχει προτείνει και ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Μάριο Ντράγκι. Πέρα, όμως, από τη γενικότερη συμφωνία που απαιτείται για να εκκινήσει μια τέτοια διαδικασία, το κρίσιμο ερώτημα αφορά το περιεχόμενο των αλλαγών. Κι εδώ ο Μακρόν πρέπει, αν μη τι άλλο, να διασφαλίσει τη συναίνεση του Ολαφ Σολτς – ο οποίος, κατά την προχθεσινή συνάντησή του με τον Μακρόν στο Βερολίνο, περιορίστηκε να δηλώσει ότι πρόκειται για μια «ενδιαφέρουσα πρόταση που πρέπει να συζητηθεί».