Οι ψηφιακές πλατφόρμες, η τηλεργασία και οι εργασιακές σχέσεις

Οι εργασιακές σχέσεις και ο τρόπος ασφάλισης των εργαζομένων με τηλεργασία, όπως και των εργαζόμενων σε ψηφιακές πλατφόρμες (δηλαδή εργαζόμενους όπως delivery και courier), ρυθμίζονται με εγκύκλιο του e-ΕΦΚΑ, η οποία έχει ως στόχο την όσο το δυνατό ευκολότερη και σωστότερη ασφαλιστική αντιμετώπιση των σύγχρονων μορφών απασχόλησης.

Ειδικότερα η εγκύκλιος ρυθμίσει την εργασιακή σχέση και κατ’ επέκταση τον τρόπο ασφάλισης για δύο κατηγορίες απασχολούμενων, πρώτον, των εργαζόμενων εξ αποστάσεως και δεύτερον, των παρόχων υπηρεσιών που συνδέονται με ψηφιακές πλατφόρμες, με συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας ή συμβάσεις ανεξάρτητων υπηρεσιών ή έργου.

Η εγκύκλιος επισημαίνει την ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας και του διαδικτύου, καθώς τις νέες συνθήκες της οικονομίας που δημιούργησαν την ανάγκη στις επιχειρήσεις για ευέλικτες σχέσεις απασχόλησης και κατά συνέπεια την εμφάνιση σύγχρονων μορφών εργασίας.

Σε ό,τι αφορά την τηλεργασία ο σχετικό νόμος του υπουργείου Εργασίας (Ν.4808/2021) ξεκαθαρίζει ότι αφορά εξαρτημένη σχέση εργασίας  και πως ο χαρακτηρισμός της απασχόλησης (πλήρους, μερικής, εκ περιτροπής ή άλλης μορφής) δεν αλλοιώνεται από τον συγκεκριμένο τρόπο που εκτελείται, αλλά προκύπτει από τη σύμβαση εργασίας.

Η  τηλεργασία μπορεί να παρέχεται κατά πλήρη, μερική ή εκ περιτροπής απασχόληση, αυτοτελώς ή σε συνδυασμό με απασχόληση στις εγκαταστάσεις του εργοδότη.

Συμφωνείται μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου κατά την πρόσληψη ή με τροποποίηση της σύμβασης εργασίας, ενώ το ωράριο  καθώς και η αναλογία τηλεργασίας και εργασίας στις εγκαταστάσεις του εργοδότη δηλώνονται στο σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ».

Διαβάστε ακόμα: Πότε πληρώνονται οι εργαζόμενοι που εντάχθηκαν στο «Πρώτο Ένσημο»

Ψηφιακές πλατφόρμες

«Ψηφιακές πλατφόρμες» καλούνται οι επιχειρήσεις που ενεργούν είτε απευθείας, είτε ως μεσάζοντες και μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας συνδέουν παρόχους υπηρεσιών ή επιχειρήσεις ή τρίτους με χρήστες ή πελάτες ή καταναλωτές και διευκολύνουν τις μεταξύ τους συναλλαγές ή συναλλάσσονται απευθείας μαζί τους.

Οι ψηφιακές πλατφόρμες συνδέονται με τους παρόχους υπηρεσιών με συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας ή συμβάσεις ανεξάρτητων υπηρεσιών ή έργου.

Διαβάστε ακόμα: Ρύθμιση – ανάσα για χρέη στον ΕΦΚΑ

Η σύμβαση μεταξύ ψηφιακής πλατφόρμας και παρόχου υπηρεσιών τεκμαίρεται ότι δεν είναι εξαρτημένη εργασία, εφόσον ο πάροχος υπηρεσιών δικαιούται, βάσει της σύμβασής του, σωρευτικά:

1. Να χρησιμοποιεί υπεργολάβους ή υποκατάστατους για να παρέχουν τις υπηρεσίες που έχει αναλάβει να προσφέρει.Η προϋπόθεση αυτή πληρούται ακόμα και αν η ψηφιακή πλατφόρμα αξιώνει οι υπεργολάβοι και οι υποκατάστατοι που θα χρησιμοποιήσει ο πάροχος υπηρεσιών να έχουν υποβληθεί σε εκπαίδευση ή να φέρουν στολή ή να τηρούν τους όρους υγιεινής και ασφάλειας ή να έχουν τύχει των κατάλληλων εξετάσεων υγιεινής και ασφάλειας που ισχύουν για τους παρόχους υπηρεσιών, που συνδέονται συμβατικώς με τη συγκεκριμένη πλατφόρμα.
2. Να επιλέγει τα διάφορα έργαπου η ψηφιακή πλατφόρμα του προτείνει να αναλάβει ή να θέτει μονομερώς ο ίδιος τον μέγιστο αριθμό τέτοιων έργων που εκάστοτε θα αναλαμβάνει, ο οποίος μπορεί και να μεταβάλλεται, υπό την προϋπόθεση ότι πάντοτε καθορίζεται μονομερώς από τον ίδιο.
3. Να παρέχει τις ανεξάρτητες υπηρεσίες του προς οποιονδήποτε τρίτο να εκτελεί έργα για οποιονδήποτε τρίτο, συμπεριλαμβανομένων ανταγωνιστών της ψηφιακής πλατφόρμας.
4. Να καθορίζει ο ίδιος τον χρόνο παροχής των υπηρεσιών του, εντός δεδομένων χρονικών πλαισίων, προσαρμόζοντάς τον στις προσωπικές του ανάγκες και όχι με βάση τα συμφέροντα της ψηφιακής πλατφόρμας.

Εφόσον ισχύει κάτι τέτοιο, οι πάροχοι αντιμετωπίζονται ως μη μισθωτοί.

Διαβάστε ακόμα: Πώς θα λειτουργεί το «Ψηφιακό Δωμάτιο Επικοινωνίας»

Εξηρτημένη εργασία

Τα κριτήρια που συνηγορούν για τον  χαρακτηρισμό της εργασίας ως εξαρτημένης είναι:

• Η προσωπική εργασία. Η διευθυντική εξουσία του εργοδότη απέναντι στον εργαζόμενο,με την οποία καθορίζει τον τρόπο, τον χρόνο, το είδος και το περιεχόμενο της εργασίας. Η απασχόληση για λογαριασμό και προς όφελος άλλου προσώπου που φέρει και τον επαγγελματικό κίνδυνο. Η οικονομική εξάρτηση του εργαζόμενου από τον εργοδότη.

Η εγκύκλιος ξεκαθαρίζει πως σύμβαση έργου συνάπτεται όταν ένα πρόσωπο αναλαμβάνει την υποχρέωση να εκτελέσει ορισμένο έργο για λογαριασμό άλλου φυσικού ή νομικού προσώπου αντί καταβολής συμφωνημένου μισθού σε καθορισμένο ή όχι χρονικό διάστημα.

Αντίστοιχα, σύμβαση παροχής ανεξάρτητων υπηρεσιών συνάπτεται όταν υπάρχει ελευθερία και πρωτοβουλία από τον εργαζόμενο προκειμένου να καθορίζει ο ίδιος τις συνθήκες εργασίας του, χωρίς να υπόκειται στον έλεγχο του εργοδότη.